CONFITUUR
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2012-02-06
FILM
Schoenmaker Tuur (Rik Van Uffelen) en Emma (Marilou Mermans) vieren hun gouden huwelijksjubileum zoals dat vaak in Vlaanderen gebeurt met ballonnetjes, een groot spandoek en een schransfestijn in de lokale feestzaal. Tuur is nochtans niet meteen in feeststemming en heeft het duidelijk niet zo begrepen op het opgeklopte gedoe. Er zit duidelijk een splijtzwam in huis en die luistert naar de naam Gerda (Viviane De Muynck). Zij is de bedlegerige zus van Tuur, die de godganse dag vanuit haar bed niets anders doet dan het tweetal commanderen en hen als slaaf gebruiken. Ze heeft bovendien Tuur behoorlijk bij zijn ballen, want de winkel en het woonhuis zijn haar eigendom en als het duo niet danst en springt voor haar, dan vliegen ze aan de deur - even voor de gemakkelijkheid vergetende dat er dan ook niemand meer is die voor haar zal zorgen. Gerda heeft jaren geleden gebroken met Tuurs andere zus Josée (Chris Lomme) en eist dat haar broer hetzelfde doet. Maar Tuur trekt het huis uit en gaat tijdelijk in het cabaretzaaltje wonen dat Josée uitbaat en hij laat zowel Gerda als Emma in de steek. Emma probeert met goede moed de zaak over te nemen, maar sleutels bijmaken en schoenen van een nieuwe zool voorzien blijken niet de talenten te zijn waarover ze beschikt. Wanneer ze op een dag bloednerveus een klant bedient, zet ze haar zelfgemaakte confituur op de toog naast de potten schoensmeer en de klant (Camilia Blereau) begrijpt verkeerdelijk dat de confituur ook te koop is. De zelfgemaakte confituur slaat zodanig aan dat Emma met de verkoop ervan haar kost kan verdienen en niet meer moet afhangen van de tirannieke grillen van Gerda. Als Tuur niet meer naar haar blijkt om te kijken, meent ze dat het moment gekomen is om een nieuwe start te nemen. Gerda's conditie verergert echter intussen en die wil zich graag weer verzoenen met haar broer en zus. Josée meent hier een stokje voor te moeten steken.

Lieven Debrauwer heeft na deze film klaarblijkelijk een punt gezet achter zijn regisseurscarrière en zich de laatste jaren meer toegespitst op het produceren van musicals en documentaires (
Sharkwise, over een duiker die graag met een grote witte haai wil zwemmen én met al zijn ledematen wil terugkomen). Het bescheiden palmares van de traagst regisserende Vlaamse regisseur is met
Confituur afgetikt op twee (2!) bioscoopfilms. Na het duidelijk op een ouder publiek gerichte
Pauline En Paulette dat commercieel nogal goed is ontvangen wilde Debrauwer nogmaals een film met Ann Petersen maken, maar moest door haar overlijden uitwijken naar een andere actrice, in dit geval Viviane De Muynck, een oudstudente van Petersen, die een enorme indruk weet te maken in deze film als bedlegerige oude tiran die iedereen naar haar pijpen laat dansen. Debrauwer, die in zijn films nogal affiniteiten vertoont met de traditionele Vlaamse, meestal niet al te begoede generatie die de Tweede Wereldoorlog nog heeft meegemaakt, focust in deze film weer op ouderen van dagen en legt met genadeloze precisie bloot hoe wreed oude mensen tegen elkaar kunnen zijn. Gerda, Tuur en Josée komen geen van allen uit dit verhaal als grote filantropen: Gerda maakt voortdurend misbruik van haar financiële suprematie om haar broer te terroriseren, en is al sinds haar jeugdjaren ziekelijk jaloers op haar zus - in vergelijking met wie zij er uitziet als een quote "aangespoelde potvis" unquote - die de mooie jongens kon afsnoepen. Haar ongewenste kinderloosheid heeft haar bovendien ongemeen giftig gemaakt. Tuur is een ouwe chagrijnige vent die koudweg zijn vrouw na vijftig jaar huwelijk laat stikken zonder de minste scrupules. Josée dwarsboomt dan weer elke poging tot verzoening door koudweg tegen haar zus en schoonzus te liegen alsof het gedrukt staat. Geen van de drie kan echt de sympathie van de kijker losweken; als er één personage zich nog min of meer aimabel opstelt dan is het Emma die er ondanks een leven van wroeten en krabben toch in slaagt om het hoofd boven water te houden en die alleszins een beter lot verdient dan haar is toebedeeld. Net als
Pauline En Paulette is
Confituur een korte maar redelijk eerlijke film met een niet dadelijk origineel, maar toch wel solide scenario met een redelijk traag verteltempo dat nogal past bij de leeftijd van de acteurs. Het minimalistische gegeven wordt door Debrauwer nauwgezet en met duidelijk liefde voor het vak in beeld gebracht, met een paar mooie visuele vondsten zoals het gebruik van de Radetzky-mars, en de stad Oostende wordt mooi getoond, duidelijk zonder een verborgen agenda van
city marketing. In bijrollen zien we onder meer Ingrid De Vos als de mishandelde dochter van het oudere koppel en Jaak Van Assche, die een zelfde soort Casanova-van-de-Aldi neerzet als zijn Fernand Costermans-typetje in
FC De Kampioenen. Welbepaalde collega's op DVD Info zullen me hier faliekant tegenspreken, maar mijn mening is ook wat waard: het blijft echter een uiterst jammere zaak dat Debrauwer zich niet wat meer toelegt op zijn filmliefde, want de twee films die hij nu op zijn palmares heeft staan zijn allebei de moeite waard, en wat erger is, de films zien er met hun visueel goede ideeën amper uit als vingeroefeningen voor een "groter" ei dat Debrauwer toch ooit nog eens zal moeten leggen, en waar ik met zeer grote interesse naar zou gaan kijken.
BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van
Confituur is niet altijd om over naar huis te schrijven. De scherpte is eerder matig, het kleurenpalet ziet er maar matig gevarieerd uit en het contrast is eerder flauw. Bovendien ontsieren nogal wat ergerlijke compressiefouten de disk. Ruis is overdadig aanwezig en de scène aan het cabaret van Josée verzuipen in een slechte
colour bleeding. De Vlaamse Dolby Digital 5.1-track sluit wat aan bij de aanpak van de hele film: een minimalistische film met weinig tot geen geluidseffecten. De dialogen staan verhoudingsgewijs wat stil op de disk en een flinke draai aan de volumeknop dringt zich op.
EXTRA'S
Er ligt in de winkels een mooie, verzorgde 2-diskversie met een disk bonusmateriaal. Hierop staan maar liefst 28 minuten
verwijderde scènes, weliswaar nog met een tijdscodebalk, waaruit eens te meer blijkt dat Debrauwer zijn schaar nogal streng hanteert en een voorliefde heeft voor korte, krachtige films. Eigenlijk jammer, want er zitten een paar mooie nevenverhaallijnen in die niet of onvoldoende benut worden, zoals de rol van de roddelende overbuurvrouw. Daarna volgt er een
screentest van Marilou Mermans en Rik Van Uffelen (2 min.), die voor een statische camera een stuk tekst voordragen. In een 7-tal minuten worden er nog een paar stukjes
interview toegevoegd; de
b-roll van een verlammende 79 minuten is echter duidelijk
overkill in zijn zuiverste vorm. De sectie
souvenirs (12 min.) bevat ook nog enkele setopnamen zonder duiding en een viertal
montages met fotogalerijen sluiten de disk af. De eerste disk bevat nog de twee
trailers voor de twee lang(?)speelfilms van Debrauwer.
CONCLUSIE
Confituur is een trage, maar aangename psychologische analyse van het krabbenmandgedrag van oudere mensen, getint met een randje soms zeer zwarte en cynische humor. De technische kwaliteit van de dvd is niet overweldigend en zeker op een groter scherm worden de tekortkomingen in het beeld pijnlijk duidelijk. De dubbeldiskversie bevat echter een mooi uitgemeten selectie extra's.