FILM
De Engelse weduwe Anna Leonowens (Deborah Kerr) arriveert met haar zoontje in Siam, waar ze een jobaanbieding heeft gekregen om de kinderen van koning Mongkut (Yul Brynner) te onderwijzen in de Westerse waarden. Niet gewend aan het stijve protocol aan het Siamese hof, waar de koning nog vereerd wordt als een god, jaagt ze al snel de hele hofhouding de gordijnen in met haar onconventionele visies, en strijkt al onmiddellijk bij haar aankomst de koning tegen de haren in (excuseer de uitdrukking - Yul Brynner al eens bekeken?) omdat hij haar een huis had beloofd als verblijf, en geen kamer in het paleis tussen de vrouwen van zijn harem. Toch vertederd door het toch wel zeer talrijke nage­slacht van de vorst, besluit ze maar om van de nood een deugd te maken en voorlopig te blijven. Door haar halsstar­rige houding weet ze op de duur de onwrikbare vorst toch naar haar te doen luisteren wanneer deze zijn bekommernissen met haar deelt. Mongkuts grootste vrees is dat de Engelsen Siam opnieuw onder hun invloedssfeer willen plaatsen, en op aanraden van Anna organi­seert hij ter ere van de Engelse ambassadeur een groots banket, waaruit moet blijken dat de Siamezen niet de barbaren zijn waar de Engelsen hen o zo graag voor verslijten. Anna wordt ook meegesleept in de intriges van het hof, en het blijkt dat de invoering van de westerse moraal, waar de koning zo zijn stokpaardje van heeft willen maken, toch op bepaalde punten fundamenteel botst met de eeuwenoude Siamese tradi­ties...




Met The King And I werd het succesvolle toneelstuk van de hand van Richard Rodgers en Oscar Hammerstein, die wellicht nog meer onsterfelijk zijn als de auteurs van The Sound Of Music, verfilmd. Dat het hier om de verfilming van een toneelmusical gaat, is vanaf het begin overduidelijk. Er spelen zich slechts weinig scènes buiten het koninklijk paleis af, en wanneer dat gebeurt, zijn de achtergronden duidelijk schilderijen - green screen kende men in 1956 nog niet - en op Blu-ray wordt dat des te meer duidelijk. The King And I is een zeer stijl­vol­le klas­sieker, en doet het originele toneelstuk (dat overigens op Broad­way een succes kende met diezelfde Yul Brynner in de titelrol) alle eer aan. Ten opzichte van de dvd zijn evenwel het begin-intermez­zo, de pauze in de helft, en de 'exit music' er uitgesneden - stel je bij dat laatste gewoon een vier minuten durende pancarte bij voor met bijhoren­de muziek, en als je nog wat meer fantasie hebt, stel je dan ook nog maar voor hoe de mensen in hun jaren vijftig-smoking zich naar de uitgang verdringen. En de film zelf? Wel, het is een méér dan boeiend document, en een klassie­ker die aan­toont dat je met heel primitieve middelen een goede film kan maken. De muzikale stukken blijven hangen, zijn soms mis­schien nét iets te lang waardoor het tempo van de film soms gebroken wordt - maar blijven een feest voor liefhebbers van muziek uit de jaren '50 - en de humor is, in tegenstelling tot de platte kost die tegenwoordig wordt geserveerd onder het alibi van humor, tijdloos. Zo heeft op gegeven ogenblik de koning van Anna het woord 'etce­tera' ge­leerd, waarna alle toe­spraken aan het hof en koninklijke brieven wel een keer of tien het woord 'etcetera' bevatten. Ook grappen zoals wanneer de koning na Anna's advies denkt dat het van goede manieren getuigt om zijn gasten te pas en te onpas een sigaar te presen­teren is onwillekeurig geestig. De gags zijn klein maar haarfijn, en dat maakt dat de film tot op het einde blijft boeien. Yul Brynner geeft als flamboyante vorst de rest van de cast gewoon ac­teer­les; alleen Deborah Kerr weerstaat het geweld waarmee Brynner de speel­vloer diri­geert. Zo'n acteurs maken ze tegenwoordig niet meer...




The King And I is een film die heden ten dage weer eens op verzet zou stuiten van de woke-politie. De manier waarop de Aziaten worden afgeschilderd als dom, is karikaturaal, en vooral het gebruik van De Negerhut van Oom Tom van Harriet Beecher Stowe zal in de ogen van een publiek van de nieuwe jaren '20 geen genade kennen, alhoewel je al moedwillig blind én doof moet zijn voor het sterke pleidoor tégen slavernij dat hier gevoerd wordt. In 1999 werd er nog een geanimeerde versie op de markt gebracht door Warner, die vooral steunt op dezelfde songs van het geroemde duo Rodgers-Hammerstein, en voor liefhebbers van een niet-musicalbewerking was er in datzelfde jaar het iets ernstigere Anna And The King van Andy Tennant met Jodie Foster.




BEELD EN GELUID
The King And I is enkel op Blu-ray te krijgen in de Verenigde Staten, waar de film in een gerestaureerde versie in het originele Cinemascope 2.55:1-formaat te bewonderen is. Bewonderen is nogal een sterke bewoording, want het zit 'm met name met de kleuren helemaal verkeerd in deze presentatie. De huidtinten zien eruit alsof de hele cast slechte mosselen heeft gegeten, en door een overmatig gebruik van bruin en blauw ziet de hele film er allesbehalve fris uit. Ook zijn de kleuren niet stabiel, waardoor ze in een zelfde scène lijken te fluctueren. Pijnlijkst om te zien is echter de musical-binnen-de-musical van De Negerhut van Oom Tom die door de lijfeigenen van de koning wordt uitgevoerd, waarin alles in een modderig bruin verdwijnt zonder al te veel nuance. Dat het beter kon, merken we aan bepaalde andere scènes, die kennelijk wél de tand des tijds hebben doorstaan, zoals die met het muzikale nummer Getting To Know You. De audio wordt gepresenteerd in het originele DTS-HD MA 4.0-formaat, en ook hier laat Vadertje Tijd zijn sporen na: soms klinkt het geluid vervormd, zij het dat de muzikale stukken hiervan gevrijwaard blijven en het vooral een probleem is bij sommige dialogen. Veel ruimtelijk effect is er niet te bespeuren en de geluidsband blijft oppervlakkig qua spreiding. We wijzen vooral met de vinger naar de ouderdom van de film, en als Fox zegt dat dit het beste was wat er van te maken viel, zouden we ze gaan geloven.

EXTRA'S
Deze Amerikaanse versie bevat drie schijven; op de Blu-ray staat de film en al het bonusmateriaal, en datzelfde materiaal wordt ook nog eens opnieuw herhaald op twee dvd's. De Blu-ray zit dus echt nokvol. Eerst en vooral is er een audiocommentaar van filmgeschiedkundige Richard Barrios en theaterhistoricus Michael Portantiere, die een mooie externe kijk op de toch wel ietwat gedateerde prent bieden. Er is ook een geïsoleerde muziektrack in Dolby Surround 2.0, en je kan de film bekijken met Sing-along ondertitels; de 10 gezongen nummers kan je ook bekijken als een Music Machine - Jukebox (38:33), eveneens al dan niet in sing-alongmodus. Dan komen we aan de sectie documentaires. Eerst en vooral is er Something Wonderful: The Story of The King and I (21:43), een mooie maar ietwat korte documentaire over het maken van de film. Dan volgt de bijdrage The Kings of Broadway (10:42), waarin het werk van Rodgers en Hammerstein tegen het licht wordt gehouden. The King of the Big Screen (5:04) is een historische bijdrage waarin wordt getoond dat Fox volop inzette op het Cinemascope 2.55:1-formaat om mensen opnieuw naar de bioscoop te lokken, nadat ze verknocht waren geraakt aan het kijkkastje thuis. The King and I Stage Version (17:07) belicht het verschil tussen de film en de toneelmusical, en dan vooral de manier waarop voor de film personeel moest worden aangeworven. The King and I The Royal Archives (2:24) toont enkele historische muziekdocumenten.




Dan is de pilootaflevering van de TV-serie Anna And The King opgenomen, mogelijk met optioneel commentaar door co-star Samantha Eggar (26:04). De reeks dateert uit 1972 en was geen lang leven (1 seizoen) beschoren, maar Yul Brynner hernam hiervoor zijn glansrol. De reeks is niet te vinden op dvd, behalve op een Pakistaanse bootleg. Wie graag nog eens een stukje uit de musical ziet, kan dat met 2 Vintage Stage Excerpts (9:49), Getting to Know You en A Puzzlement, waarin Yul Brynner schittert tegenover zijn tegenspeelster Patricia Morison. Er is een weggelaten liedje Shall I Tell You What I Think of You? (3:41) met Marni Nixon als Anna. Het nummer is nog wel terug te vinden in de animatiefilm. De liefhebbers van technische details zullen zich kunnen verheugen in de documentaire Restoring CinemaScope 55 (7:07) waarin het verschil tussen CinemaScope en CinemaScope 55 wordt uitgelegd, en de bijzondere moeilijkheden die een restauratie van die laatste oplevert. Er zijn 7 Movietone News reels (10:42), fragmentjes van het nieuws uit de jaren '50 die allemaal met The King And I te maken hebben: Premiere (1:48), Academy Awards (2:08), Australians form Yul Brynner Club (0:42), Beauty and the Fair Sex (1:39), City Center Sponsor of "The King and I" in Grandeur 70 (1:45), Grandeur 70 (0:35) en U.N. Envoys Sanction Grandeur 70 Version of "The King and I" (2:01). Er zijn 3 galerijen met productiefoto's Behind the Scenes (11:55), Set Design (1:50) en Lobby Cards (1:55), en om af te sluiten ook nog 4 trailers (9:58).




CONCLUSIE
De ultieme versie van deze ietwat gedateerde Rodgers en Hammerstein-classic uit 1956 is misschien technisch niet helemaal voldragen, maar wellicht is dit het beste wat er van te maken valt. Wel moeten we Fox een dikke pluim geven voor de exhaustieve hoeveelheid bonusmateriaal die er te rapen valt, en tegelijkertijd een dikke peut op de bakkes omdat ze deze schijf alleen in Amerika uitbrengen.