:: BESPREKINGEN ::
DVDInfo.be >> Bespreking >> ALADDIN
ALADDIN
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2004-10-24
FILM
Waar is de tijd dat de Disneystudio's gokten op het DIVX-formaat om door te breken in plaats van onze geliefde dvd's en dvd-releases waar ze geen brood in zagen uit te besteden aan Warner? Met deze Aladdin zijn nu alle "neo-klassieke" Disneyfilms, vanaf de tijd toen Alan Menken de composities voor zijn rekening nam, vanaf The Little Mermaid dus, op dvd verschenen. Aladdin is bovendien uitgebracht in de prestigieuze Platinum-reeks waarin we eerder al The Lion King en Beauty And The Beast mochten bewonderen in een voor home theatre helemaal geoptimaliseerde versie.



Deze bewerking van het klassieke "sprookje van 1001 nacht" voert ons naar de Arabische stad Agrabah ten tijde van de sultans. De jonge straatdief Aladdin (Scott Weinger) probeert er samen met zijn aap Abu (Frank Welker) uit de klauwen van de paleiswacht te blijven telkens hij weer wat uit een kraampje heeft gepikt. Zoals het een behoorlijke held betaamt heeft deze dief echter een hart van goud en is hij niet te beroerd om zijn gestolen etenswaren te delen met degenen die het nóg slechter hebben dan hijzelf - het Robin Hood-syndroom, dus. Op de markt ontmoet hij kroonprinses Jasmine (Linda Larkin), die incognito het paleis is ontvlucht omdat haar vader de sultan (Douglas Seale) haar volgens de wet binnen drie dagen, wanneer ze meerderjarig wordt, behoort uit te huwelijken. Voor de rij snoevers die zich tot nog toe is komen presenteren haalt ze zeer ostentatief - en terecht - haar neus op. De jongen is op slag verliefd, maar uiteraard geen geschikte partij voor nobel bloed. Aladdin trekt de ongezonde aandacht van de grootvizier van de Sultan, Jafar (Jonathan Freeman), die meent dat de jonge kerel eindelijk dié met een zuiver hart is waar hij al zo lang op wacht. Enkel een rechtschapen persoon kan namelijk in de Cave of Wonders een magische lamp halen waarin een Geest (Robin Williams) woont die voor de eigenaar drie wensen vervult. Nodeloos om te zeggen dat de kwalificatie "zuiver van hart" niet op de machtsgeile grootvizier kan slaan die maar wat graag de sultan zou wippen om zijn plaats in te nemen. De naïeve Aladdin wordt door Jafar voor zijn karretje gespannen, maar op het einde van de rit is hij het die de lamp in zijn bezit heeft. De hyperkinetische Geest openbaart zich aan Aladdin en wanneer hij doorheeft wat voor macht hij hiermee kan uitoefenen, draagt hij de Geest op om hem te veranderen in een afgeborstelde en schatrijke prins. Uiteraard wordt dit gegeven gevolgd door een zedenles van hier tot in Tokio over hoe uiterlijk minder belangrijk is dan innerlijke schoonheid en moed, de kwaliteiten van de jongen waar het meisje uiteindelijk wél voor valt.



Alhoewel de film een schoolvoorbeeld van een klassieke gezinstekenfilm is, zette Aladdin toch de trend in voor een belangrijke innovatie: het inspreken van tekenfilmstemmen door bekende personages. Acteur Robin Williams, bekend voor zijn onuitputtelijk improvisatietalent, met een stijl die bubbelt als een overkokende frietketel, voorziet de Geest niet alleen van een stem, maar ook van een attitude waarmee de animatoren hun wildste fantasieën kunnen botvieren. Deze niet aflatende spraakwaterval werkt als een perfecte bliksemafleider om te verhullen dat je zonder zijn personage eigenlijk een redelijk banaal liefdesromannetje overhoudt, met de altijd weerkerende en oeverloos herkauwde karakters zoals een held die in zichzelf moet leren geloven, zijn onmogelijke liefde die duidelijk de broek draagt en de tot op het merg verrotte schurk en zijn psychotische sidekick. Dus kan het bijna niet anders of Williams blijft alleen overeind en steelt de show. De Geest verandert van de éne in de andere vorm, van Franse visser en schaap over quizmaster en bijtje (compleet met de voorspelbare "just bee yourself"-grap) dat het een lieve lust is en soms gaat de actie zó snel dat je onmogelijk alle tongue-in-cheekhumor in één kijkbeurt mee hebt. Misschien is dit moordtempo dat ook wel het enige wat ons tegenhoudt om de film een maximale score toe te kennen; Aladdin is een wervelend spektakel met zeer catchy songs (we neuren zelf al een halve dag "Prince Ali" en we weten van geen ophouden!), solide animatie en misschien wel de beste art direction van alle Disneyfilms.



Enerzijds heb je de half-cartooneske vormgeving van de gebouwen en karakters, anderzijds uitwassen aan beide zijden, waarbij Aladdin en Jasmine als redelijk normaal uitziende personen worden geanimeerd, wat dan weer helemaal niet kan worden gezegd van de slangachtige Jafar of Sultan Biertonnetje. Daarnaast slagen de animatoren er zelfs in om een tapijt karakter mee te geven, door de flochkes op te waarderen tot ledematen! Ook de transformatie van de guitige Geest tot zijn meer angstaanjagende verschijningsvorm wanneer Jafar de lamp in zijn bezit krijgt, benadrukt de evolutie van de verhaallijn, wat de coherentie alleen maar ten goede komt. De film was ook het ultieme werkstuk van liedjestekstschrijver Howard Ashman die samen met componist annex levende legende Alan Menken de score leverde. Hij overleed aan aids vóór de film voltooid was. Ashmans bijdrage - onder meer de tekst van de openingssong Arabian Nights - is exemplarisch voor het talent dat begin jaren'90 in de Disneystal onderdak vond.



Het is alleen jammer dat Disney de laatste jaren de gewoonte heeft ontwikkeld om de kwaliteiten iets té nadrukkelijk te willen onderstrepen en vooral probeert om er de laatste cent uit de zak van de klant voor te kloppen. Aladdin kreeg maar liefst twee cheapquel- producties: The Return Of Jafar en Aladdin And The King Of Thieves, waarin zowat tegen elke mogelijke regel gezondigd wordt, zoals de transfer van de bemoeizieke papegaai Iago van het slechte naar het goede kamp. Alsof dat nog niet genoeg was, volgde er ook een bijzonder goedkoop ogende tv-reeks met slappe koffieverhaaltjes, slechte animaties en bedroevend weinig inhoud, zeker vergeleken met dit origineel. Eén van onze wensen voor de Geest zou alleszins zijn dat we al die uitgemelkte franchise even in een hoekje van onze geest konden wegstoppen alsof ze nooit bestaan hadden, dan konden we des te meer genieten van het origineel.



BEELD EN GELUID
Een tijdje geleden werd een speciaal voor IMAX gerestaureerde versie van Aladdin aan het publiek getoond. In tegenstelling tot Beauty And The Beast en The Lion King werd hierbij niet van de gelegenheid gebruik gemaakt om scènes toe te voegen, alhoewel er wel verwijderde scènes voorhanden waren (zie verder bij de extra's), maar met de technologie werd wel in één beweging ook de te verschijnen dvd-versie digitaal opgepoetst. Het beeld is werkelijk, zonder te overdrijven, foutloos. Voor het beeldformaat is het originele 1.66:1 behouden - van een Platinum Edition verwachten we niets minder - en in tegenstelling tot bijvoorbeeld The Little Mermaid dat hetzelfde formaat heeft, wél anamorfisch op schijf gezet, waardoor op een standaard breedbeeld-tv het scherm volledig gevuld wordt door overscan. Subliem, meesterlijk... woorden schieten ons te kort om de beeldkwaliteit te beschrijven. We waren vooral nieuwsgierig naar de scènes waarin de Geest zich om de haverklap in iets anders transformeert en laten we zeggen dat toen we merkten met welk een perfectie deze scènes waren afgewerkt, we al redelijk gerust waren over de rest van de beeldkwaliteit. Schitterende kleuren, geen artefacts en zelfs een redelijk goed geplaatste layer change - wat met een film als deze geen sinecure is... op het beeld hebben we geen enkele randbemerking. Aan het filmproces is wel duidelijk te zien welke scènes geschoten zijn met behulp van CGI: de vliegende toren die in de sneeuw valt, het patroon op het vliegend tapijt en de dollemansvlucht door de Cave of Wonders. De technieken om de overgangen tussen 2D-en 3D-animatie beter te camoufleren zoals bijvoorbeeld in Treasure Planet waren in 1992 niet beschikbaar, maar dat voegt alleen maar aan de authentieke kijkbeleving toe!



Over het geluid is iets meer te zeggen. Bij The Lion King werden we aangenaam verrast door de toevoeging van, naast de gebruikelijke Engelse en Nederlandse Dolby Digital 5.1-tracks, een speciale Disney Enhanced Home Theatre (DEHT)-remix, uitgevoerd in DTS, die scènes zoals de stampede nog eens extra goed uit de verf deed komen. Ook deze Aladdin bevat naast de standaard 5.1-mix een DEHT-track, die echter uitgevoerd is in "slechts" Dolby Digital 5.1. De verschillen tussen beide tracks zijn heel er goed hoorbaar: de subwoofer wordt veel actiever aangesproken, de achterkanalen klinken relatief een stuk luider, waardoor effecten zoals de echo's in de Cave of Wonders natuurlijker klinken. Ook de muziek klinkt voller en allesomvattender. Deze mix is zó indrukwekkend dat we ons feitelijk afvragen waarom men nog een originele Dolby Digital 5.1-mix heeft toegevoegd. Als uw apparatuur capabel is om Dolby Digital af te spelen, zal u immers automatisch voor de betere van de twee tracks kiezen. Voeg daarbij nog de aanwezigheid van een voor ons compleet nutteloze Portugese 5.1-track en we komen tot de conclusie dat men misschien beter had gekozen voor de originele Dolby Digital 5.1-track en de DEHT-track beter had opgewaardeerd naar DTS. The Lion King bewijst dat zoiets mogelijk is.



Maar zonder te vergelijken met andere Disney-uitgaven is de DEHT 5.1-track toch een geluidstrack die waardering verdient: een erg breed audiospectrum met veel details, perfecte balans, zuiver klinkende muziek en veel dynamiek. Het is echter het extensief gebruik van de subwoofer dat bij ons het meeste enthousiasme heeft opgewekt: het gerommel dat opborrelt wanneer de Cave of Wonders verandert in een kolkende lavapoel en Aladdin de benen (of liever, het tapijt) moet nemen is zodanig uitgebalanceerd en doordacht dat we menen dat dit wel één van de beste voorbeelden van goed subwoofergebruik moet zijn die we ooit mochten beluisteren.

Mogen we dan toch één puntje van kritiek geven? Eéntje maar? Wel, we vinden dat de ondertitelde vertaling (van de liedjes) het origineel en de taalspitsvondigheid van Ashman en Menken helemaal geen eer aandoet. Maar hoe kan je als vertalertje ook maar iets betekenen in de schaduw van dergelijke woordkunstenaars?



EXTRA'S
Hoe moeten we nog maar beginnen met deze lading extra's te beschrijven? Voor een dvd-reviewer altijd weer een hele taak, die ons een dag extra kost, maar dat hebben we er graag voor over. De gewone Disney-uitgaven schieten op gebied van bonusmateriaal nogal eens te kort: stomme spelletjes voor kleuters met een hersenafwijking, nietszeggende promofilmpjes en compleet ongerelateerde cartoons nemen op de gewone releases vaak de kostbare plaats in waar anders beter beeld, beter geluid of relevante bijdragen zouden kunnen staan. De Platinum-edities staan daar qua extra's ongeveer diametraal tegenover. Eén belangrijke kinderziekte die eindelijk definitief verdwenen schijnt te zijn is de Hollandse dubbing van de extra's, die eigenaars van onder meer de Monsters Inc. 2-diskversie zodanig de kast opjoeg dat ze massaal intekenden op een inruilactie, waarbij ze hun bonusdisk konden laten vervangen door de UK-versie die misschien niet over ondertitels beschikt, maar tenminste bekijkbaar is.

In het geval van Aladdin zal er echter geen reden tot ruilen zijn, want de twee disks staan werkelijk boordevol lekkers voor jong en oud, waarbij het leeuwendeel - vooral de bijna 2 uur durende documentaire en de commentaartracks - van het eerder op "volwassenen" gerichte bonusmateriaal netjes is afgewerkt met Nederlandse ondertitels. Die andere kinderziekte, namelijk het starten van een tiental cross-promotionele trailers wanneer je de disk met de hoofdfilm instopt, is jammer genoeg nog niet verdwenen en ontsiert de Platinum-editie. En de lengte! 11 minuten alsjeblieft! We zouden er niets op tegen hebben, mocht dit als een extra feature bij het bonusmateriaal aanwezig zijn. Nu trekken we hier het eerste half punt voor af, van een anders perfecte score.



Perfecte score, daar heb je het. Ongeveer alles wat je wenst - en geloof me, dat is méér dan wat je met drie wensen kan bereiken - is op deze disk aanwezig. De menu's zijn netjes en mooi thematisch aangepast en uit de dvd-release van The Lion King heeft men onder meer de les getrokken om niet te vaak dezelfde filmpjes onder te brengen in verschillende categorieën. Net zoals bij de UK-versie van Atlantis, The Lost Empire is er op beide disks ook een lineair menu beschikbaar, zodat mensen die de geanimeerde menutoestanden maar niks vinden, gemakkelijk datgene kunnen vinden wat te zoeken.



Laat ons de extra's in detail bekijken en beginnen op disk 1. Naast de gebruikelijke navigatieschermen voor beeld en geluid worden we in de sectie Backstage Disney getrakteerd op twee interessante Audiocommentaren, ééntje met het regisseursduo John Musker/Ron Clements, geassisteerd door co-producente Amy Pell die meer de verhaaltechnische aspecten van de film belicht, en eentje met een viertal hoofdanimatoren die uiteraard meer weten te vertellen over de technische aspecten. Beide tracks zijn desgewenst voorzien van Nederlandse ondertitels. Daarnaast is er de mogelijkheid om het ondertitelspoor te vervangen door Pop Up Fun Facts, een reeks wetenswaardigheden en anekdotes over de film. Hier zijn we al minder over te spreken, want de klojo die heeft besloten om die op het scherm te laten verschijnen in zo'n koeien van blauwe letters zodat de eigenlijke film nog nauwelijks te zien is, verdient een trap onder zijn kont.

Al het bonusmateriaal dat betrekking heeft op verwijderde scènes staat op deze disk. In de sectie Deleted Songs leren we dat er nog heel wat meer liedjes in de pijplijn zaten, waarvan de meeste uiteindelijk niet werden gebruikt omdat één cruciaal karakter, de moeder van Aladdin, ter elfder ure uit de rolbezetting is verwijderd. Samen duren de liedjes 14 minuten, inclusief een woordje uitleg waarom ze verwijderd zijn. Ze zijn begeleid door enkele storyboards uit een vroeg stadium. Ook is er een Play all-functie voorzien. Voor een analoge opzet wordt gekozen in de sectie Deleted Scenes, twee stuks, goed voor zes minuten. Die omvatten een alternatieve versie van de ontmoeting tussen Aladdin en Jasmine en een scène waarin Aladdin zich, tot ongenoegen van zijn moeder, gedraagt als een verwaande pacha.

De sectie Music & More wordt opgedeeld in twee stukken. In Music Video's zien we verschillende van muziekvideo's en wat making of-materiaal daarover. Eerst en vooral is voor de gelegenheid de verwijderde song Proud Of Your Boy volwaardig ingezongen door Clay Aiken (2 min.). Je kan deze scène beluisteren in de DEHT-mix, ev. voorzien van de originele conceptuele storyboards. Er is nog een 3 minuten durende behind the scenes-filmpje toegevoegd waarin eer wordt bewezen aan de componist, de overleden Howard Ashman. Over de tweede song zijn we minder te spreken: mediaparvenu's Jessica Simpson en Nick Lachey, vaste cast van een Amerikaanse realitysoap van het allerlaagst denkbare niveau, hebben een compleet overbodige coverversie van A Whole New World mogen opnemen en noch deze versie (4 min.), noch het vier minuten durende begeleidende filmpje dat één langgerekt staaltje van verwaande egotripperij is, konden ons bekoren; integendeel, we zaten met onze mond vol tanden van verbazing bij zoveel stroperige troep. Dat ze daarenboven nog eens vier minuten mogen komen kakelen en daarbij bewijzen hoe dom ze feitelijk zijn, ihet s echt van het goede te veel. Dergelijk staaltje van wansmaak kunnen we enkel bestraffen met opnieuw aftrekking van een half punt in de hoop dat men zoiets NOOIT meer doet. De originele song van Regina Belle & Peabo Bryson (4 min.) vinden we gelukkig in de volgende sectie en die bewijst dat het echtpaar Lachey-Simpson zijn poten beter van de klassiekers af zou houden. Een welkome toevoeging naast de muziekvideo's is de Disney Song Selection (11 min.) waarbij je de 5 voornaamste muzikale nummers uit de film apart of na elkaar kan bekijken met de originele Engelse lyrics, wat veel goedmaakt.

De disk wordt afgesloten met een - eigenlijk overbodige - preview van wat er op disk 2 te vinden is.



Bij het instoppen van de tweede disk krijgen we de keuze tussen een index en thematische menu's. De spelletjes zijn duidelijk gescheiden van het ernstigere bonusmateriaal, wat we een pluspunt vinden.

Laten we maar met de Games And Activities beginnen: de spelletjes zijn geïntegreerd in het menuscherm en worden telkenmale ingeleid door een kibbelend stel, Jafar en Iago, dat in de zwarte lamp gevangen zitten. Deze spelletjes zijn Engels of Nederlands gesproken maar niet ondertiteld. De eerste feature is een Virtual Magic Carpet Ride, een spelletje waarbij je vragen moet beantwoorden en daarvoor telkens beloond wordt met een korte trip op het tapijt, hopelijk voor jou richting Jasmine. Hierbij is de leukste verrassing dat je onderweg hulp krijgt van een paar verdwaalde Disneyfiguren die feitelijk in andere films thuishoren, zoals Timon de meerkat uit The Lion King. We vinden dit spelletje beter uitgevoerd dan het gros van zijn soortgenoten. Bij Inside Genie's Lamp geeft Iago je een rondleiding in de verrassend ruime vertrekken van de Geest. Je kan ofwel een zes minuten durende tour volgen, of zelf op ontdekkingstocht gaan. Met het 3 Wishes Game gaat het weer de verkeerde kant op: als je een munt in de mond van een Jafar-automaat kan gooien, mag je een wens doen. Leuk voor ongeveer 30 seconden. Op The Genie World Tour (3 min.) krijgen Jafar en Iago een postkaart toegestuurd van op zijn wereldreis, waarbij die "toevallig" op allerlei bekende plaatsen passeert waar Disney pretparkfranchises heeft. Leuk om te zien maar niet meer dan dat.

Op de sectie Backstage Disney zaten we veel meer te wachten. Die bestaat uit vier onderdelen, waarbij de eerste, de documentaire A Diamond In The Rough: The Making Of Aladdin van maar liefst 110 minuten, het meest indruk maakt. Hij wordt ingeleid door eminent filmkenner Leonard Maltin. Geheel in de geest van de film krijg je de keuze tussen drie mogelijkheden om de documentaire te bekijken: een "à la carte"-voorstelling, waarbij je na elk onderdeel kan kiezen welke extra features je wil bij bekijken, een play all-optie waarbij je twee uur lang kan genieten van een kwalitatief uitstekende documentaire, of een lineaire index. De allesomvattende documentaire deed ons qua opzet heel erg denken aan die op de Star Wars Trilogy-bonusdisk en gelukkig is die inhoudelijk even goed gestoffeerd. Dat is wat we eigenlijk op elke Disneyfilm willen terugvinden en het is ook de voornaamste reden waarom we zo'n hoge score voor de extra's toekennen.

Maar dan is het nog verre van afgelopen. De iets kortere documentaire Alan Menken: Musical Renaissance Man is een twintig minuten durend eerbetoon aan Alan Menken en zijn overleden collega Howard Ashman, de voornaamste medewerkers die Disney begin jaren'90 uit het moeras trokken met hun meermaals gelauwerd werk. Ook in The Art of Aladdin, de galerij met conceptuele tekeningen en verlaten denkpistes, heb je de keuze tussen een rondleiding door regisseurs Musker en Clemens (9 min.) of het manueel rondbladeren in een redelijk uitgebreide sectie schetsen met decors, karakters, achtergronden en dies meer. De laatste sectie, Publicity, omvat onder meer een sectie met al dan niet gebruikte posters, foto's uit Aladdin-gerelateerde themaparkattracties en trailers voor de film zelf en de twee sequels, Aladdin And The King Of Thieves en The Return Of Jafar.



CONCLUSIE
Aladdin is één van de beste producten dat de laatste twintig jaar uit de Disney-studio's is gerold en krijgt met deze release in de prestigieuze Platinum-reeks zijn terechte plaats tussen evergreens als The Lion King en Beauty And The Beast. Deze niet te hoog geprijsde, maar spijtig genoeg maar tijdelijk verkrijgbare dvd-set, heeft een enorm hoge kwaliteit/prijsverhouding, wat ze tot een must maakt in ieders animatiefilmcollectie.


cover




Studio: Buena Vista

Regie: John Musker & Ron Clements
Met: Scott Weinger, Robin Williams, Linda Larkin, Jonathan Freeman, Frank Welker, Gilbert Gottfried, Douglas Seale

Film:
9/10

Extra's:
9/10

Geluid:
9/10

Beeld:
10/10


Regio:
2

Genre:
Avontuur

Versie:
Benelux (NL)

Jaar:
1992

Leeftijd:
AL

Speelduur:
87 min.

Type DVD:
SS-DL

Barcode:
8711875977176


Beeldformaat:
1.66:1 anamorfisch PAL

Geluid:
Engels Dolby Digital 5.1 (x2)
Nederlands Dolby Digital 5.1
Portugees Dolby Digital 5.1

Ondertitels:
Nederlands, Engels, Portugees, Engels CC
Extra's:
• Geanimeerde menu's
• 2 commentaartracks
• Pop up-track
• Verwijderde songs
• Verwijderde scènes
• Diverse muziekvideo's
• 4 spelletjes
• Documentaire "A Diamond In The
Rough: The Making Of Aladdin"
• Documentaire "Alan Menken:
Musical Renaissance Man"
• Galerijen "The Art of Aladdin"
• Publiciteitsmateriaal
• 3 trailers

Andere recente releases van deze maatschappij