FILM
Carlos Saura geldt als één van Spanjes grootste na-oorlogse regisseurs. Hij werd geboren in Huesca, aan de voet van de Pyreneeën, studeerde fotografie, spiegelde zich aan Louis Buñuel en maakte in 1959 zijn eerst film. Hij is vooral bekend door zijn dansproducties en zijn Flamenco-trilogy met o.a. Antonio Gades. Cria Cuervos is beslist één van zijn hoogtepunten, niet in de laatste plaats door de aanwezigheid van twee grote actrices, nl. Geraldine Chaplin, de jongste dochter van Charles Chaplin, en Ana Torrent, een zeer jonge actrice, die zelfs op de hoesfoto van deze dvd de kracht en het mysterie uitstraalt die ze in deze film van begin tot einde overeind weet te houden.

Het verhaal gaat over vrouwen, want mannen komen in deze film nauwelijks voor, tenzij om te verleiden, overspel te plegen, de sfeer te bederven, want zoals Rosa, de huishoudster zegt: mannen willen maar één ding. Ana (Ana Torrent) en haar beide zusjes, Irène en Maite zijn weesjes sinds de dood van hun moeder. Die stierf aan kanker. Hun vader, een militair, volgt zijn echtgenote kort nadien: tijdens een seksspelletje met de vrouw van zijn beste vriend krijgt hij een hartstilstand. Wellicht een gedroomde manier om te sterven voor vele mannen, zij het dat Ana min of meer getuige is van haar vaders laatste momenten. De zus van hun moeder komt bij ze inwonen om voor hun te zorgen, een oude vrijster die begrip wil opbrengen voor het verlies van haar nichtjes, maar tegelijk in haar eigen problemen gevangen zit. En dan is er ook nog grootmoeder, een oude vriendelijke dame, verlamd in een rolstoel. Ze praat niet meer, maar glimlacht nog heel vriendelijk en schudt van ja en nee als Ana haar vragen stelt terwijl ze rondgereden wordt in het grote huis en de ruime tuin. Rosa, de huishoudster, is de harde werker, degene die instaat voor de organisatie en de goede gang van zaken. Ze is naturel zoals eenvoudige mensen kunnen zijn, en vriendelijk, met het hart op de juiste plaats en op de tong en ze heeft het tegen Ana vaak over haar moeder.

Cria Cuervos zien we door de ogen van de 9-jarige Ana, die ons als 35-jarige – een dubbelrol voor Geraldine Chaplin – over haar jeugd vertelt. Als rijpere vrouw doet ze het relaas ongedwongen, zonder waardeoordeel, als 9-jarig meisje is ze eerder zwijgzaam, maar haar ogen zijn als de lens van een camera, ze registreren alles, ze volgen elke beweging, ze priemen in het donker waar schijnbaar niets te zien of te horen is. De hele film lang volgt Saura die ogen en het jonge gezichtje dat haast emotieloos reageert, niets verraadt van hoe het vanbinnen wordt ontvangen en verwerkt. Ana denkt vaak aan haar moeder en soms lopen droom en realiteit door elkaar en zit haar moeder weer aan haar bed om een verhaaltje te vertellen, of speelt ze haar lievelingsmelodie op de piano net voor het slapen gaan, of ze ijsbeert in de gang wanneer papa weer niet thuis is gekomen. En terwijl de volwassenen hun eigen gestoorde leventje leiden, lijden Ana en haar zusjes onder het leven van hun ouders, onder de bedrieglijke schijnwereld die wordt opgehouden, onder de pijn die wordt veroorzaakt en de pijn die niet is verwerkt. En ze spelen de confrontaties van de volwassenen na, met z'n drieën. Ze verkleden zich en ze doen huiselijke scènes na, discussies en ruzies. Dood zijn en doodgaan, het worden wensen en verwensingen in hun spel en kort daarna ook in hun eigen leven, want dat was ook de wens van hun moeder, vóór ze ziek werd, wanneer ze tegen de muren opliep van eenzaamheid of geconfronteerd werd met de ontrouw van haar echtgenoot, een man die het recht opeiste om met andere vrouwen om te gaan en het bed te delen: doodgaan.

Geraldine Chaplin speelt de dubbelrol van moeder en Ana op volwassen leeftijd met een ingehouden triestheid, een gevoel van totale vereenzaming en pijn, veel pijn. Ze is fragiel als moeder en kwetsbaar als bedrogen echtgenote, eerlijk en oprecht als Ana, voorzichtig de goede en de minder goede ervaringen uit haar jeugd afwegend. Voor Ana Torrent is er maar één woord: subliem. Als betoverd en ongrijpbaar, met de ogen van Oscar uit Die Blechtrommel van Volker Schlöndorff, maar met minder agressie, klaagt ze het onrecht aan, spijkert ze de volwassenen en hun schandelijk gedrag tegen de muur, en haar stille en woordenloze blik lijkt daarbij onberoerd alsof niet geïnteresseerd en niet begrijpend. Maar schijn bedriegt. Ana is de verpersoonlijking van Carlos Sauras autobiografische statement over zijn eigen jeugd en jeugd in het algemeen: we herinneren ze ons altijd als goed, of we praten ze goed, maar heel vaak was ze alleen maar eenzaamheid, lijdzaamheid, vijandigheid en saaiheid.

BEELD EN GELUID
Deze film ziet er opnieuw prachtig uit. De kleuren zijn in hun oorspronkelijke staat hersteld en de kopie is helemaal schoongemaakt. Hier en daar zit nog een wit stipje op het vaak zeer donkere beeld, maar dat is eerder uitzondering. De details zinken bij momenten helemaal weg in een tintenpalet van donkere tot zeer donkere, haast zwarte toetsen. Van blije en prettige kleuren is nauwelijks sprake, ook niet in de buitenopnamen in een winters landschap met bomen zonder bladeren en een hemel met alleen maar een flets zonnetje. De foto op de hoes vat het wat dat betreft goed samen: zwart en tinten van donkerbruin met getemperd zijlicht. Het geluid is tot het strikte minimum beperkt. De muziek eveneens. Ana's en oma's lievelingsmelodie zijn de enige muziekstukken die enige ruimte krijgen. Voor de rest is spaarzaamheid het ordewoord. De stemmen klinken mooi, diep en donker, zoals dat met Spaans het geval kan zijn, rustig en samengebald.

EXTRA'S
Deze dvd bevat Production Notes met een korte tekst over een drietal schermen over Carlos Saura en zijn carrière, een Overzicht NRC Handelsblad (de andere titels van deze prachtige reeks) en een tekst over de leverancier van deze dvd in Homescreen Overzicht.

CONCLUSIE
Cria Cuervos naar de spreuk Cria Cuervos y te Sacaran los Ojos of Kweek kraaien en ze pikken je de ogen uit is een meesterwerk uit de Europese cinema. Zoals alle vorige titels in deze serie gaat het niet om een blockbuster voor alle publiek en alle leeftijden, maar om een intimistische en intelligente film, een aandoenlijk en beklemmend portret over het leven en de dood die zich niet zo maar van elkaar laten scheiden.