FILM
De beruchte paragraaf 175 van het Duitse Wetboek omvat onweerlegbaar één van de donkerste bladzijden uit de Duitse geschiedenis. Op papier waren het niet meer dan een paar regels, maar omdat ze de liefde tussen twee mensen van hetzelfde geslacht bij wet verboden, veroorzaakte dat niet alleen veel menselijk leed, maar geraakten ook heel wat homoseksuelen erdoor in de gevangenis. Deze dubieuze wet werd mede door de seksuele revolutie in 1969 deels aangepast, maar het zou nog ot 1994 duren vooraleer de wet volledig werd geschrapt. De Oostenrijkse filmmaker Sebastian Meise, die in het arthousecircuit bekend is om zijn debuut Stilleben, nam deze paragraaf als premisse voor Grosse Freiheit, waarmee hij in Cannes de juryprijs Un Certain Regard won. Het resultaat is een innemende film met een beklemmend verhaal dat grotendeels gedragen wordt door de briljante vertolkingen van Franz Rogowski, die door zijn looks feilloos kan doorgaan als de Duitse variant van Joaquin Phoenix.




Rogowski, zoals altijd acterend in onverstaanbaar mompelend Duits, speelt de onfortuinlijke Hans Hoffmann, die na het einde van de Tweede Wereldoorlog rechtstreeks van de Duitse concentratiekampen naar een staatsgevangenis gestuurd wordt omdat hij de fameuze paragraaf 175 niet heeft nageleefd. Hans wordt twee keer de klos, want kort na zijn vrijlating wordt hij in 1957 voor dezelfde feiten opgepakt, waardoor hij opnieuw in de cel terechtkomt.

Ook al gebruikt Sebastian Meise de notoire clichés van de typische gevangenisfilm door er bijvoorbeeld wat sadistische cipiers bij te gooien of een aangrijpende scène waarin de gedetineerden via codetaal met elkaar communiceren, is Grosse Freiheit desalniettemin een zonderlinge film in het genre. Niet alleen door de ingetogen sfeer, maar ook omdat Meise de verhaallijnen van de jaren '50 en '60 in elkaar laat vloeien, wat een uiterst originele uitgangshoek is. Misschien had de schaar er af en toe wel eens in gemogen, maar dankzij het magistrale acteerwerk van Franz Rogowski is deze arthousetitel apart en kiest men ondanks het hartverscheurende onderwerp gelukkig nooit de weg van het melodrama.




De situatie waarin Hans verkeert, is bikkelhard en ronduit harteloos, maar door zijn uitzichtloze situatie heeft de man zich aan de standvastige regels van de gevangenis aangepast en is hij totaal vervreemd geraakt van de buitenwereld. Grosse Freiheit is zeker geen film voor iedereen, al was het maar wegens het trage tempo, toch toont Meise op een unieke en vastberaden wijze emoties die niemand ongeroerd laat.

BEELD EN GELUID
We hebben het al vaak geschreven en we zullen het zonder twijfel nog vaak herhalen, maar het is zonde dat we dit soort titels in de Benelux alleen maar op dvd zien verschijnen. Het goede nieuws is evenwel dat het om een zeer kwalitatieve release gaat wat de pijn enigszins verzacht. Ondanks de grauwheid van het verhaal gebruikt Meise zeer heldere, bijna pastelachtige kleuren die deze film visueel dat tikkeltje meer bezorgen. De film heeft een Duitse Dolby Digital 5.1-geluidsspoor, maar door de minimale aanpak hoor je nauwelijks effecten of muzikale geluiden.




EXTRA’S
Er staan geen extra’s op deze disk.

CONCLUSIE
Grosse Freiheit is een ontroerende arthousefilm over een homoseksuele man die door de beruchte paragraaf 175 van het Duitse Wetboek twee keer in de gevangenis belandt. Het resultaat is een ingetogen gevangenisfilm met een ijzersterke Franz Rogowski, die zich stilaan de hedendaagse chouchou van het arthousecircuit mag gaan noemen.