FILM
De in 1931 geboren Ettore Scola wordt terecht als één van de grootste Italiaanse cineasten aller tijden beschouwd. De Zuid-Italiaan mag dan al een communistische partijkaart op zak hebben, doch merk je dat nooit in zijn films. Integendeel, vele critici beschouwen zijn werken als humanistisch. Reeds vanaf zijn studententijd was hij gebeten door de schrijfmicrobe. Van studeren kwam niks meer terecht en in de jaren 50 pende hij scenario's neer voor klassiekers als Il Sorpasso, La Marcia Su Roma en I Mostri. In 1964 maakte hij met Se Permette Parliamo Di Donne zijn regiedebuut, toch zou het tot 1977 duren vooraleer hij met Una Giornata Particolore internationaal doorbrak. Velen vinden Brutti, Sporchi E Cattivi zijn mooiste film, ofschoon hij heel wat kritiek moest slikken. Mag een cineast met de sociale ellende spotten? Kan het dat een cineast de Italiaanse armoezaaiers vuil (brutti), lelijk (sporchi) en gemeen (cattivi) noemt? Scola verdedigde zich door te stellen dat het normaal is dat mensen die opgroeien in een sloppenwijk vuil, lelijk en gemeen zijn. Het lijkt wel de wet van de logica.


Giacinto (Nino Manfredi) leeft samen met zijn kroostrijk gezin in een Romeinse sloppenwijk die naast de vuilnisbelt is opgetrokken. De nietsnutten doden de tijd met televisie kijken, pornoblaadjes lezen en het bestelen van arme toeristen. Hun toekomst oogt uiterst somber en de enige rijkdom die zij in hun leven zullen zien is de majestueuze koepel van de Sint-Pieterskerk die in de verte ligt. Giacinto verliest zijn oog op het werk door ongebluste kalk. Als pleister op de wonde krijgt hij van de verzekering 1 miljoen lire. Meteen verzamelen alle inwoners zich rondom de man. Giacinto zweert dat deze parasieten geen cent van zijn geld zullen krijgen, zelfs niet zijn eigen kinderen en vrouw. Meer zelfs, het motto van Giacinto luidt: "Geef je vrouw 'n rotschop en neem 'n mooie slet". Het is een levensfilosofie die de man zeer letterlijk opvat, want hij neemt de hoer Iside (Maria Luisa Santella) in huis. De familie besluit dat er maar één manier is om een cent van het fortuin te krijgen en dat is Giacinto vermoorden.


Net als Emir Kusturica hekelt Scola de armoede, maar in plaats van een schrijnend drama te maken, opteert de cineast voor een luchtige aanpak. De situatie waarin deze mensen leven is zo mensonterend dat ze het vaak zelf niet kunnen geloven. Door de vele komische situaties is Brutti, Sporchi E Cattivi zonder twijfel de makkelijkste film die Scola ooit heeft gedraaid. Jaren later blijft deze film nog steeds een lust voor het cinefiele oog en dat is uiteraard grotendeels te danken aan de Italiaanse kameleon Nino Manfredi. De film is bij momenten zoals de titel aangeeft vies. Net als zijn landgenoten Taviani toont Scola dat het aardse leven niet altijd de tuin van Eden is. Maar moet men (om Scola te citeren) de ogen sluiten voor de realiteit? Armoede is nu eenmaal vies.

BEELD EN GELUID
Het is eigenlijk onvoorstelbaar dat een Italiaans meesterwerk (zoals de uitgevers de film zelf noemen) op zo'n manier wordt uitgebracht. Lelijke kleuren, massa's beschadigingen en tonnen filmgrain zetten een serieuze domper op de filmpret. De dvd mag dan wel een midprice zijn, toch dient de koper te weten dat de beeldkwaliteit te vergelijken valt met die van een versleten videoband.


EXTRA'S
Er staan geen extra's op deze dvd.

CONCLUSIE
Brutti, Sporchi E Cattivi is een ideale film voor wie kennis wil maken met de filmkunst van Ettore Scola. De prent is uiterst luchtig, ofschoon het thema dat niet is. Wel is het jammer dat deze prent op een inferieure dvd wordt aangeboden die nauwelijks beter oogt dan een tot op de draad versleten videotape.