FILM
Advocaat Andrew Beckett (Tom Hanks) wordt van de éne dag op de andere bij zijn werkgever, een advocatenkantoor met veel dure namen, buitengesmeten. Reden: het misklasseren van een uiterst belangrijk dossier waardoor het kantoor bijna miljoenen dollars is mislopen. Andy's dossier is zoek geraakt, alhoewel hij het duidelijk heeft laten liggen, de files zijn van de computer gewist en slechts luttele minuten voor het verstrijken van de termijn voor indienen van het dossier op de rechtbank wordt het teruggevonden. Andy maakte daarvoor echter een steile opgang binnen de pikorde van het kantoor, en dit belangrijke dossier moest de kroon op het werk zijn geweest die aangaf hoeveel vertrouwen de vennoten in zijn kunnen koesterden. Andy meent dat hij geflikt is. Hij legt zijn geval voor aan Joe Miller (Denzel Washington), een advocaat gespecialiseerd in - al dan niet terechte - schadeclaims, en bekend van een walgelijk TV-spotje waarin hij de mensen aanzet om voor de belachelijkste redenen schadeclaims in te dienen. En wat de ware reden van zijn ontslag betreft, kunnen we het niet beter verwoorden dan Andy tegen Joe zegt: "That's their version; Wanna hear mine?" Andy is homoseksueel. Andy heeft aids, en daardoor waarschijnlijk niet lang meer te leven. Andy heeft zowel zijn geaardheid als zijn ziekte op zijn werk voor zijn collega's verborgen gehouden, vooral omdat de bende oude mannen zich eerder aan de homofobe kant van het spectrum bevindt, getuige de uiterst smaakvolle grapjes die ze debiteren over het klaarkomen van een homo en een kwak warme yoghurt. En niet alleen de advocaten hebben het niet zo op homo's begrepen; ook Miller verbrandt zich liever niet aan deze heikele zaak van woord tegen woord. Als Andy zijn kantoor heeft verlaten, laat hij prompt de boel ontsmetten en haalt er zijn huisarts bij. Wanneer hij later ziet hoe de aftakelende Andy, die dan maar zijn eigen verdediging wil voeren, in de bibliotheek als een pestlijder behandeld wordt, besluit hij zijn zaak toch aan te nemen, alhoewel hij zelf ook een redelijke aversie tegen homo's heeft. Joe wordt tegen wil en dank als boegbeeld van het proces aanzien, wat hem naast een paar liefdesbetuigingen van een homo in de supermarkt en schuine blikken van zijn collega's ook gaandeweg het respect voor zijn andersgeaarde medemens oplevert. Hij leert Andy kennen als een minzame, intelligente en evenwichtige persoon, die een goede en stabiele relatie met zijn vaste vriend Miguel (Antonio Banderas) heeft, maar een zwakte in de vorm van een éénmalig bezoek aan een homo-seksbioscoop nu moet bekopen met de dood. Het komt uiteindelijk tot een politiek bijzonder geladen proces voor een jury, waarbij het niet zeker is dat Andy zelf überhaupt het einde wel zal halen...




Jonathan Demme heeft deze film gedraaid uit een zeker schaamtegevoel voor de manier waarop hij het stereotiepe homobeeld van een perverse viezerik nog eens dik in de verf had gezet in zijn The Silence Of The Lambs, waar uit de homobeweging niet geheel onterecht veel protest tegen kwam. Hij voelde dat hij wat goed te maken had, en heeft van deze Philadelphia een striemend zelfonderzoek gemaakt, dat inslaat als een baksteen door een ruit, over de ongenuanceerde manier waarop mensen zich door hun vooroordelen over homo's laten beïnvloeden. We beleven de film door de ogen van Joe Miller, die zelf het niet al te zeer begrepen heeft op "nichten en bruinwerkers" (sic), en in het begin zelfs angst heeft dat hij een aids-besmetting heeft opgelopen door Andy een hand te geven! Dit en nog tal van andere vooroordelen - de manier waarop iedereen Andy mijdt als de pest, en de manier waarop pedofielen en homoseksuelen over één kam worden geschoren door een zooitje ignorami - worden ons door regisseur Jonathan Demme genadeloos voorgelegd, en de manier die hij daarvoor gebruikt is een schets van wat er tijdens en rond het proces gebeurt dat Andy tegen zijn vroegere werkgevers heeft aangespannen. Meer dan de helft van de film wordt hierdoor ingenomen, en alhoewel we het over het algemeen niet op rechtbankdrama's begrepen hebben, weet Demme door bij monde van de advocaten van Andy en zijn werkgevers meedogenloos scherp de juiste vragen te stellen, de problematiek rond aids langs alle kanten te belichten, en af en toe zelfs advocaat van de duivel te spelen.




Zo wordt Andy's geval vergeleken met dat van een dame die aids heeft opgelopen door een bloedtransfusie, waarbij de verdediging van Andy's werkgever insinueert dat dàt een ongeluk was, in tegenstelling tot Andy, die zijn ziekte heeft opgelopen door zijn "losbandige levensstijl". De getuigenis van de vrouw in kwestie wordt uiteindelijk echter een uitroep van solidariteit van alle aidspatiënten ter wereld, wat ook de reden van hun ziekte is. Tom Hanks, sowieso een acteur waar we veel respect voor hebben, zet hier als stervende aidspatiënt mogelijk één van de beste rollen van zijn leven neer, sterker nog dan Forrest Zonder Hersens, en werd voor zijn rol terecht bekroond met een Oscar. De grootste verandering in karakter is echter voor de ook niet dadelijk ondermaats acterende Denzel Washington weggelegd, die door zijn contacten met Andy en zijn familie leert dat hij zijn visie op homoseksuelen dringend en grondig moet bijschaven, en daar uiteindelijk een beter mens door wordt. In het begin heeft hij duidelijk nog een misprijzen voor homo's; wanneer hij hoort dat een tante van zijn pasgeboren dochter lesbisch is, wil hij niet langer dat zij haar nog aanraakt, maar tegen het einde van de film woont hij met zijn vrouw zelfs een gay-party bij (én komt zelfs levend buiten, wel wel, wie had dat gedacht?) Demme neemt met deze film duidelijk een politiek standpunt in, en toont bijvoorbeeld op zeer karikaturale manier de religieuze fundamentalisten die in de marge van het proces aan het betogen zijn, en die onomwonden verklaren dat aids een goddelijke genezing is voor de "ziekte" homoseksualiteit. De man die Andy belaagt wanneer hij de rechtbank verlaat en hem een bord voor zijn kop duwt met daarom "Adam and Eve, not Adam and Steve" toont zonder enige vorm van misverstand aan hoe schaars de argumenten tégen de homoseksuelen zijn, en bijna allemaal terug te brengen zijn tot het irrationele van godsdienst en voorschriften uit één of ander cryptisch werk dat vooral een neerslag is van een hoop stammentwisten van woestijnvolkeren. Alleen al dat er inderdaad mensen bestaan die dit doodserieus menen, geeft de film Philadelphia een reden tot bestaan; misschien is het politiek statement wat té overduidelijk, maar het is een verhaal dat zeker verteld moest worden, en ook nu nog een flinke actualiteitswaarde heeft. De film dateert uit 1993 en er is één en ander in de maatschappij veranderd; zo heeft Andy nog een bieper en géén GSM, en is het alomtegenwoordige internet pijnlijk afwezig. Wanneer religieuze zeloten er anno 2013 in Frankrijk nog altijd in slagen om (naar eigen zeggen) 100.000 mensen op de been te brengen die blijkbaar niets anders te doen hebben om zich met de seksuele voorkeuren van voor hen wildvreemden te moeien, en er vandaag religies zijn die onomwonden stellen dat homo's van de hoogste toren moeten worden gegooid, liefst met het hoofd eerst, kan je stellen dat er nog werk aan de winkel is, en dat sommige mensen als straf drupjes in hun ogen moeten gegoten worden en Clockwork Orange-gewijs verplicht zouden moeten worden om deze film tienmaal achter elkaar te bekijken. Én het is nog steeds een film waarbij je van het einde toch altijd even stil wordt... want alhoewel tegenwoordig aidsremmers het leven van HIV-besmetten al zeer lang kunnen rekken, was dat in het begin van de jaren 90 zeker niet het geval, en de afloop van de film is dan ook nefast voor Andy. City Of Brotherly Love (in het Grieks betekent philos liefde en adelphos broer) zorgt vanaf nu altijd voor een krop in de keel.

BEELD EN GELUID
Is de beeld-en geluidskwaliteit van Philadelphia voldoende? Daar kan ik onomwonden ja op antwoorden, maar de eerlijk gebiedt me er aan toe te voegen dat dat met de dvd ook al het geval was. Er wordt een klein beetje winst geboekt op vlak van detaillering: de wondjes in Andy's gezicht en op zijn lichaam contrasteren beter, en de scène waarin Andy een nogal Tahitiaans aandoende fond de teint laat aanbrengen om zijn wondjes in zijn gezicht te maskeren, toont een razend scherpe textuur. De kleurvoering is sober maar solide. Net als bij de dvd is het geluid uitgevoerd in DTS-HD MA 5.0, dus de subwoofer wordt niet aangestuurd, niet echt een probleem voor een rechtbankdrama pur sang. Het enige moment waarop dit een klein beetje problemen geeft is bij de openingsscène waarin het thema van Bruce Springsteen weerklinkt, en in de andere speakers wat tot een zooitje verwatert. Daartegen is er veel ambiënt achtergrondgeruis te horen op Andy en Miguel's laatste gay-party, en in de rechtbank wanneer iemand een flauw grapje over heren-(of dames-)liefde meent te moeten debiteren.




EXTRA'S
In vergelijking met de dvd moet u het audiocommentaar missen, wat een beetje spijtig is, maar al de rest werd behouden. Sony zal waarschijnlijk geoordeeld hebben dat dubbingen in het Pools, Frans, Duits, Spaans, Latijns-Amerikaans Spaans, Tsjechisch, Hongaars, Russisch, Japans en Inuit-taal belangrijker waren. Alle releases uit deze worp classics, waartoe ook The Blue Lagoon, The Way We Were, Sleepless In Seattle en Oliver! behoren, schieten te kort op dat departement. We vinden eerst een sectie met een zestal verwijderde scènes (11:20)terug. Deze zijn niet behoorlijk afgewerkt, en dragen niet veel bij aan het verhaal, behalve dan de langere scène waarin Andy en zijn tegenstanders voor het proces nog tot een minnelijke schikking trachten te komen, maar dit afspringt omdat zijn ex-werkgever niet wil toegeven dat hij niet ontslagen is omwille van incompetentie. De sectie documentaires bevat eerst en vooral een documentaire "People Like Us: The Making Of Philadelphia" (57:47), die uiteraard een stuk meet diepte verschaft dan het standaard promotioneel werkje dat we anders op dergelijke releases terugvinden. De tweede documentaire "One Foot On A Banana Peel, The Other Foot In The Grave" (1:18:37) is eigenlijk nog eens een (documentaire) film op zich, waar Jonathan Demme voor als producent fungeerde. In de documentaire van regisseur Juan Botas, na diens overlijden afgemaakt door co-regisseur Lucas Platt, zijn we getuige van het komen en gaan van patiënten in een aids-kliniek in Greenwich Village, waar enkele van de patiënten hun levensverhaal vertellen. Vervolgens krijgen we ook het stukje televisiefootage (4:25) van de betogers voor en tegen Andrews rechtszaak, die in de film wordt getoond, integraal te zien, alsook het TV-spotje van Joe Miller (1:01), die de kijker duidelijk wil maken dat er met procederen veel geld te verdienen valt. Verder krijgen we een oudere making of-documentaire (5:59), zeg maar een veredelde trailer, en ook de videoclip (2:59) van de Oscarwinnende song Streets Of Philadelphia van Bruce Springsteen mocht niet ontbreken. Afsluiten doen we met een trailer (3:03).

CONCLUSIE
U kan het zich gewoon niet permitteren om een standpunt over de gelijkberechtiging van homo's in te nemen zonder Philadelphia gezien te hebben. De film is erg politiek beladen, maar het scenario zit zo betonvast dat er geen speld tussen te krijgen is. Beeld-en geluidskwaliteit van deze Blu-ray zijn zeer goed, maar tegenover de dvd mist u jammer genoeg wel een zinvolle audiocommentaartrack.