FILM
Peter Parker (Andrew Garfield) wordt door zijn oom Ben (Martin Sheen) en zijn tante May (Sally Field) opgevoed sinds zijn ouders zonder aanwijsbare reden zijn ondergedoken. De slungel verdiept zich in wetenschap en fotografie, is op school meer dan eens het mikpunt van de spotternijen van pestkoppen als Flash (Chris Zylka), en hij geraakt niet aan een vriendinnetje, alhoewel hij een bijzonder boontje heeft voor Gwen Stacy (Emma Stone). In de nalatenschap van zijn vader vindt hij op een dag aanwijzingen dat die bij het bedrijf Oscorp heeft samengewerkt met een zekere doctor Curt Connors (Rhys Ifans), een geleerde die geobsedeerd is door het kruisen van soorten, in de hoop dat hij met behulp van de genen van een hagedis zijn verloren arm weer kan laten aangroeien. Met een smoes werkt Peter zich in het labo binnen waar Gwen als assistente werkt en als hij zijn nieuwsgierigheid niet kan bedwingen en een machine aan de gang zet, wordt hij gebeten door een spin. De beet geeft hem superkrachten en als zelfverklaarde wereldverbeteraar tracht hij de politie bij te staan in zijn dagelijkse zoektocht naar boeven. De spanning wordt echter opgevoerd als een overvaller in de hitte van het moment Peters oom Ben neerschiet en er een oorzakelijk verband bestaat met Peters niet-ingrijpen. Curt Connors heeft intussen zijn transgene experimenten naar het niveau van menselijke proefpersonen getild en naast het feit dat zijn arm weer aangroeit, treedt er een klein neveneffect op: hij verandert in een gigantische reuzenhagedis die de stad New York terroriseert.

Spiderman oefent een ongelofelijke aantrekkingskracht uit op kleine jongetjes en dan bedoelen we dat niet in dezelfde zin als bisschop Vangheluwe. Ik moet niet verder kijken dan in mijn eigen familiale kring om ukkies te vinden die onmiddellijk op scherp staan als ze de attractieve en felgekleurde superheld aan zijn web zien slingeren, alhoewel de meesten onder hen nog niet eens schoolrijp zijn, laat staan de nuances van deze film kunnen appreciëren; ze vinden Spiderman gewoon cool. Disney, dat in zijn doelgroep een overaanbod aan kleine meisjes heeft, zit al lang te springen om dat gat in de markt te vullen. Met Cars lukt dat overigens al aardig, maar recent heeft de maatschappij ook de rechten van de meeste Marvel-comics opgekocht, waardoor ze onder meer de filmrechten op The Avengers hebben binnengehaald. Wat Spiderman betreft zit Disney met één zaak enorm verveeld: de filmrechten daarvan zijn nog steeds in handen van Sony. Wat Disney overigens niet tegenhoudt om de kleine ukkies uit mijn eerste twee zinnen in de winkels te bombarderen met allerlei Spiderman-speelgoed waarvan de connectie met de films mij niet helemaal duidelijk is; zo worden figuurtjes aangeboden die met allerlei stoere voertuigen rijden, terwijl Spidey in deze film al zijn verplaatsingen te voet doet, een rag uit zijn spinnenweb-shooters eventueel niet meegerekend.

Soit, waarom vertel ik dit allemaal? Wel, van 2002 tot 2007 draaide regisseur Sam Raimi al een uitvoerige trilogie waarin een flink stuk van het alsmaar uitdijende Spiderman-universum op het witte doek werd gebracht. Met Tobey Maguire en Kirsten Dunst als Peter en Mary Jane had de regisseur overigens een droom van een koppel te pakken om op het voorplan te treden: de chemie tussen de twee was duidelijk aanwezig en met een handjevol knettergekke geleerden - de archetypische tegenstanders van Spiderman - heeft Raimi een paar kanjers van kaskrakers afgeleverd. Raimis visie op het Spideyverse is echter nogal donker gekleurd: in de eerste Spiderman-film gaat de vijand van dienst, de Green Goblin, de bevolking met wapens te lijf waardoor het vlees van hun botten valt; doctor Octopus in deel twee doet iets met kettingzagen... enfin, het palmares van Raimi is nogal volwassen om, zelfs onder supervisie, aan de kleintjes te tonen.

Films krijgen tegenwoordig echter sneller een remake dan Lucky Luke's schaduw kan schieten én men probeert surfend op de golf van de 3D-gimmick altijd nog snel een graantje mee te pikken, zij het door de argeloze bioscoopbezoeker een brilletje door de strot te rammen, zij het door een 3D-tv in uw maag te splitsen. De halveringstijd is wel érg kort geworden en in het geval van deze Spiderman is het stof van de vorige doortocht nog niet eens gaan liggen. Regisseur Marc Webb moest en zou in Raimis benadering verandering brengen. Alle continuïteit van de eerste drie films is overboord gegooid en amper tien jaar na de start van de vorige franchise staat er een nieuwe Spiderman in de startblokken. Terwijl Raimi óf Webb nog perfect een vervolg hadden kunnen breien aan het bestaande geheel, zelfs met een andere acteur (voor de Batman van Burton en Schumacher was het bijvoorbeeld geen probleem om elke film met een andere acteur aan de slag te gaan), werd er echter geopteerd om voor deze film een verse start te maken, wellicht met het succes van onder meer Batman Begins in het achterhoofd.

Was dit een goede keuze? Niet over de gehele lijn. Webb moet er nu ongeveer een halve film over doen om nagenoeg het gehele verhaal van Raimis Spiderman haast letterlijk opnieuw te vertellen en dit terwijl de schurk van dienst, de Lizard, eigenlijk al in de derde Raimi naar voren werd geschoven als de volgende bad guy to beat. De enige manier waarop het verhaal min of meer van het voorgaande filmcanon afwijkt, maar daardoor het weer een stuk dichter bij het origineel bronmateriaal komt, is door Mary Jane Watson geheel uit de film weg te laten en politieofficiersdochter Gwen Stacy naar het voorplan te brengen als love interest voor Peter Parker. Er wordt overigens ook niet echt moeilijk gedaan over Parkers geheime identiteit die hij voor zijn lief verborgen houdt: van in het begin biecht Peter al aan Gwen op dat hij Spiderman is, wat voor de nodige conflictsituaties zorgt met haar vader (Denis Leary). Het genesisverhaal is traag en een beetje slopend omdat de kans groot is dat je als Spidermanfan toch al weet waar het op aanstuurt. Eens de eerste helft van de film voorbij is en The Lizard zijn intrede doet, wordt het tempo opgedreven. Rhys Ifans is geen megalomane gek, maar wordt verteerd door het verlies van zijn arm; dit plaatst hem qua karakterontwikkeling op één lijn met Sandman uit het derde deel van Raimi. Af en toe wordt er een iets te nadrukkelijk patriottistische kaart getrokken: als Spiderman het zoontje van een kraanmachinist het leven redt, zorgt diezelfde kraanmachinist ervoor dat er een reeks kranen klaar staat waarmee een gewonde Spidey tot aan Oscorp kan slingeren. Het samenhorigheidsgevoel van de Newyorkers tot in het absurde (wie weet er waar Spiderman in godsnaam heen moet? Hebben ze een kristallen bol of zo?) lijkt nog altijd een beetje op rouwverwerking voor 9/11. Maar de balans weegt voornamelijk positief door: The Amazing Spiderman kent niet te veel dode momenten, de karakterontwikkeling is eerder braaf maar streeft het juiste tempo na, en de actie is om van te smullen.

BEELD EN GELUID
De beeldtransfer is nagenoeg foutloos: het beeld is scherp, met veel textuurdetails in onder meer Parkers pak en de huid van de Lizard. De kleuren zijn niet danig overgesatureerd maar dat hoeft ook niet: de film is qua beeldregie iets luchtiger opgevat dan Raimis werk, wat betekent dat er minder jachtige shots te zien zijn en er wat meer met een stabiele camera wordt gewerkt. de zwartniveaus zijn schitterend, wat onder meer te zien is in de scène waarin de kraanmachinisten al hun toestellen naast elkaar opstellen om Spiderman vrije doorgang te geven naar Oscorp. Beeldfouten zoals ruis of macroblocking zijn afwezig. De Engelse DTS-HD MA 5.1 soundtrack is een popcorn-superheldenfilm waardig, waarin auto's over de reling van een brug worden gekieperd door een monster, Spiderman in achterafsteegjes een robbetje uitvecht met een overvaller of vier en waarin uiteraard al eens iets door de muur vliegt, al dan niet onder het goedkeurend oog van Stan Lee. De hele track voelt consistent aan: de spanning die uitgaat van onder meer de muziek en de creepy soundscapes die je ziet als Gwen Stacy zich in een kast verstopt voor The Lizard, vloeien naadloos in elkaar over met een zeer goed gevoel voor richting.

EXTRA'S
Tegenwoordig worden blockbusters nogal eens snel op Blu-ray gekwakt zonder bonusmateriaal van betekenis en al zeker niet met exhaustieve making-of-documentaires. The Amazing Spiderman breekt gelukkig de trend. Op de eerste disk vinden we een mooie audiocommentaartrack met regisseur Marc Webb en producenten Avi Arad en Matt Tolmach. Zoals op het einde van de film wordt gezegd zijn niet alle plots van drama's te herleiden tot een stuk of tien basisideeën maar slechts tot één, namelijk "wie ben ik". Dit in het achterhoofd houdend, schetsen Webb en co. welke nuances ze allemaal aan het personage van Peter Parker hebben willen aanbrengen. Daarvoor hebben ze moeten selecteren uit hopen Spiderman-canon dat vaak ook nog contradictorisch is. Veel van het commentaar gaat over de wijze hoe je een drama opbouwt en er kijkers mee capteert en er wordt gelukkig zeer weinig onnodig ter plaatse getrappeld over technische details. Er vallen geen gaten of stiltes. Dit is dan ook makkelijk één van de betere commentaartracks die ik de laatste tijd beluisterd heb. Voorts wordt de film gemarkt als zijnde voorzien van een Second Screen, dat is een applicatie op een mobiele telefoon of tablet waardoor je tijdens het bekijken van de film extra informatie kan opvragen of bijdragen aan fora over de film. Daarrvoor wordt eerst een technische inleiding (1:04) gegeven. De vraag is wat mogelijk de meerwaarde ervan kan zijn, want een beetje filmliefhebber heeft nood aan al zijn zintuigelijke waarnemingen om de film zelf te volgen. Ales wat daarbij voor afleiding zorgt is volgens mij principieel slecht.

Het interactieve element wordt echter niet als alibi gebruikt om de essentiële inhoud weg te laten. De tweede disk vangt aan met een joekel van een zevendelige making-of-documentaire "Rite of Passage: The Amazing Spider-Man Reborn" (1:49:49), van vroeg concept tot promotionele tour, alles zit erin. In The Drawing Board: Development And Direction (13:09) bediscussiëren cast en crew vooral de schoenafdrukken die ze moeten opvullen na de impressieve merktekens die Sam Raimi heeft achtergelaten. Spiderman is gemoderniseerd: tijdens zijn tocht door de riolen op zoek naar The Lizard belt hij heel gewoon even met zijn gsm die ergens in een holte in zijn aërodynamisch spandex-kostuum zit (laat uw fantasie werken!) naar Gwen Stacy. Andere elementen, zoals het bij voorkeur laten opdraven van krankzinnige geleerden, blijven dan weer behouden. In Friends And Enemies: Casting (15:19) wordt getracht om een evenwichtige cast samen te stellen met nieuwkomers als Andrew Garfield, Emma Stone en veteranen als Sally Field en Martin Sheen. De featurette bevat nogal wat screentests. Second Skins: Spidey Suit And The Lizard (11:23) gaat over de moderne technologie en de kunstledematen waarmee Spiderman en zijn nieuwe beste vriendje op het scherm worden getoverd. In Spidey Goes West: Production - Los Angeles (16:37) wordt er dan eindelijk iets op camera vastgelegd, namelijk de scène in het boksamfitheater. Er wordt getoond hoe de omgeving zivh verhoudt tot de plotfases van de film. Next is Safe Haven: Production - Sony Studios (15:27) laat dan weer wat meer van de binnenopnames zien, zoals de riolen en de school. We zien ook hoe de grootse finale (uiteraard) op blue screen is gesloten. In Bright Tights, Big City: Production - New York (9:32) gaan we naar de opnames waarbij duidelijk de stad New York als natuurlijk biotoop van Spiderman verschijnt. Tot slot is er The Greatest Responsibility - Post Production And Release (28:50), met daarin onder meer het montageproces, het toevoegen van de niet onbelangrijke complexe digitale shots, het componeren van de muziekscore door James Horner en nog veel meer. De volledige documentaire dekt de hele film nagenoeg af, is gevarieerd en gestructureerd. Dat mag ook al eens.

Liefhebbers van verwijderde scènes (16:50) komen met een elftal stuks ruim aan hun trekken; geen van de scènes geeft de film een compleet andere draai. Daarna volgen een 16-tal vignettes Pre-Visualization (39:08) waarin we de voornaamste actiescènes van de film in storyboard en via animatics kunnen bewonderen. The Oscorp Archives Production Art Gallery bevat een massieve collectie stills over Spiderman, The Lizard en de omgeving. Ook de Image Progression Reels (11:51) zijn gedetailleerde bijdragen over de effecten, zoals de eerste verschijning van de Lizard en het gevecht in de riool. De acht bijdragen Stunt Rehearsals (11:52) zijn voornamelijk generale repetities voor de pivotale vechtscènes uit de film. Developing The Amazing Spider-Man Video Game (3:26) is ten slotte een bijdrage voor de liefhebbers van videospelletjes.

CONCLUSIE
Mede door de uitstekende audiocommentaar en de prima langere making-of-documentaire ben ik geneigd om deze disk een top-Blurayscore te geven en dat was alweer een tijdje geleden.