:: BESPREKINGEN ::
DVDInfo.be >> Bespreking >> STAR WARS TRILOGY, THE
STAR WARS TRILOGY, THE
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2004-09-28
Nota vooraf: Een film die op alle gebied de maximale scores krijgt, gebeurt niet elke dag. Vandaar dat we speciaal in deze extra lange, uit meerdere pagina's bestaande bespreking willen toelichten hoe we tot deze scores zijn gekomen.



INLEIDING

STAR WARS EPISODE VII:
THE COUNTERSTRIKE OF THE REVIEW SITE

Niet zo erg lang geleden, op een filmbesprekingssite niet zo heel ver weg,
heerste er een ongewone tumult bij de redactieleden.
Na jaren van wachten was (dan nog met vertraging)
eindelijk een exemplaar van de originele Star Wars-Trilogie gearriveerd.

Na een heftige woordenwisseling op leven en dood
werd Werner aangeduid als reviewer van dienst.
Het zou een lang weekeinde worden,
met slechts een minimum aan familiaal contact en slaap.
In het verleden hebben we vaak kritiek gehad op George Luca$h
en zijn marketingmethodes, een Evil Empire waardig.
Maar hij had beloofd om een volledig gerestaureerde
versie uit te brengen van zijn epische, originele trilogie,
en we wilden hem het voordeel van de twijfel gunnen.
Is werkelijk het laatste zandkorreltje verwijderd
op de filmlassen die uit Tunesië, pardon, Tatooine zijn meegekomen?
Heeft Chewbacca nog altijd een slechte adem?
Wie heeft er eerst geschoten, Han of Greedo?
Waarom klinkt Yoda hetzelfde als Fozzie Bear uit de Muppetshow?
Zijn de extra's wat waard of worden we geript?
En vooral: Wat doet Peter Jackson op de extra's-disk?
U leest het allemaal in de enige echte
DVD INFO STAR WARS-BESPREKING



FILMS
Star Wars Episode IV: A New Hope (1977, George Lucas)
Prinses Leia (Carrie Fisher) heeft, net voor ze gevangen wordt door de sinistere Darth Vader (David Prowse, stem James Earl Jones) haar twee trouwe droïds C-3PO (Anthony Daniels) en R2-D2 (Kenny Baker) de plannen van een nieuw superwapen van het vijandige Keizerrijk in een noodcapsule kunnen laten landen op de onherbergzame planeet Tatooine. Daar valt haar boodschap voor Obi-Wan Kenobi (Alec Guinness), één van de laatste van de orde van de Jedi-ridders, in de handen van de jonge, op avonturen beluste Luke Skywalker (Mark Hamill). Darth Vader heeft echter zijn troepen uitgestuurd om ten allen prijze de droïds en de plannen terug te halen, en hij vermoordt daarbij Lukes familie. Luke heeft bijgevolg geen andere keuze dan Obi-Wan te volgen op zijn missie naar de planeet Alderaan. 




In de kantine van Mos Eisley, het verzamelpunt van al het crapuul van de melkweg, huren ze piloot Han Solo (Harrison Ford) en zijn kompaan Chewbacca (Peter Mayhew) in om hen met zijn legendarische ruimteschip, de Millennium Falcon, zo ver mogelijk uit de buurt van de Keizerlijke troepen te houden. Dit komt net goed uit voor Han, want hij heeft schulden gemaakt bij gangsterbaas Jabba The Hutt, en hij heeft ook geen zin om langer op Tatooine te blijven dan strikt noodzakelijk. De missie ontaardt uiteindelijk in een reddingsmissie voor Prinses Leia, die op de Death Star, het wapen dat planeten kan vernietigen, wordt gevangen gehouden. En daarna begint een race tegen de klok om de Rebellen die tegen het Keizerrijk vechten, zo snel mogelijk een tegenzet te kunnen laten uitdokteren...




Star Wars Episode V: The Empire Strikes Back (1980, Irvin Kershner)
De Rebellen hebben een onderkomen gezocht op de ijsplaneet Hoth, wanneer Darth Vader de ruimte laat uitkammen door een groep droïds. Ze worden ontdekt, en na een offensief van het Keizerrijk uit elkaar geslagen. Han Solo en prinses Leia vluchten in de Millennium Falcon naar Bespin, waar ze hopen dat een oude vriend van Han, Lando Calrissian (Billy Dee Williams) hen wil schuilhouden. Lando is echter in de greep van het Keizerrijk, en kan niet anders dan zijn gasten uit te leveren aan Darth Vader. Bovendien zit ook premiejager Boba Fett achter de veren van Han, opdat die zijn openstaande rekening met Jabba The Hutt zou vereffenen. 




Luke Skywalker heeft kort daarvoor in een visioen Obi-Wan gezien, die hem heeft aangeraden om op de planeet Dagobah ten rade te gaan bij de oude Jedi-krijger Yoda. Samen met R2-D2 reist hij erheen, met de bedoeling zich door Yoda te laten scholen tot volwaardig Jedi-ridder. Luke onderschat echter de opleiding, en wanneer hij merkt dat zijn vrienden in gevaar zijn, breekt hij zijn training af om hen te gaan redden. Het komt tot een heroïsch duel met Darth Vader, waarbij Luke de verschrikkelijke waarheid over zijn familie te weten komt...



Star Wars Episode VI: Return Of The Jedi (1983, Richard Marquand)

Luke Skywalker en zijn vrienden ondernemen een poging om Han Solo, die gedoemd is om de rest van zijn dagen te slijten als wanddecoratie bij Jabba the Hutt, te bevrijden. Waar het plan in eerste instantie schijnt te mislukken, Leia uiteindelijk als seksslavin aan de ketting bij Jabba eindigt en Lukes Jedi-trucjes niet schijnen te werken op de vette kwal, heeft de jonge avonturier in werkelijkheid een perfect plan bedacht om Tatooine voor eens en altijd te verlossen van de dictatuur van die schelploze mossel. Bij de Rebellen is intussen informatie aangekomen dat het Rijk onder persoonlijk toezicht van de Keizer een tweede Death Star aan het bouwen is, zonder de tekortkomingen van de eerste, en dat de Rebellen nog tijd hebben om deze te vernietigen totdat de constructie af is.



De Death Star versie 2.0 wordt beschermd door een ondoordringbaar magnetisch schild dat gevoed wordt vanop de nabijgelegen maan Endor. Terwijl Lando Calrissian en Generaal Ackbar de beslissende slag tegen de Death Star II leiden, probeert een klein commando, met Luke, Leia, Han, Chewbacca en de droids, op Endor de krachbron van het schild onklaar te maken. Het geheel is echter een door de Keizer opgezette valstrik om de rebellenbeweging te vernietigen, en het zou nog gelukt zijn, als de Rebellen de hulp niet zouden gekregen hebben van de Ewoks, de primitieve maar gedreven lilliputter-strijder, en - ongelofelijk maar waar - de levende teddyberen krijgen de troepen op de knieën. Terwijl Luke meer en meer zijn familierelaties ontraftelt, besluit hij om nog één keer de confrontatie met Darth Vader aan te gaan, in de hoop om het sprankeltje goedheid dat volgens hem nog in hem zit, terug op te wekken.




 

DE DVD DIE NIET MOCHT ZIJN
"Star Wars zal nooit ofte nimmer op DVD verschijnen." Met deze uitspraak, vlak na de release van de Special Edition in 1997, heeft bedenker George Lucas heel lang zijn trouwe schare volgelingen het bloed onder de nagels gepest. Lucas is nochtans de man die bij uitstek kan beschouwd worden als de grote innovator van de cinema aan het einde van de 20ste eeuw. Het intussen overal ingeburgerde THX-systeem is van zijn hand, zijn speciale effecten-studio Industrial Light and Magic is verantwoordelijk voor zowat alle visuele trucages van de afgelopen dertig jaar, zoals de dinosaurussen in Jurassic Park, de vloeibaar metalen T-1000 uit Terminator 2, het waterwezen uit The Abyss, Gary Sinise zonder benen in Forrest Gump en ontelbare kassuccessen meer, met de notoire uitzondering van de Lord Of The Rings-trilogie. Ook stond hij ooit aan de wieg van de computeranimatie met een klein, onbeduidend spinoff-bedrijfje dat tegenwoordig door het leven gaat als de trendsettende animatiestudio Pixar (Toy Story, Monsters Inc., Finding Nemo). Des te onbegrijpelijker was het dat Lucas hardnekkig weigerde om zijn films op hét medium bij uitstek te willen uitbrengen.



De reden hiervoor moet gezocht worden bij het feit dat een film voor perfectionist Lucas nooit "af" is. In 1997 gaf hij de klassieke trilogie een digitale opknapbeurt, waarbij hij eindelijk de kans kreeg om speciale effecten in te bouwen die bij de originele release te duur of technisch onhaalbaar waren. Zo heeft hij in A New Hope de straten van de zandplaneet Tatooine volgepropt met digitale wezens, in The Empire Strikes Back de witgeschilderde ruiten van de planeet Bespin vervangen door doorzichtige exemplaren, en in Return Of The Jedi krijgen we voor het eerst een blik op de planeet Coruscant. Ook Jabba The Hutt werd aan de eerste film toegevoegd in een digitale versie, in plaats van een man in een rubberen pak die de finale cut nooit haalde, alsook het ijsmonster op Hoth. Niet alle veranderingen werden echter door de fans op applaus onthaald: met name één sleutelscène in A New Hope, waarin in de oorspronkelijke versie Han Solo als eerste de premiejager Greedo doodschoot, wat Lucas bij nader te immoreel vond voor een heldenpersonage, werd aangepast, zodanig dat Greedo als eerste schiet en de handeling van Han een daad van zelfverdediging werd. En voor deze nieuwe versie heeft Lucas het alweer niet kunnen laten, en heeft hij nog maar eens details veranderd. Dat hij daarbij Jabba beter digitaal heeft weergegeven, de stem van Boba Fett heeft vervangen door die van de acteur die in Episode II Jango Fett speelt, de Keizer Palpatine nu door dezelfde acteur vertolkt wordt als Senator Palpatine, in de slotviering plots ook de planeet Naboo uit de prequels te zien is, en de Han en Greedo-scène wat vloeiender heeft gemaakt, zal niemand voor het hoofd stoten. Dat op het einde van Return Of The Jedi echter de originele acteur die Darth Vader speelde plaats heeft moeten maken voor Hayden Christensen, die in de prequel-trilogie Anakin Skywalker speelt, stuit al op meer controversie.




Met een dergelijk zin voor detail valt het ons toch nog op dat in de originele trilogie nog steeds elementen zitten die falikant in strijd zijn met de gegevens die we al hebben uit The Phantom Menace en Attack Of The Clones. Eén voorbeeld is dat Obi-Wan beweert dat Yoda ooit zijn leermeester was, terwijl dat toch pertinent zeker Qui-Gon Jinn (Liam Neeson) is. Ook contradictorisch is dat Obi-Wan beweert dat hij zichzelf al Ben noemt van voor Luke geboren was, terwijl hij even later beweert dat hij ooit aan Anakin heeft beloofd om zijn zoon tot Jedi op te leiden - wat doet uitschijnen dat ze toen nog bevriend waren en Obi-Wan dus geen reden had om een schuilnaam aan te nemen. En het ongeluk waardoor Darth Vader verminkt is en met een respiratietoestel moet lopen, heeft als je de continuïteit van de zes films mag geloven, ook voor een flink deel zijn geheugen aangetast. Maar laat alsjeblieft Lucas niet nog eens wat veranderingen aan zijn saga aanbrengen. Om Darth Vader te quoten: "The Circle Is Round". Lucas heeft al enorm veel poen verdiend aan zijn éne franchise, laat het alsjeblieft daarbij nu blijven.



En zo geschiedde het dat in 2004 de originele Star Wars-trilogie, zij het met de nodige (?) aanpassingen, toch op dvd verschijnt. Lucas had al eerder toegegeven door de eerste twee delen van zijn prequel-trilogie al aan het nieuwe medium toe te vertrouwen, en nu de doorbraak van dvd een onomkeerbaar feit is, kon hij het voor zichzelf niet maken om aan de verleiding te weerstaan. In 2002 kwam de lang verwachte Back To The Future-trilogie uit op dvd, vorig jaar was het de beurt aan de Spielberg-Lucas-kruisbestuiving Indiana Jones, en in het begin van het jaar sijpelden de eerste geruchten door dat Lucas eindelijk ook de oude Star Wars-trilogie zou uitbrengen. Hetzelfde gerucht had daarvoor, maar dan als kwakkel, reeds verschillende malen de ronde gedaan, maar naargelang meer en meer berichten terug te traceren bleken tot Lucasfilm zelf, werd de aankondiging hoe langer hoe geloofwaardiger. Wat ook niet vreemd zal zijn aan Lucas' verandering van mening, is de massale hoeveelheid illegale Star Wars-kopieën die uit het Verre Oosten de Westerse markt overspoelden, en dat het zelfs onder de meest fervente kopieën hatende dvd-liefhebber als oké werd beschouwd om een illegaal kopietje van Star Wars op het schap te hebben liggen, al was het alleen maar omdat Lucas zo halsstarrig bleef weigeren. Die reden is dus nu verdwenen, dus met al die kopieën nu naar het containerpark, graag!
 




 


SCIENCE FICTION PLUS
We hebben eerlijk gezegd moeite om Star Wars in het hoekje van de science-fiction te duwen. Akkoord, alles speelt zich af in de ruimte, in een melkwegstelsel far far away (niet te verwarren met de bestemming van de huwelijksreis van Shrek). De film bevat namelijk méér elementen die het tot een onvervalste fantasy-sage maken. De kern van het verhaal is de eeuwige strijd tussen goed en kwaad, en hoe een inherent goede persoon door een reeks tegenslagen slecht kan worden. Door het verhaal vanuit het perspectief van een persoon uit de laagste regionen van de maatschappij (Luke) te brengen, die ongewild een speelbal wordt bij een hoog spelletje internationale - of in dit geval intergalactische - poker, en wiens pad dat van een redelijk haar mannetje staande prinses kruist, sluit hij aan bij de Japanse heldenfilms van voor en na de Tweede Wereldoorlog. Het swashbuckling-element komt dan weer uit de mantel en degen-films uit de jaren vijftig, met als enige verschil dat de sabels en degens zijn vervangen door op TL-buizen lijkende lichtzwaarden. Ook straalt het geheel, zeker de eerste film, flink wat uit van een western, met duidelijk afgelijnde karakters: the good (Luke), the bad (Han) and the ugly (Jabba the Hutt), zeg maar. En op de benaming na lopen de idealen van de Jedi-orde erg gelijk met de Ronde Tafelridders van Koning Arthur, al ontelbare malen in even zoveel ontelbare varianten reeds eerder gebracht. En ook qua vorm is Lucas driftig leentjebuur gaan spelen bij andere filmmakers. De manier waarop hij de oneindige ruimte en de kleinheid van de mens daarin visueel in beeld heeft gebracht, doet sterk denken aan 2001, A Space Odyssey, met dát verschil dat deze laatste een snobistische draak van een film is waarin geen reet gebeurt (flames rechtstreeks in mijn richting a.u.b., dan gaan die recht de kill-filter in. Dit is nog altijd MIJN mening), terwijl Lucas zijn films heeft volgestouwd met romances, actie, humor, emoties en een snuifje magie. 
 



Lucas is dus zeker geen goeie filmmaker, want hij moet dagen aan een stuk in een videotheek gekampeerd hebben, en heeft zowat alle plotlijnen uit andere films gepikt, maar hij is een uitstekende verhalenverteller, die ten behoeve van zijn specifieke verhaal er maar meteen een heel eigen universum, consequent aan haar eigen wetten, heeft uitgedokterd. Bovendien zijn er ontelbare literatuurstudies die uitwijzen dat zowat alle grote romans, van Shakespeare tot Crichton, zijn terug te brengen tot een zeer discreet aantal basisgegevens, die meestal draaien rond de relatie ouders-kinderen, de klassieke queeste die iemand moet ondergaan om van zichzelf een beter mens te maken, enzovoort. Op dat gebied kan je de Star Wars-trilogie niet verwijten om buiten de lijntjes te kleuren. De verdienste van Lucas is geweest dat hij erg goede personages heeft gecreëerd waar de kijker beslist zich een stuk mee wil vereenzelvigen - wie wil er nu geen held of een prinses zijn? - én dat hij een waanzinnige speciale effecten-trucendoos heeft opengetrokken om zijn verhaal mee te decoreren.




En Lucas is zo mogelijk nog een betere zakenman. Voor zijn voorgaande films, THX-1138 en American Graffiti heeft hij de centen meticuleus moeten bij elkaar schrapen, en ook Star Wars kreeg hij aan de studio's niet versleten, ondanks het flinke lobbywerk van regisseur Francis Ford Copolla. De studio 20th Century Fox heeft toen de grootste flater van zijn leven begaan: ze wilden de film uiteindelijk uitbrengen, maar het grootste deel van het budget moest van Lucas zélf komen. In ruil bedong Lucas dat alle eventuele opbrengsten uit afgeleide merchandise voor de volle 100 % voor hem was, en de studio hem carte blanche moest geven voor alle eventuele sequels. Niemand had kunnen vermoeden dat de rage zou inslaan als een bom, en dat bij elke heruitgave of nieuwe film de vlam weer oprakelde. Lucas is intussen één van de rijkste filmmakers ter wereld geworden, alleen al daarvan, en gaat er prat op dat hij altijd onafhankelijk is gebleven, en geen bemoeienis van de studio's aanvaardt. We begrijpen na het zien van de extra's nu beter dan Lucas zo'n protectieve reflex heeft ten opzichte van "zijn" geesteskinderen, want hij heeft er tweemaal zijn integraal fortuin in gestoken, tweemaal gegokt en tweemaal gewonnen, alhoewel het telkens kantje boordje was. Paradoxaal genoeg is zijn Lucasfilm zelf een grote speler op de markt geworden, waardoor Lucas zelf is geworden wat hij altijd zo verafschuwde. De rij filmmakers die in zijn spoor zijn gevolgd, groeit nog echter met de dag: Roland Emmerich, Dean Devlin, James Cameron, Ridley Scott, en zelfs die obscure Nieuwzeelandse pulphorror-regisseur die de vorige drie jaren onafgebroken de nummer één op de boxoffice was met een verfilming van één of ander dik boek van een wereldvreemde Oxford-professor, bekent op het bonusmateriaal schatplichtig te zijn aan Lucas.
 




 

Zéér oude archieffoto van George Lucas toen...


FILM NIEUWE STIJL
Meer dan zomaar een "goede film" heeft George Lucas de manier waarop wij films kijken geherdefinieerd. Amerika had in 1977 net het Watergate-schandaal en de smadelijke afgang in Vietnam achter de kiezen, en er heerste een algemeen gevoel van pessimisme, wat zich ook reflecteerde op de cinema van die tijd. Films toonden de grauwe werkelijkheid, er waren alleen maar anti-helden in te zien die de regels van de maatschappij aan hun laars lapten; en plots was er Lucas, van wie je terug onbeperkt mocht fantaseren, die een duidelijke epiek nastreefde met een scherpe aflijning tussen goed en kwaad. De studio's hebben zich meer dan eens in de haren gekrabt als Lucas weer met één van zijn "idiote" voorstellen op de proppen kwam, maar stonden wel als eerste in de rij om langs de kassa te passeren. 


... en iets recentere foto van George Lucas nu.


Het project heeft wel aan Lucas' ziel gevreten, en na A New Hope was hij compleet uitgeput. Voor The Empire Strikes Back deed hij een beroep op één van zijn mentoren van de filmschool, Irvin Kershner. Lucas kreeg ook vreselijk mot met de vakbonden toen hij als één van de eersten erop stond om de credits ná en niet voor de film te tonen. Hiervoor werd hij flink beboet, maar Lucas nam alle - belachelijke - boetes van zijn werknemers voor zich. De daad was eerder een manoeuver van mensen die hem zijn succes niet gunden. Uit pure colère heeft de man ontslag genomen uit onder meer de machtige Writer's Guild en Director's Guild, wat als gevolg had dat hij voor deel VI geen beroep meer kon doen op zijn boezemvriend Spielberg, en de niet-gesyndiceerde Richard Marquand opzadelde met Return of The Jedi. De film werd mogelijk nóg een groter succes, Lucas beloonde al zijn medewerkers meteen percentje op de winst - nog zoiets wat de vakbonden de ogen uitstaken - en realiseerde zijn levenslange droom: het uit de grond stampen van de Skywalker Ranch, tot op heden hét epicentrium van de digitale effecten in filmland. George Lucas is misschien zelf geworden wat hij verafschuwde, een grote mediabons, maar hij heeft tenminste een hart voor zijn eigen films. Na zoveel tegenwerking zijn de misschien soms onlogische plot twists in Episode I en Episode II hem vergeven. Want het gevecht met het grote Evil Movie Empire heeft hij, als Rebel, helemaal alleen moeten voeren, niet geholpen door Ewoks, Wookies of knorrige smokkelpiloten. En als bittere nasmaak heeft ook zijn persoonlijke prinses hem verlaten, want de productionele problemen van Star Wars zorgden uiteindelijk voor een breuk in zijn huwelijk.
 




Verdict van de jury: 10/10. Als het de films alleen betrof, zouden we de drie respectievelijk als 9 - 9,5 en 8,5 kwoteren. We kunnen echter onmogelijk om de invloed heen die deze films hebben gehad op het héle post-Star Wars tijdperk in de cinema, en de films die anders nooit het licht hadden gezien, zijn niet te tellen. Dit feit vult wat ons betreft de ontbrekende puntjes op.



Anthony Daniels past voor de eerste maal
op de set het pak van C-3PO aan.


BEELD EN GELUID
Het feit dat elk zandkorreltje in Tatooine met de hand is weggewerkt, leek ons zo'n overdrijving dat we er eens goed mee konden lachen, maar niets meer. Onze verbazing was dan ook groot dat bovenstaande uitspraak helemaal niet als grap bedoeld was. Mijn eerste kennismaking met de Star Wars-trilogy was met de Special Edition in 1997, en alhoewel ik flink overdonderd was door de uitstraling van de film, vond ik de vele krassen op de dvd in sommige scènes ergerlijk.



Maar nu hebben we dus de ultieme versie te pakken: het correcte beeldformaat met een bijzonder scherp opgepoetst beeld. Ruis en low-level noise is gewoon een non-issue op deze disc, en de kleuren zien er vibranter uit dan elke Star Wars-screening die U, hetzij op het grote, hetzij op het kleine scherm, ooit gezien heeft. Zowel de "zwartere" scènes hebben een ongelofelijke kleurdiepte en toch nog zin voor detail, en ook de "witte" scènes zijn gelukt, en dan denken we voornamelijk aan de scènes op Hoth in The Empire Strikes Back, waarbij de experts beweren dat filmen op sneeuw zowat het moeilijkste is wat er bestaat. We beweren niet dat de laatste artefact verdwenen is, maar... nee, we zijn aan het liegen. Er zitten helemaal geen artefacts in de film. Geen! Af en toe is er een klein beetje aliasing te zien, maar gezien de grote hoeveelheid technisch materiaal dat in de film rondzweeft waarin dit fenomeen zich niet voordoet, is dit een ware prestatie, en vooral in Return Of The Jedi is er wat lichte edge enhancement te zien.

Verdict van de jury: 10/10
. De nog zeer kleine tekortkomingen aan het beeld verdwijnen in het niets als men bekijkt hoe men de rest van het bronmateriaal heeft behandeld. Het moet zoiets geweest zijn als de trappen van de Eiffeltoren simoniseren met een tandenborstel.



Screentest van Harrison Ford

En dan nu het geluid. Aangezien de ontwikkeling van het THX-systeem in grote mate parallel loopt met de ontwikkeling van Star Wars, verbaast het ons natuurlijk niet dat we hier een schitterende THX-gecertifieerde Dolby Digital 5.1 EX-track met maximale bitrate (448 Kbps) voorgeschoteld krijgen. Geen DTS-track uiteraard, want dat formaat is net de grote concurrent van THX. En we moeten toegeven dat het dogma dat een DTS-track per definitie altijd beter is dan een THX-track, niet opgaat. Veel, zoniet alles, heeft te maken met de subtiliteit waarmee met de surroundkanalen wordt omgesprongen, waar het bij DTS vaak gewoon het brute geweld is dat voor de doorslag zorgt.

Wel, deze track is zowat de fijnste 5.1 EX-track die ons ooit ter ore kwam. De geluidskanalen zijn zeer netjes gericht, alsof Lucas het zelf heeft komen nameten in uw Home Theatre, en als je weet dat de drie films één aaneenschakeling zijn van ruimtegevechten, knokpartijen, duels met lichtsabels, explosies, achtervolgingen met speed-bikes en brullende monsters, dan kan deze release zich geen slechte aansturing van de surroundkanalen en vooral van de subwoofer veroorloven. Het gebruik van de subwoofer moet zowat het beste zijn wat ik ooit gehoord heb, en geloof mij, ik heb al véél gehoord. Héél af en toe zie je een klein synchronisatie-probleem, voornamelijk omdat de geluidsband in post-productie helemaal opnieuw is opgenomen, maar de lapses zijn werkelijk te schaars om er een punt over te maken. Als laatste wilden we het nog even hebben over de schitterende muziek van John Williams, die ook net als George Lucas zelf met zijn 70-koppig orkest tegen de gangbare mode inging. Een Star Wars-film met discomuziek, had echt niet aangeslagen, denken we.

Er was ook een hoop commotie over het feit dat de achterkanalen bij A New Hope zouden verwisseld zijn. Met de beste wil van de wereld heb ik er geen flaw in kunnen ontdekken, en als die er toch inzit, zullen het alleen mensen met een bovennatuurlijk sterk gehoor zijn die het hebben gehoord.

Verdict van de jury: 10/10
. Deze audiotrack is nagenoeg perfect: gericht, gedetailleerd, uitgebalanceerd volume en zeer coherent.




 

De crew poseert bij het model van
het oppervlak van de Death Star


EXTRA'S
Eerst en vooral zijn alle drie de discs voorzien van 3 geanimeerde menu's, die at random wisselen bij het opstarten van de disc. Op onze Easter Egg-pagina vindt U hoe U deze menu's zelf kan oproepen. Driemaal worden we vergast op een schitterende, Nederlands ondertitelde audiocommentaartrack, die ons mogelijk nóg wat meer informatie en anekdotes meegeeft dan disc 4 al bevat. Commentatoren van dienst zijn: George Lucas (moeten we die nog voorstellen?), Ben Burtt (de man de die robots heeft geconcipieerd en enkele stemmetjes van aliens verzorgt), Dennis Muren (supervisor van de speciale effecten), en Carrie Fisher (Prinses Leia). Voor The Empire Strikes Back werd aan die line-up nog regisseur Irvin Kershner toegevoegd.




Vier bewonderaars van Lucas: James Cameron,
Roland Emmerich, Peter Jackson en Ridley Scott

En als je al dacht alles gezien te hebben, viel onze mond open van verbazing bij het bekijken van de extra's disc. Afgezien van de 4-discversies van de Lord Of The Rings-saga hebben we zelden een zo compleet en mooi afgewekt scala aan extra's mogen bewonderen. Pronkstuk is de zeer diepgaande feature "Empire Of Dreams", die met zijn tweeënenhalf uur speelduur elk van de films afzonderlijk in lengte klopt. Alle extra's zijn in 2.0 uitgewerkt, de voornaamste extra's (de documentaires) in 1.78:1-breedbeeldformaat, en overal zijn Nederlandse ondertitels aanwezig. De kwaliteit is natuurlijk niet zo denderend als de films zelf, gezien de ouderdom van het materiaal, maar voor een documentaire is dit bijvoorbeeld geheel geen storende factor.

De extra's vallen uiteen in vier secties: "Documentaries and featurettes", "Trailers and TV-spots", "Video Games and Still Galleries" en "Episode III Preview: The Return Of Darth Vader". We zullen elk van deze rubrieken apart bespreken.



Conceptuele schets van Yoda


(1) Documentaries and featurettes
Via een submenu kan je kiezen voor de mega-documentaire "Empire Of Dreams" of drie kleinere featurettes.

Documentaire: "Empire Of Dreams: The Story Of The Star Wars Trilogy" (151 min.)
Dit is de voornaamste documentaire op de disc, die een volledig en chronologisch overzicht geeft van het creëren van de welbekende trilogie. Alhoewel de documentaire en klein beetje biased is in het voordeel van George Lucas, krijgen we toch een zeer deugdelijk overzicht van de ontstaansgeschiedenis, vanaf de eerste schetsen tot nu. De documentaire doet de kijker vooral beter begrijpen waarom Lucas zo protectief is geworden ten opzichte van "zijn" films, en waarom hij in 1997 zo nodig aanpassingen aan de films wilde maken, wat je een stuk beter kan begrijpen als je verneemt hoe vaak de studio's hem een hak wilden zetten omdat Lucas er zo op stond zijn creatieve onafhankelijkheid te bewaren. Het toevoegen van meerdere shots aan de recentere cuts van de film heeft alles te maken met het feit dat Lucas in tijd-en geldnood zat, en dan nog eens een hoeveelheid tegenslagen te verwerken kreeg waar een normale regisseur al lang zijn camera aan de wilgen zou hebben gehangen. Tegen het einde van het draaien van A New Hope kampte Lucas zelfs met ernstige gezondheidsproblemen; we vernemen ook in detail waarom Lucas' voormalige mentor Irvin Kershner Episode V en de relatief onbekende Richard Marquand Episode VI hebben geregisseerd - waar het oorspronkelijk de bedoeling was dat Episode VI zou worden geregisseerd door Lucas' boezemvriend Steven Spielberg.


C-3PO wordt vereeuwigd op de Hollywood Walk of Fame


De documentaire bevat recente stukjes retrospectieve interview met zowat iedereen uit de cast (Mark Hamill, Harrison Ford, Carrie Fisher, James Earl Jones, Anthony Daniels, Billy Dee Williams, Frank Oz, Peter Mayhew en Kenny Baker), met de evidente uitzondering van Alec Guinness. Daarnaast komen ook aan het woord: voormalig Fox-baas Alan Ladd Jr., die meermaals zijn hoofd op de kapblok heeft laten leggen om Lucas' integriteit te beschermen; regisseur Irvin Kershner, die Lucas nog als student in zijn klas heeft gehad; regisseur Steven Spielberg, die tijdens de hele trilogie als klankbord voor de zelfonzekere Lucas functioneerde; alsook een niet meer te overschouwen rij technische medewerkers van diverse pluimage. Deze worden afgewisseld met fragmenten van tijdens het filmen, de casting (met onder meer Kurt Russell die auditie deed voor de rol van Han Solo), de eerste vlagen van Star Wars-gekte bij de release van de eerste film, bijdrage over het enigszins surrealistische verhaal rond de merchandisering van de film - de speelgoedmakers hadden de rage niet zien aankomen en moesten noodgedwongen met Kerstmis 1977 cadeaubonnen verkopen in plaats van het speelgoed zelf, dat pas een half jaar later klaar zou zijn. Ook de financiering van de drie films wordt openhartig belicht (het zou bij de meeste bedrijven niet waar zijn!), en daaruit blijkt eens te meer dat het telkens kantje boordje was of de films hadden het daglicht nooit aanschouwd. En uiteraard komen er ook hopen filmfragmenten in de documentaire voor, zowel van vóór als na toevoeging van de speciale effecten, zodat U waarschijnlijk voor de eerste keer in uw leven de échte stem van David Prowse zal horen, en onmiddellijk zal begrijpen waarom ze die zonodig door James Earl Jones moesten laten overdubben
.


Ook krijgen we de nodige toelichting hoe Lucas het geld dat hij met zijn films heeft verdiend heeft geïnvesteerd in technische spinoffs, zoals Industrial Light and Magic, het geluidslabel THX, Skywalker Sound en toen het onbeduidend kleine computeranimatiebedrijfje dat genoemd was naar het 3D-computeranimatiesysteem dat Lucas had laten ontwerpen, Pixar. Lucas heeft altijd de katalyserende factor gespeeld in het samenbrengen van de crème de la crème van experten in diverse deeldisciplines van het filmmaken, en kan daardoor terugkijken op zijn carrière die niet zo rijk gevuld is met films, maar wel met innovaties van technologieën die het aanschijn van de filmindustrie voor altijd hebben veranderd. Tegen het einde van de documentaire aan worden nog heel even de veranderingen in de 1997 Special Edition toegelicht, en het is een beetje jammer dat ze daarvoor de iets uitgebreidere documentaires op de VHS-versie hebben gerecycleerd. Tenslotte valt er nog een klein beetje te zeggen over hoe de cirkel uiteindelijk rond was en George Lucas dan toch maar aan de prequel-trilogie is begonnen. Veel wordt daar inhoudelijk niet over gezegd, maar uiteraard kan U voor alle details daarover terecht op de uitstekende extra's-discs van The Phantom Menace en Attack Of The Clones en hopelijk binnen een jaar of twee ook op Revenge Of The Sith - tenzij Lucas midden in de aanloop naar de première uiteraard weer eens de titel verandert. We weten dat hij dat durft...

Empire Of Dreams
is ongetwijfeld één van de beste making of-documentaires die ooit op dvd het levenslicht zag. Ondanks de lange speelduur verveelt deze geen seconde, en zelfs de meest nerd-achtige Star Wars-freak zal er allicht nog wat van opsteken. Nog nooit eerder vertoond!





 

Documentaire "The Characters Of Star Wars " (19 min.)
In deze documentaire krijgen we een toelichting over het creëren van de kleurrijke archetypes die in Lucas' films de hoofdrollen spelen, waarbij de nadruk wordt gelegd op de tegenstelling goed/kwaad die de cast in twee kampen verdeelt. Enkele interessante anecdotes, zoals het feit dat in een vroegere versie de rol van Luke en Leia werden omgewisseld, of dat Han Solo was geconcipieerd als een groen gilamonster met schubben, zijn natuurlijk de kers op de taart.

Documentaire "The Birth Of The Lightsaber" (16 min.)
 
Hét kenmerk van de swashbuckling movie, in een futuristisch jasje gestoken. We vernemen hoe het lichtzwaardvechten zij oorsprong heeft gevonden in de Japanse krijgskunst (waarbij de zwaarden typisch met twee handen werden vastgehouden), en hoe de stramme stijl uit A New Hope, waarbij twee oudjes elkaar liggen te steken met botte bezemstelen, evolueerde naar het climax-gevecht tussen Luke en Darth Vader in Return Of The Jedi, waarbij Luke veel heeft bijgeleerd. Het feit dat in de prequel-films de gevechten alsmaar dynamischer worden, wordt redelijkerwijs verklaard door het idee dat de Jedi toen op het hoogtepunt van hun macht stonden. Het gevecht met het dubbele lichtzwaard uit The Phantom Menace en de demonstratie van Yoda in Attack Of The Clones was wat dat betreft nog maar het begin; de verwachtingen voor het duel tussen Anakin en Obi-Wan in Revenge Of The Sith belooft nog eens zoveel intenser te worden. Fans van The Simpsons en Futurama moeten zeker de aftiteling uitkijken!



Als U dít speelgoed nog in uw kast hebt liggen,
dan bent U onzedelijk stinkend rijk zonder dat U het weet!


Documentaire "The Force Is With Them: The Legacy Of Star Wars" (13 min.)
Dit is een zeer goed gestoffeerde, maar ietwat korte documentaire, waarin filmmakers getuigen hoe George Lucas hun werk heeft beïnvloed, en herinneringen ophalen hoe zij ooit de première van Star Wars beleefden. Passeren onder meer de revue: John Singleton (Boyz'N The Hood), James Cameron (The Abyss en Titanic), Ridley Scott (Alien), John Lasseter (Pixar, Finding Nemo) en Roland Emmerich en Dean Devlin (Independence Day en The Day After Tomorrow). Een zeer opgemerkte gast is Peter Jackson; opgemerkt omdat die zoals bekend zijn speciale effecten in de Lord Of The Rings-films niét bij Industrial Light and Magic heeft laten maken, en, nog opmerkelijker, voor deze documentaire ook heeft toegestaan om een paar fragmenten uit zijn eigen trilogie te laten tonen. Jackson verwoordt van alle geïnterviewden het nauwkeurigst hoe Lucas voor veel jonge filmmakers een rolmodel werd.

(2) Trailers en TV-Spots

In deze sectie vinden we een selectie van de belangrijkste bioscooptrailers (in breedbeeld) en TV-spots (in 1.33:1) terug. Voor Episode IV is dat de beruchte teaser trailer waarbij nauwelijks special effects-materiaal voorhanden was, de lanceringstrailer, een trailer van één van de re-releases uit de jaren '80 en een trailer voor de re-relase van de drie films samen in 1997. Voor Episode V en Episode VI krijgen we telkens een teaser, een trailer en een jaren '80 re-release trailer. Enige opmerkelijke feit hierbij is dat de teaser van Return Of The Jedi nog Revenge Of The Jedi heette. De 11 TV-spots, respectievelijk 4, 4 en 3 per film, zijn ook voorzien van een play all-optie.



Zeer vroege conceptuele schets. Merk op
dat de held hier een vrouw is!


(3) Video Games and Still Galleries
Fotogallerij "Exclusive Production Photos"
Ook wat fotogallerijen betreft is deze op deze disc beter dan wat we doorgaans gewoon zijn bij andere films. De foto's worden namelijk opgesmukt door een smeuïge teksttoelichting, die zowel in het Nederlands als in het Engels te lezen is.

Fotogallerij "One‑Sheet Posters"

Voor de liefhebbers van filmposters, een keure van nationale en internationale posters allerlei.

Documentaire "Episode III: Making The Game" (6 min.)
In verhouding tot de overige documentaires is dit een redelijk mager beestje, waarin het voornaamste feit is dat de makers van het spel nadrukkelijk aanwezig waren op de filmset, om onder meer de bewegingen in de lichtsabelgevechten onder de knie te krijgen.


Een nieuw kostuum voor Hayden Christensen
die in Episode III eindelijk hét masker over zijn hoofd trekt.


X Box Game Demo ‑ Star Wars Battlefront
Daar kunnen we niets over zeggen, vermits we (a) geen spelletjesliefhebbers zijn en (b) onmogelijk ook nog eens geld kunnen steken in allerlei spelplatformen; dvd-installaties zijn al duur genoeg. Naar het schijnt is dit een goede speelbare demo, maar we verwijzen U liever naar de echte kenners op besprekingssites van computerspelletjes.

Game Trailer‑Star Wars Battlefront Game (1 min.)

Een korte aansporing om U het spel in kwestie te doen kopen.

(4) Documentaire "Episode III Preview: The Return Of Darth Vader" (9 min.)

Deze featurette is de enige op de hele disc die niet de verwachtingen inlost die deze gewekt heeft. Het merendeel van de documentaire bestaat uit het volgen van het proces om een nieuwe helm te maken op maat van Hayden Christensen, die de producenten heeft gesmeekt om zélf de rol van Darth Vader in Episode III te mogen vervullen. Verder krijgen we nog Ewan McGregor en Hayden Christensen te zien die duchtig aan het oefenen zijn voor het finale gevecht tussen de Jedi-meester en zijn voormalige Padawan, maar wie op een echt voorsmaakje van Revenge Of The Sith zit te wachten, zal moeten op zijn honger blijven zitten.

Ook vinden we nog op elk van de vier discs een link naar de website starwars.com terug. Niets nieuws onder de zon, dus. Tot slot is er op elke disc nog (minstens) één easter egg te vinden. Te lui om te zoeken? Bezoek dan onze Easter Egg-pagina.

Verdict van de jury: 10/10. Ondanks de magere inhoud van de Episode III-preview. Met de kwaliteit en de diepgang van de documentaire Empire Of Dreams zou elk cijfer onder de 8 een aanfluiting van ons kwoteringssysteem geweest zijn, het resterende bonusmateriaal vervolledigt de score.



Ewan McGregor en Hayden Christensen zijn al
duchtig aan het voorbereiden voor het sluitstuk...


CONCLUSIE
(1) Is dit nu de definitieve Star Wars-dvdversie? Ja, zonder twijfel.
(2) Zijn de veranderingen die Lucas sinds 1977 heeft aangebracht aan zijn trilogie onoverkomelijk? Wel, dankzij de toelichting tijdens de extra's hebben we meer begrip gekregen voor Lucas' standpunt.
(3) Hoe zijn het beeld en geluid? "Referentiekwaliteit" is in dit geval een understatement.
(4) Wat zijn de extra's waard? Enkel de Lord Of The Rings-extended editions zijn nog beter. Wat veel betekent.
(5) Moeten we deze versie kopen? Wat dacht U zelf, na het lezen van deze bespreking?
(6) Hoe is het met de reviewer gesteld? Moe, stekende ogen, half doof en acuut gedehydrateerd. Morgen mag hij de afdeling intensieve zorgen verlaten.
 


En ze leefden nog lang en gelukkig
en hadden nog vele sequels-in-boekvorm, fan-conventies, gastoptredens op TV,
hun gezichten op brooddozen, stickerboeken, speelgoedpoppetjes,
en tot slot natuurlijk de onvermijdelijke verplichte acte de présence
op de extra's-disc van de dvd...



cover




Studio: Fox

Regie: George Lucas, Irvin Kersner, Richard Marquand
Met: Mark Hamill, Carrie Fisher, Harrison Ford, Alec Guinness, David Prowse, James Earl Jones (stem), Anthony Daniels, Kevin Baker, Peter Mayhew, Frank Oz, Billy Dee Wiliams

Film:
10/10

Extra's:
10/10

Geluid:
10/10

Beeld:
10/10


Regio:
2

Genre:
Sciencefiction

Versie:
Benelux (NL)

Jaar:
1977-1980-1983

Leeftijd:
12

Speelduur:
375 min.

Type DVD:
SS-DL

Barcode:
8712626016342


Beeldformaat:
2.35:1 anamorfisch PAL

Geluid:
Engels Dolby Digital 5.1 EX
Frans Dolby Digital 5.1 EX

Ondertitels:
Nederlands, Engels, Frans
Extra's:
• Geanimeerde menu's
• Commentaartracks
• Documentaire "Empire Of Dreams"
• Documentaire "The Birth of the Lightsaber"
• Documentaire "The Characters of Star Wars"
• Documentaire "The Force Is With Them:
The Legacy of Star Wars"
• Documentaire "Episode III preview:
The Return of Darth Vader"
• Trailer "Star Wars Battlefront"
• Speelbare demo "Star Wars Battlefront" (Xbox)
• Documentaire "Star Wars Episode III: Making The Game"
• Trailers en TV-spots
• Productie-fotogalerij
• Filmposters en reclamecampagne
• Weblink
• Easter eggs

Andere recente releases van deze maatschappij