SERIE
In elke langlopende sitcom komt er dat moment dat iedere kijker vreest: de 'very special episode'. Een aflevering waarin de makers trachten te bewijzen dat de tv-komedie meer is dan gieren en brullen, maar ook dramatisch sterk uit de hoek kan komen. Meestal gaat het om de dood van een castlid, een levensbedreigende ziekte of een andere 'doorleefde' gebeurtenis. Het is doorgaans het teken dat een serie voorgoed de pedalen kwijt is en dat de houdbaarheidsdatum van de personages overschreden is. Het is de verdienste van Frasier dat het tot de 219de aflevering duurt eer er een 'speciale' episode opduikt, maar in het tiende seizoen is er geen ontkomen aan. Met de hartziekte van Niles tekent de reeks dan ook zo'n beetje haar eigen doodvonnis. Niet dat de kwaliteit van de serie een gigantische dip neemt, maar de sitcom komt welk akelig dicht bij het niveau van de gemiddelde Amerikaanse comedy, wat voor de meest intellectuele aller komedies toch niet bepaald een compliment is.

Toegegeven, de aflevering in kwestie blijkt een kans voor de makers om buiten de traditionele grenzen van de sitcom te breken met een innovatieve stijl die de gulden middenweg bewandelt tussen de traditionele sitcom voor een livepubliek en de 'moderne' variant die monocamera wordt opgenomen. Maar de humor blijft grotendeels achterwege en het feit dat de al bij al simpele plot nodeloos over drie episodes gespreid wordt, is een veeg teken aan de wand. Het seizoen bevat nog een aantal geïnspireerde momenten, maar je hebt toch het gevoel dat de makers zijn uitverteld. De zoveelste potentiële romance voor Frasier, de rivaliteit tussen de Frasier-broers, nog maar eens een gastoptreden van Lilith: de schrijvers rijden zich vast in scenario's die ze al eerder (en beter) op het publiek loslieten.

Daarmee lijkt na tien seizoenen definitief het doek te vallen over de meest constant kwalitatieve komedie uit de Amerikaanse tv-geschiedenis. In de 24 episodes van het tweede lustrum zijn er slechts een handvol momenten die je doen schaterlachen: de ernst waarmee Frasier een Klingon-tekst leest op zijn zoons bar mitzvah, het verorberen van een jumbolading kaviaar en een aflevering die het Faust-thema tot in het extreme doortrekt. De rest is weliswaar nog mild amusant (soms een beetje meer) maar kan nooit de hoogtes schalen van eerdere seizoenen. Goed geacteerde gastoptredens van de verrukkelijke Zooey Deschanel, de heerlijk cynische Felicity Huffman en de ziochzelf parodiërende Elvis Costello houden weliswaar de schijn eventjes op, ze verhullen de creatieve bloedarmoede allerminst.

Het probleem is dat je dit de makers nauwelijks écht kan aanwrijven. Na meer dan tweehonderd afleveringen is het immers niet meer dan normaal dat je in herhaling valt. Maar het is van de gezichten van de acteurs af te lezen dat zij ook beséffen dat de gestage val in kwaliteit zich voor hun ogen ontspoelt, waardoor de kijker meegezogen wordt in de neerwaartse spiraal. Een relatief negativisme, want Frasier is ook in het tiende seizoen nog steeds beter dan het merendeel dat op de buis te zien is. Maar wie kaviaar gewend is, neemt geen genoegen meer met een biefstuk-friet. Zoals het met de meeste groten gaat, zou na het nadir nog een lichte heropstanding volgen (in het elfde en laatste seizoen), maar seizoen 10 van Frasier zal toch altijd het pijnlijke bewijs blijven dat zelfs een goddelijke reeks menselijke zwakte kan vertonen.

AFLEVERINGEN
212. The Ring Cycle
Niles en Daphne kunnen het niet over hun hart krijgen de familie te vertellen dat ze stiekem al getrouwd zijn. Daarom houden ze hun huwelijksceremonie een tweede keer... en een derde... en een vierde...

213. Enemy at the Gate
Frasier houdt zich koppig aan zijn principes in een parkeergarage en blokkeert daarmee het verkeer. Inmiddels houdt Roz het schip recht bij KACL. Helaas verklapt ze per ongeluk ook een geheim.

214. Proxy Prexy
Als Frasier beseft dat hij geen kans maakt om voorzitter te worden van de bestuursraad van het appartementsblok, dan positioneert hij Martin als schijnkandidaat.

215. Kissing Cousin
Roz voelt zich verplicht mee te fuiven op het ritme van haar bezoekende nichtje, waardoor haar werk erop achteruitgaat. Zelfs radiomanager Kenny wordt meegezogen door het jeugdige enthousiasme van het nichtje.

216. Tales from the Crypt
Nadat hij het slachtoffer werd van een Halloween-grap is Frasier vastbesloten te bewijzen dat ook hij in staat is een practical joke uit te werken waarover men nog jaren zal praten. En Daphnes moeder heeft een escalerende vete met een jongetje uit Niles' flatgebouw.

217. Star Mitzvah
In ruil voor een handtekening van een Star Trek-castlid belooft Noel Frasiers speech voor Fredericks bar mitzvah in het Hebereeuws te vertalen. Wanneer de psychiater zijn deel van de overeenkomst niet nakomt, is Noels wraak zoet.

218. Bristle While You Work
Martin moet het huis zelf netjes houden omdat de nieuwe huishoudster zich niet van haar taak kwijt. Niles maakt de ene onwaarschijnlijke gebeurtenis na de andere mee en begint, na een opmerking van Roz, te vrezen voor zijn gezondheid.

219. Rooms with a View
Terwijl Niles in de operatiekamer hartchirurgie ondergaat, moet zijn familie nagelbijtend afwachten. De wachtkamer roept voor hen herinneringen op aan andere (vrolijke en minder vrolijke) momenten in het ziekenhuis.

220. Don't Go Breaking My Heart
Niles gedraagt zich als een asceet na zijn hartoperatie, tot ergernis van Frasier. Maar ook Daphne hoopt dat haar echtgenoot snel zijn joie de vivre herontdekt.

221. We Two Kings
Frasier is misnoegd als Niles voorstelt om het familiekerstfeest ditmaal bij hem door te laten gaan. Als blijkt dat Martin nachtdienst heeft op kerstavond, veranderen de plannen echter noodgedwongen.

222. Door Jam
Door een vergissing van de post ontdekken Frasier en Niles een exclusieve wellnesskliniek. Hun vreugde verandert echter in frustratie als ze horen dat er naast hun gouden lidmaatschap ook een diamanten lidmaatschap bestaat.

223. The Harassed
Fiscaal analiste Julia Wilcox neemt voortaan het laatste kwartier van Frasiers show in beslag. De psychiater verwart haar vijandigheid ten opzichte van hem al snel met affectie. Niles is ondertussen verplicht zijn therapiesessies tijdelijk bij hem thuis te houden, met alle gevolgen vandien.

224. Lilith Needs a Favor
Frasier weet niet hoe te reageren als Lilith hem om zijn ingevroren sperma vraagt. Hij is geflatteerd dat Lilith zijn genen prefereert voor haar volgende kind, maar vreest dat haar motieven niet koosjer zijn.

225. Daphne Does Dinner
Daphne wil aan Niles bewijzen dat ook zij in staat is om dinertjes te organiseren, maar moet stiekem Frasier inhuren omdat niet alles volgens plan verloopt.

226. Trophy Girlfriend
Frasier begint een relatie met zijn dubbelpartner in een squashtoernooi. Het feit dat zij een lerares lichamelijke opvoeding is, doet echter een verdrongen trauma uit zijn jeugd weer opduiken.

227. Fraternal Schwinss
Daphne leert Niles en Frasier fietsen opdat ze geen mal figuur zouden slaan tijdens een benefiet(s)tocht. Martin ontdekt dat Daphnes moeder verantwoordelijk is voor de stukgelopen relatie met de bovenbuurvrouw.

228. Kenny on the Couch
Frasier is zo blij omdat hij zijn baas psychiatrisch advies kan geven na diens scheiding dat hij een terugkeer naar de praktijk overweegt. Zijn zelfvertrouwen krijgt echter een knauw als een avondje op café met Martin meer doet voor Kenny's humeur dan zijn advies.

229. Roe to Perdition
Niles en Frasier gaan in zee met de Russische maffia om goedkoop aan kaviaar van de beste kwaliteit te geraken. Martin probeert tevergeefs geld terug te geven aan de bank als een cashautomaat hem meer biljetten geeft dan hij vroeg.

230. Some Assembly Required
Frasier kan het niet laten advies te geven over huisinrichting aan een koppel, tot hun grote ergernis. Daphnes moeder gaat aan de slag bij Café Nervosa in een poging haar dochter een schuldgevoel aan te praten. Niles moet invallen voor een zieke Martin bij een lezing over veiligheid in een school.

231. Farewell, Nervosa
Frasier staat voor een moreel dilemma als zijn boekhouder een overspelige relatie begint met Julia. Café Nervosa huurt een luide muzikant in, waardoor de Cranes op zoek moeten naar een nieuwe rustige plek om bij te babbelen.

232. The Devil and Dr. Phil
Frasier is ontzet als hij ontdekt dat agente Bebe Glazer nu de succesvolle Dr. Phil in haar stal heeft. Zij is echter bereid Frasier opnieuw onder haar vleugels te nemen... als hij ingaat op haar avances.

233. Fathers and Sons
Leland Barton, de assistent van wijlen Frasiers moeder, brengt een bezoekje aan de Cranes. Roz bindt de kat de bel aan door te suggereren dat de verfijnde Leland een veel logischere natuurlijke vader van Frasier en Niles zou zijn dan Martin. Inmiddels tracht Niles zijn nog niet eens verwekte kind binnen te krijgen in een eliteschool.

234. Analyzed Kiss
Roz krijgt een job aangeboden als programmadirecteur bij een rivaliserend radiostation. Frasier is in de war door een onverwachte kus van Julia.

235. A New Position for Roz
Het afscheidsfeest voor Roz maakt zoveel emotie los dat ze alsnog beslist om bij KACL te blijven. Maar de relatie tussen Julia en Frasier maakt haar zo oncomfortabel dat ze Frasier voor een ultimatum stelt.

BEELD EN GELUID
Het seizoen zelf mag dan kwalitatief het zwakste van de hoop zijn, de beeld- en geluidskwaliteit zijn beter dan ooit. Heldere kleuren, een goed contrast en een gebrek aan printbeschadigingen maken van dit tiende seizoen een fijne kijkervaring. Ook de soundtrack klinkt beter dan ooit, dankzij een goede mix tussen de dialogen en de geluidseffecten.

EXTRA'S
Geen enkele van de vier disks bevat een bonussectie.

CONCLUSIE
Het tiende seizoen van Frasier is met voorsprong het minst geslaagde van allemaal. Een resem ongeïnspireerde plots en een dramatische wending waarin Niles hartchirurgie ondergaat, doen het imago van de reeks als de meest intelligente komedie op tv weinig goed. Beeld en geluid halen daarentegen het beste niveau tot nu toe, maar een bonussectie is niet aanwezig op de schijven.