U-571 (BLU-RAY)
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2011-11-03
FILM
1942. Het verlof van de manschappen van de Amerikaanse onderzeeër S33 onder het commando van kapitein Mike Dahlgren (Bill Paxton) is ingetrokken. Het schip wordt op een missie uitgestuurd om één van Hitlers onderzeeërs, de U-571, te onderscheppen. De U-571 heeft namelijk averij opgelopen en als er niet op tijd een hulpschip arriveert zal het onherroepelijk zinken. Mochten de Amerikanen het schip als eerste bereiken, dan kunnen ze wellicht de hand leggen op de Duitse codemachine Enigma, waarmee ze tenminste tijdelijk de Duitse communicatieboodschappen kunnen ontcijferen. Dat moet dan wel gebeuren zonder dat de Duitsers het in het snotje hebben, want anders veranderen ze heel eenvoudig de sleutel van hun code. De confrontatie tussen de twee onderzeeërs loopt echter niet van een leien dakje: de U-571 torpedeert de S33, Dalhgren komt bij de schermutslingen om en de tweede in commando, luitenant Andrew Tyler (Matthew McConaughey) neemt noodgedwongen het bevel over. Aangezien hun eigen onderzeeër zinkt, hebben ze geen andere keuze dan de buitrgemaakte U-571 over te nemen. Het is evenwel geen sinecure om de Duitse U-boot opnieuw te starten, want om te beginnen zijn alle opschriften in het Duits, terwijl er maar één Amerikaans bemanningslid een klein beetje de taal machtig is. Bovendien krijgt de U-571 af te rekenen met een Duitse torpedojager waarvan de bemanning vermoedt dat de onderzeeër gekaapt is. Ook moet Tyler ervoor zorgen dat de communicatielijn van het Duitse schip wordt afgesneden vooraleer het nazihoofdkwartier kan worden verwittigen.
Regisseur Jonathan Mostow heeft zich voor deze onderzeeërprent wel erg laten inspireren door Wolfgang Petersens Das Boot. De manier waarop de bemanning zich door een nauwe sluis katapulteert, of de scène waarin ze op een diepte die nooit getest is koortsachtig zit te luisteren naar wat hen eerst zal platdrukken, de dieptebommen of de waterdruk, neigen zelfs een beetje naar plagiaat. Wat Mostow echter niét kan overbrengen is het gevoel van claustrofobie. De visuele effecten en vooral de knappe geluidseffecten maken van U-571 een demonstratiedisk, en voor een levendige actiefilm ben je aan het juiste adres, maar qua historische accuraatheid is deze film een aanfluiting van al wat je maar kan bedenken. Het grootste mankement is dat de geschiedenis hier oneerbiedig herschreven wordt ten voordele van de yankees: het zijn in werkelijkheid niet zij, maar de Britten die de Enigma-machine hebben veroverd op de Duitsers. In werkelijkheid waren de Amerikanen waarschijnlijk nog bezig om Europa te vinden op de kaart. Dit gebeurde overigens niet in 1942. Mostow maakt dus duidelijk de fout om deze film als historisch correct te presenteren, terwijl er qua waarheidsgetrouwheid waarschijnlijk enkel overeind blijft dat de Duitsers onderzeeërs en een Enigma-machine bezaten, wat niet bijster veel is. Elk nuanceverschil wordt terzelfdertijd in de kiem gesmoord. Bij de release van de film stond Mostow te kakelen tegen al wie het maar horen wilde dat Das Boot een compleet foute film was omdat de Duitse crew te zeer werd geportretteerd als mensen en niet als nazi's. En om er een schepje bovenop te doen laat hij in de openingsscène de Duitsers het machinegeweer inzetten op een reddingsboot vol geallieerden en ze als konijnen voor de lichtbak neermaaien. Diezelfde Amerikanen hebben dan even later blijkbaar geen scrupules om een Duits schip te torpederen en met man en muis te laten vergaan. Om maar te zeggen: het gebrek aan nuance is in deze oorlogsfilm stuitend.
Puristen zullen waarschijnlijk ook wel vallen over de fysische en historische blunders die zich in deze film op elkaar stapelen. De hoeveelheid munitie die in de onderzeeër wordt verschoten zonder dat de boot zelf getransformeerd wordt tot een vergiet is dan nog één van de minste vergrijpen. Dat op 200 meter diepte de torpedobuizen worden geopend is nogl ergerlijker, want iedereen die een beetje van fysica afweet, weet dat daardoor het schip in werkelijkheid zo plat als een dubbeltje zou worden gedrukt. Een ander feit is dat in werkelijkheid de Amerikaanse S-schepen geen radar aan boord hadden. Iemand die een béétje gevoel voor historische realiteit in zijn film wil stoppen, behoort dat te weten. In een film als Terminator 3: Rise Of The Machines is het begrijpelijker dat Mostow zijn fantasie de vrije loop laat.. Als regisseur van Tweede Wereldoorlogsfilms is hij glorieus mislukt. Qua acteerwerk is U-571 geen hoogvlieger. Matthew McConaughey acteert alsof er voortdurend een torpedo in zijn achterwerk zit geklemd en hij kan niet het minste gevoel van inleving in zijn rol leggen. Bill Paxton legt te snel het loodje om op dreef te geraken en de beste (lees: minst slechte) vertolking wordt waarschijnlijk nog gebracht door rockzanger Jon Bon Jovi als de technicus van dienst.
Intussen wachten we vol spanning op de eerste Amerikaanse film waaruit blijkt dat de yanks eigenlijk de oorlog in Viëtnam gewonnen hebben.
BEELD EN GELUID
U-571 is vooral een film waarmee je definitief van je vervelende buren kan worden verlost: het volstaat om deze film een keertje op maximum volume af te spelen en morgen staat gegarandeerd hun huis te koop voor een spotprijsje. Een mogelijk schadelijk neveneffect kan wel zijn dat u zelf uw ruiten moet vervangen. De geluidstrack is hard en compromisloos, de torpedo's en dieptebommen vliegen om uw oren. De dialogen zijn verhoudingsgewijs nogal stil, maar aangezien deze film inhoudelijk al niet veel voorstelt, is dit slechts een marginaal randprobleem. De beeldkwaliteit is jammer genoeg niet van dezelfde kwaliteit. Het contrast is slechts zwak, er zitten zeer veel printbeschadigingen in het beeld onder de vorm van witte puntjes en op zeker ogenblik zit er zelfs aan de linkerrand van het beeld een witte kras, alsof het inleestoestel niet goed is afgesteld en een stuk van de filmlasrand meeneemt. Op de koop toe is de beeldverhouding van deze prent niet correct: het juiste formaat is 2.35:1, terwijl hier sprake is van een 1.78:1-verhouding. De eerlijkheid gebiedt ons wel te zeggen dat het niet om een pan-en-scan-transfer gaat, maar om een openmattetransfer, waarbij er dus boven- en onderaan beeld bijkomt en niet links en rechts wat wordt afgeknipt.
EXTRA'S
De rijk gevulde dvd schijnt vergeten te zijn. In het ultramodern designmenu dat voorwaar verschijnt als u op de menuknop drukt, kan u zich laten overspoelen door de gulheid van de samenstellers van de disk, en kiezen of u de film met of zonder ondertitels wil bekijken.
CONCLUSIE
Inhoudelijk staat U-571 stijf van de fouten en loopt de film over van een soort bijeen gelogen patriottisme en zelfverheerlijking dat het niet meer leuk is. De geluidstrack van deze Blu-ray is van hoge kwaliteit, maar van het beeld, het bonusmateriaal of de film zelf kunnen we niet hetzelfde zeggen.
Studio:
Universal
Regie:
Jonathan Mostow
Met:
Matthew McConaughey, Bill Paxton, Harvey Keitel, Jon Bon Jovi, Jake Weber, David Keith, Matthew Settle
Beeldformaat:
1.78:1 HD
Geluid:
Engels DTS-HD MA 5.1
Ondertitels:
Nederlands
Extra's:
• Geen