DOCUMENTAIRE
In 2010 vroeg toneelregisseur Alain Platel aan een aantal Gentse travestieten om nog één keer voor het voetlicht te treden. Acht mannen gingen op zijn uitnodiging in en het resultaat was de theatervoorstelling Gardenia, waarmee het gezelschap 2 jaar lang op tournee ging om uiteindelijk af te sluiten met een optreden voor eigen publiek in Gent. Voor de meeste deelnemers was Gardenia een terugkeer naar hun oude leven, want sommigen waren als danser en acteur actief geweest, anderen in de schemerzone van de prostitutie, en allemaal hebbenze  één aspect gemeen, nl. dat ze korte of lange tijd als travestiet hebben geleefd, sommigen omdat ze zich vrouw voelen (ze hebben zich dan ook om laten bouwen), anderen omdat het in die hoedanigheid een stuk makkelijker was om hun homofiele geaardheid te verbergen. Het zijn allemaal mannen op leeftijd, die jong waren in een tijd toen onze maatschappij veel minder verdraagzaam was t.o.v. mensen met een niet-heteroseksuele levenswandel.

De meeste homo’s eindigen hun oude dag in eenzaamheid, zegt één van betrokkenen, maar dat is vaak ook het lot van de niet-homo’s onder hen, want ze waren populair en succesvol toen ze jong waren en hun prachtige lichamen in de strijd konden gooien, waarvan in de meeste gevallen niet veel is overgebleven. Er zijn nog alleen de vergeelde foto’s, waarop we ze zien als echte diva’s, als sekssymbolen die tot de verbeelding spreken. En met de deelname aan het Gardenia-project hebben ze dat succes nog één keer mogen beleven, want plots stonden ze weer in de schijnwerper, maar ze gaven er ook wat voor terug, want de show is een wervelend spektakel waarin netjes geklede mannen voetje voor voetje hun ware identiteit prijsgeven en zich aan het publiek tonen zoals ze vanbinnen zijn.
 

 

De regisseurs Thomas Wallner en Eva Küpper hebben zes van de deelnemers aan Gardenia kunnen overtuigen om voor hun camera plaats te nemen om te praten over hun leven en hun ervaringen en om het camerateam tegelijk in hun privéomgeving toe te laten. In de documentaire worden fragmenten uit de show afgewisseld met gesprekken waarvoor oude herinneringen worden opgehaald en fotoalbums van onder het stof gehaald. Uiteraard kijken de betrokkenen met een zekere mate van nostalgie op hun verleden terug en ze schuwen de intieme details niet. Eentje vertelt over de reis naar Marokko voor de ultieme operatie, een andere over het feit dat hij na z’n carrière weer als man door het leven moest om aan een baantje te komen. Niemand geeft travestieten graag werk, zegt hij met een licht Zeeuws accent. Nu maakt hij de werkkamers van prostituees schoon. En voor alle betrokken is Gardenia een keerpunt in hun leven. Sommigen zijn erdoor uit hun isolement gehaald, anderen geeft het de moed om nog iets van hun leven te maken en op zoek te gaan naar een nieuwe partner. Ik heb drie vaste partners in mijn leven gehad, zegt eentje van hen, de eerste stierf, de tweede pleegde zelfmoord en met de derde liep het mis. Ik heb er de moed niet meer toe…

Gardenia nodigt de kijker uit om medelijden te hebben, maar vooral ook om respect op te brengen voor mensen die door omstandigheden een heel apart leven hebben gehad, omdat ze in het verkeerde lichaam zijn geboren of omdat ze door de natuur van een andere seksuele voorkeur zijn voorzien, situaties waarmee de heteroseksuele maatschappij het moeilijk heeft, want ligt het niet in de menselijke natuur om eenvormigheid na te streven, terwijl de natuur schijnbaar voortdurend experimenteert met de meest diverse vormen en patronen. Of geloven we anno 2015 nog altijd dat wat niet aan onze/de heilige norm beantwoordt een aberratie is die God niet heeft gewild?

Gardenia is een mooi, maar ook een moedig project, vooral vanuit het standpunt van de mannen/vrouwen die op hun oude dag toch nog de moed vinden om hun verhaal te doen.