FILM
Omdat de marketingmachines voor met name Hollywood-films doorgaans hun werk bijzonder goed doen, is het vandaag de dag haast onmogelijk om nog verrast te worden door een prent. En toch bestaan ze nog, de (niet-Amerikaanse) films die je onbevangen kan ontdekken. Neem nu bijvoorbeeld Troll Hunter, een Noorse fantastische film waarvan ik al veel goede dingen had gehoord, maar nog nooit een trailer had gezien, laat staan een artikel of recensie over had gelezen. Toen ik de prent voor het eerst zag (in de bioscoop), kon ik dan ook ten volle genieten van de sfeer, de plot en het unieke vertelperspectief, zonder dat mijn verwachtingspatroon op de een of andere manier gekleurd was. Mensen die van plan zijn de Blu-ray die ik hier zal bespreken in huis te halen, raad ik dan ook aan niet verder te lezen dan deze alinea. Laat je liever onbevangen verrassen door een van meest entertainende, goed gemaakte, humoristische en meeslepende cultfilms uit de voorbije jaren, want dat Troll Hunter nu al de status van cultklassier verdient, staat buiten kijf.

Voor degenen die toch liever wat meer informatie hebben alvorens ze aan een film beginnen, hier volgt de plot. Drie studenten van een Noorse universiteit maken een onderzoeksreportage over een man die ervan verdacht wordt een berenstroper te zijn. Ze weten de man te localiseren en stalken hem zelfs zodanig dat ze hem stevig op de zenuwen werken. Tijdens een nachtelijke trip van de jager ontdekken de studenten echter de waarheid: hij jaagt niet op beren, maar op trollen, soms boomlange mythische Noorse wezens met een klein brein, maar veel verwoestende kracht. Omdat de overheid vreest voor de toeristische implicaties als de waarheid aan het licht komt, moet de jager trollen die hun territorium verlaten vernietigen. De man neemt het trio vervolgens mee op sleeptouw voor een avontuur dat ze niet licht zullen vergeten.

Er zijn redenen genoeg waarom Troll Hunter de bal zou moeten misslaan, niet het minst omdat de film - net zoals bijvoorbeeld The Blair Witch Project en Paranormal Activity - zich zogezegd van 'found footage' bedient. Dit wil zeggen dat de prent aan elkaar geknipt is met materiaal dat door de Noorse studenten gemaakt werd bij het draaien van hun reportage. Het is een subgenre dat me nog nooit wist te overtuigen, maar dat hier toont wel degelijk een bestaansreden te hebben. De reden dat de ongewone techniek hier wél werkt, zou ik in de eerste plaats toeschrijven aan geloofwaardigheid. Het scenario bevat immers een gezonde mix tussen spanning, humor en karakterontwikkeling. Vooral die humor blijkt essentieel om het verhaal te verkopen als een historie die echt gebeurd kon zijn. Mochten de makers Troll Hunter tragischer of ernstiger aangepakt hebben, dan zou de faux sérieux het entertainmentgehalte stevig hebben ondergraven.

En of de film entertaint! De honderd minuten vliegen voorbij dankzij een vlotte montage waarin de ene memorabele scène na de andere aaneengeregen wordt. Het amusante schuilt enerzijds in het ontdekken van de onvermoede trollenweetjes. Wist je bijvoorbeeld dat ze een bloedhekel hebben aan christenen, maar dat een potentiële afkeer voor bijvoorbeeld. moslims nooit onderzocht is? Of dat er soorten bestaan die extra hoofden groeien om soortgenoten af te schrikken. Ook de bekendere folklore - zoals het feit dat ze verstenen bij blootstelling aan zonlicht - komt aan bod, ook al heb ik vooral moeten lachen bij een scène waarin een trol ontploft in plaats van te verstenen.

Anderszijds is er ook het karakter van troljager Hans dat de prent veel van zijn dynamiek geeft. Zoals vertolkt door de Noorse veteraan Otto Jespersen is hij een wat wereldvreemde man die zijn taak bijzonder ernstig neemt, maar er langzamerhand genoeg van heeft. Zijn barre uiterlijk verhult bovendien een warme inborst. Zo groeit er in de loop van de film niet alleen een mooie vriendschapsband met de studenten, hij onderzoekt zelfs samen met een dierenarts hoe methodes ontwikkeld kunnen worden om de trollen minder te doen afzien bij hun vernietiging. De imposante vertolking leverde Jespersen terecht een nominatie voor de Noorse Oscars op. Maar ook de acteurs die de studenten gestalte geven, laten zich niet onbetuigd. Hun naïviteit, gebrek aan ernst en schaamteloos sarcasme zorgen ervoor dat je ze veel geloofwaardiger vindt dan studenten in Hollywood-films.

Ten slotte mag ik zeker niet het vakmanschap van de filmmakers vergeten te vermelden in de opsomming van wat Troll Hunter zo speciaal maakt. Hoewel men gebruik maakt van handcamera's en een erg losse filmstijl, is de regie allesbehalve geïmproviseerd. Cineast André Ovredal kiest geregeld parels van camerahoeken uit en - nog belangrijker - zorgt ervoor dat zijn regie het verhaal steeds vooruitstuwt en nooit puur voor het effect gaat. De montage verdient wat mij betreft zelfs een Oscar-nominatie, want je verveelt je geen minuut. Wat de visuele effecten betreft, was ik ook bijzonder onder de indruk van de variatie qua karakter en vormgeving van de trollen. De makers namen overigens de goede beslissing om de wezens niet al te vaak in vol ornaat in beeld te brengen, waardoor de mystiek behouden blijft. Het is maar een van de vele goede beslissingen die van Troll Hunter niet alleen een goede cultfilm, maar een uitmuntende film tout court maken.

BEELD EN GELUID
Hoe beoordeel je de beeldkwaliteit van een film die bewust gedraaid is om er amateuristisch uit te zien? Zeker op Blu-ray is dat geen evidente vraag. Laten we het er dus maar op houden dat op de scherpte en de helderheid van de beelden weinig aan te merken is en dat problemen met contrast en kleurenweergave grotendeels te herleiden zijn tot de keuze van filmmateriaal. De soundtrack bestaat uit een DTS-spoor dat subtiel aan sfeerschepping doet, de dialogen helder en verstaanbaar weergeeft (voor wie het Noors machtig is tenminste) en zich zeker niet beperkt tot enkel de voorste boxen.

EXTRA'S
De extra's op de schijf ogen in eerste instantie bijzonder interessant, maar nadere inspectie legt toch gemiste kansen bloot. Zo blijken de Deleted Scenes (4 min.) méér dan terecht uit de finale versie geknipt, terwijl ook de Extended Scenes (8 min.) weinig dynamiek bezitten. De titel van een andere extra, Improvisations & Bloopers (3 min.), dekt ook niet volledig de lading, want we krijgen voornamelijk wat gekunstelde dialogen te zien. Visual Effects (8 min.) toont aan de hand van ruw CGI-materiaal hoe men de trollen in de computer in elkaar stak en Gallery (6 min.) bevat foto's van de fantastische Noorse natuur en concepttekeningen van de trollen. Behind the Scenes (24 min.) is het interessantste item uit de bonussectie. Het is geen standaard making-of, maar een opeenvolging van korte featurettes die een inzichtelijk beeld schetsen van enkele opnamedagen.

CONCLUSIE
Troll Hunter is een fantastische film in beide betekenissen van het woord. Doorspekt met Noorse traditie en karaktersetting is de prent een lichtend voorbeeld voor iedereen die met weinig middelen maar veel pathos, een goed scenario en een doordachte regie een wezenlijke bijdrage aan de zevende kunst wil leveren. Beeld en geluid halen bovendien een goed niveau op de disk en ook de bonussectie bevat enkele interessante extra's.