FILM
Aan visuele flair is er geen gebrek in Delicatessen, de intrigerende debuutfilm van de Fransen Marc Caro en Jean-Pierre Jeunet. Nagenoeg alle actie speelt zich af in een appartementsblok dat het midden houdt tussen een oostblokflat en een onmogelijke tekening van Escher. De oranje-bruine belichting geeft het blok tegelijkertijd een warme gloed en een sfeer van vergane glorie. Duidelijk geïnspireerd door het oeuvre van Terry Gilliam evolueert de locatie bijna tot een organisch, levend wezen, en daarmee tot de voornaamste protagonist van de film. De acteurs lijken niet meer dan onbeduidende parasieten, wier leven nauwelijks impact heeft op de wijze waarop de stenen mastodont overleeft. En dat is wat Delicatessen enerzijds tot een fascinerende prent maakt, maar ook tot eentje die de kijker nooit bij z'n nekvel grijpt. Want wat is het nut van je film met een dozijn excentrieke personages te bevolken als niet zij, maar de belichting, de camerabewegingen en het design de sterren van de productie zijn?

De opening van de film is nochtans memorabel. Een inwoner van het appartementsblok tracht te ontsnappen door zich in een vuilnisbak te verbergen, maar wordt ontdekt door eigenaar Clapet, die een slagerij op de gelijkvloersse verdieping uitbaat. Hij specialiseert zich in één delicatesse, mensenvlees, waarmee hij de andere bewoners op tijd en stond verblijdt. Nu de laatste huurder tot fricassé is vermalen, is er (letterlijk) vers vlees nodig. Dat arriveert in de vorm van de nieuwe huurder Louison, een voormalige circusartiest. Zijn milde excentriciteit sluit nauw aan bij die van de andere bewoners, maar hij valt vooral in de smaak bij Julie, de dochter van Clapet, die al snel smoorverliefd op hem wordt. Zonder hem in te lichten over de bizarre eetgewoontes in het appartement, wil ze Louison een vroegtijdige dood besparen. Daarvoor roept ze de hulp in van een gorep ondergrondse revolutionairen.

Zoals bovenstaande alinea al doet vermoeden, gebeurt er gewoon veel te veel in Delicatessen om er een coherente film van te maken. De hoofdlijn met de romance tussen Louison en Julie wordt namelijk overspoeld door eigenzinnige nevenplots van de andere bewoners. Niet dat die niet interessant zijn - met name een running joke over een vrouw die wanhopig zelfmoord tracht te plegen maar keer op keer faalt, is visueel innovatief - maar ze leiden nodeloos de aandacht af van de kern van de prent, wat die ook moge zijn, want ook daar raakten makers Caro en Jeunet blijkbaar niet uit. Delicatessen voelt bijgevolg aan als een Fellini op steroïden, met dezelfde excessen die de films van de Italiaan kenmerken, maar zonder een achterliggende gedachte. Gaat Delicatessen over eeuwige liefde, over opstand tegen tirannie, over kannibalisme of het doorbreken van hardnekkige gewoontes? Een beetje over alles, maar doordoor ook een beetje over niets.

Naast het dozijn verhaallijnen leidt ook het production design af. De makers zijn zo in hun nopjes met visuele vondsten en designs dat ze er nodeloos lang stil bij blijven staan en daarmee het tempo van de prent fnuiken. Ja, de beelden van Delicatessen spoken nog dagen door je hoofd, maar niet omdat je de film zelf zo goed vond. De acteerprestaties blijven je eveneens bij om de verkeerde reden. Op het centrale koppel na - een (relatief) ingetogen Dominique Pinon en een charmante Marie-Laure Dougnac - is overacting immers aan de orde van de dag. Excentriciteit in films werkt het best in zorgvuldig afgewogen doses, maar daar hebben Caro en Jeunet geen oren naar. Dat resulteert meer dan eens in schreeuwerige scènes die eerder op de zenuwen werken dan dat ze een intrigerende grilligheid uitstralen.

Het valt dan ook niet uit de sluiten dat heel wat kijker zich dood zullen ergeren aan Delicatessen en het einde van de film niet halen. Ook ik zat tijdens het kijken geregeld ongeduldig schuifelend in mijn zetel, maar moet toegeven dat ik blij ben dat ik de prent volledig heb uitgekeken. In het laatste kwartier komen de visuele flair, de liefdesplot en de excentriciteit van de nevenpersonages samen op een manier die het rommeltje van wat voorafging bijna doet vergeten. Hier vinden de makers bijna het juiste evenwicht tussen alle balletjes die ze in de lucht gooien en slagen ze er zowaar in oprechte emotie in beelden te vatten. Het is onvoldoende om de eerdere excessen met de mantel der liefde te bedekken, maar het toont tenminste aan waarom met name Jean-Pierre Jeunet in de twee decennia na zijn debuut zowel publiek als critici in de ban zou houden met een unieke mix tussen het bizarre en het hopeloos romantische.

BEELD EN GELUID
Hoewel de prent nog geen twinitig jaar oud is, oogt de print op deze Blu-ray minder ravissant dan vele leeftijdsgenoten. Het meest in het oog springt de grote hoeveelheid grain. Wellicht is dat te wijten aan de talloze visuele "old school"-effecten, die van nature de degeneratie van de prent als gevolg hebben. Maar ook het contrast is niet optimaal, terwijl de helderheid van de kleuren geregeld over de veilige streep gaat. Op zich is het beeld nog steeds aangenaam om naar de kijken, maar de opeenstapeling van kleine imperfecties verhindert een hoge score. De soundtrack is eveneens in het beste geval degelijk. De DTS-MA-track  bevat slechts twee kanalen, waardoor de diepgang van het auditieve spectrum al bij al beperkt blijft. Een opgewaardeerd 5.1-spoor had wonderen kunnen doen voor de soundtrack.

EXTRA'S
Net zoals de andere releases in de Studio Canal Collectie bevat deze Blu-ray een aantal bijzonder interessante extra's. Fijne Vleeswaren (13 min.) is nog een redelijk standaard making-of, maar Enige Weerstand (65 min.) is een ronduit fantastische retrospectieve documentaire waarin alle protagonisten niet enkel het productieproces uit de doeken doen, maar het ook hebben over de gigantische impact die Delicatessen op de Franse filmwereld had. In het Audiocommentaar worden we bovendien vergast op de ene inzichtelijke opmerking na de andere. Jeunets Archieven (8 min.) toont vroeger werk van de cineast en de disk bevat ook twee Trailers voor Delicatessen. Het bijgevoegde Infoboekje bevat een Engelstalig essay over de prent door Adam Woodward.

CONCLUSIE
Delicatessen bizar noemen, is een understatement. Of wat kan je anders zeggen over een prent die kannibalisme, zelfmoord, revolutie, liefde en angst (onsuccesvol) tot één geheel tracht te smeden? De visuele flair is ampel aanwezig, maar de prent voelt eerder als een goedbedoeld experiment dan als een aansprekende film aan. Beeld en geluid halen een degelijk maar niet uitstekend niveau. De bonussectie bulkt niet van het materiaal, maar de extra's die aanwezig zijn, zijn stuk voor stuk inzichtelijk en fascinerend.