FILM
2027 is een tijdperk vol wanorde. Een serie rampen heeft grootmachten als de Verenigde Staten van de kaart geveegd, Afrika in puin gelegd en meer van dat fraais. Wonderwel is er één natie die min of meer ongeschonden is blijven voortbestaan, en dat is Groot-Brittanië. Alhoewel, "ongeschonden" is een beetje te veel gezegd... De natie wordt overspoeld door vluchtelingen, fugi's,  die door de militairen manu militari naar uitzettingskampen worden gedeporteerd, waarbij er op één lijk meer of minder tijdens het transport niet gekeken wordt. En omdat de bevolking van het prachtige land GB het zó prachtig heeft, deelt de prachtige regering onder meer prachtig efficiënte en redelijk propere zelfmoordpillen uit. De tramhokjes staan vol met reclame voor Quietus, dé ultieme uitweg uit dit hellehol.

Maar er is meer aan de hand. Een globale golf van onvruchtbaarheid heeft de wereld overspoeld. Sommigen zien er een teken van god in dat het einde der tijden nabij is, anderen, zoals de Fishes, een terreurgroepering die de regering wil omverwerpen, menen dan weer dat de voortekenen zijn aangebroken voor een grote, allesomvattende revolutie. Reeds achttien jaar lang is er op de hele wereld geen enkel kind meer geboren, en de wereld is er een troosteloze plek door geworden. Wanneer ook nog eens de jongste mens ter wereld, een achttienjarige die verpletterd wordt onder de media-aandacht, gedood wordt, wordt de boel er alleen maar erger op. Theo Faron (Clive Owen) wordt door de Fishes, die geleid worden door zijn voormalige partner Julian (Julianne Moore), wie hij twintig jaar niet meer heeft gezien nadat hun zoontje een griepepidemie niet heeft overleefd, aangezocht om te zorgen voor reisdocumenten die moeten dienen om een jonge vrouw, Kee (Clare-Hope Ashitey), veilig en wel op een boot te krijgen. Kee is illegaal in het land, en het is dus maar een kwestie van tijd vooraleer ze wordt opgepakt en naar een kamp wordt gestuurd. Haar situatie is echter nogal speciaal, want ze is de eerste wereldbewoonster in twintig jaar die zwanger is. Het geval openbaar maken zoals Theo suggereert is echter geen optie, want de regering zou haar haar kind afnemen en haarzelf zonder pardon het land uitflikkeren. De Fishes, die na een aanslag op Julian worden geleid door Luke (Chiwetel Ejiofor), willen het kind echter misbruiken in hun propaganda-oorlog tegen het huidige regime. De laatste optie is om moeder en kind het land uit te smokkelen en haar onder de hoede te brengen van The Human Project, één van de laatste organisaties ter wereld die vanuit de Azoren opereert en opkomt voor de mensenrechten.

Met de verfilming van het boek van P.D. James steekt regisseur Alfonso Curaón zijn hand in diverse wespennesten tegelijk, en extrapoleert hij een boel moderne ethische vraagstukken tot een consistent geheel, wat al een prestatie op zich is. Ik neem even gemakshalve een paragraaf van de bespreking van de dvd van collega William over die erg treffend Children Of Men typeert, en voeg er wat bedenkingen van mezelf aan toe:

Alfonso Cuarón tekent in Children Of Men een pessimistisch portret van onze nabije toekomst. De wereld van 2027 ziet er niet zoveel anders uit dan de onze en dat leidt tot de shockerende en beangstigende vaststelling dat wat ons te wachten staat alles behalve hoopgevend is. In principe doet Cuarón niet veel meer dan in de toekomst kijken en een vervolg breien aan fenomenen waarmee we op dit eigenste moment worden geconfronteerd: overbevolking, massale illegale immigratie, een ontsporend milieubeleid  - er rijden terug een soort van riksja's door Londen met als brandstof iets wat niets anders kan zijn dan afgedankte matrassen - toenemende internationaal opbod van economische mechanismen en het conflict tussen politieke en religieuze systemen - de leefomstandigheden in de kampen voor illegalen lijken niet toevallig op die in de Gazastrook. In 2027 heeft de mensheid alle hoop op een betere toekomst opgegeven, de strijd gaat om het dagelijkse bestaan. Investeringen in infrastructuur en technologie zijn opgedroogd, want wat hebben die nog voor zin in een maatschappij zonder kinderen? Schoolgebouwen zijn verworden tot ruïnes, toevluchtsoorden voor daklozen en criminelen; landbouwbedrijven zijn verwaarloosd wegens een vergiftigde bodem die nog nauwelijks rendabel is en steden zijn herschapen tot broeinesten van geweld en anarchisme waar de wet van de sterkste regeert. Cuarón geeft weinig feitelijke uitleg voor het snelle verval en de plotse onvruchtbaarheid van de wereldbevolking - het enige draadje waar de voorgeschiedenis aan vasthangt is aan de getuigenis van Myriam (Pam Ferris), een vroedvrouw die niet anders heeft kunnen doen dan vaststellen dat een golf van miskramen de voorbode was van een periode waarin letterlijk niemand meer kwam bevallen, en dat het bij haar collega's aan de andere kant van de wereld net hetzelfde was - maar de kooien met weerloze en klagende mensen, de eindeloze vuilnishopen op straat, het aftandse en opgelapte wagenpark, de primitieve riksja’s als nieuwste vervoermiddel, de grauwe mist en de eeuwige modderpoelen leveren genoeg sterke indrukken en beelden op om de toeschouwer onder te dompelen in de sfeer van totale chaos en algemene paniek.

Theo werkt voor een bedrijf dat blijkbaar als enige verdienste heeft dat het nog bestaat, en afgaande op de beelden op de monitors doen ze iets van onderzoek naar de onvruchtbaarheid, echter zonder veel succes. Het is één van de laatste vrijhavens die dankzij de ultrastrenge beveiliging nog niet mee in de chaos is gestort. En zo zijn er nog overblijfselen van een wereld die ooit beter was. Theo's neef verzamelt in opdracht van het ministerie van kunst in een project dat The Ark heet, uit de hele wereld, uit wat er in al de in elkaar gestorte steden te bergen was, Guernica van Picasso moet zo de plaats delen met de David van Michelangelo, zij het met een scheenbeen minder, en het wereldberoemde opblaasbaar varken van Pink Floyd. Curaón slaat meteen de juiste toon aan met betrekking tot de troosteloosheid hoe een wereld er finaal zou uit kunnen zien zonder nageslacht, wanneer er geen generatie meer is om de fakkel aan door te geven. Theo en Julian die een geschiedenis met een verloren kind achter zich hebben worden zeer natuurlijk en zonder overdrijving neergezet door Clive Owen en Julianne Moore, en het siert het koppel dat ze een compleet glamourloze vertolking geven die op alle momenten realistisch en emphatisch overkomt.

De in de complete anarchie wegglijdende achtergrondwereld van Curaón is gedetailleerd tot in de puntjes, het apocalyptische verval van de maatschappij is geen proces dat op 24 uur geklaard wordt, en de wereld zoals de regisseur die beschrijft zit duidelijk in een overgangsfase, alhoewel het duidelijk mag zijn dat het allemaal de verkeerde kant opgaat. Idealisten als Theo worden een schaars goed, en doordat een deel van de oppositie zich laat vangen aan de verleidelijke lokroep van het terrorisme, zijn de echte helden uitgedund. De film straalt ook een paranoïde wantrouwen uit: grote billboards indoctrineren voortdurend de mensen om toch maar vooral geen hulp te leveren aan illegalen of zich te onttrekken uit een groots onderzoek naar fertiliteit. De sfeer die uitgeademd wordt doet denken aan die uit V For Vendetta, maar dan minder gestileerd en een trekje anarchistischer: de almachtige overheid heeft de touwtjes in deze niet echt goed in handen.

Curaón, die een zeer delicate mengeling aflevert van sciencefiction, de visie op een dystopische wereld en een burgeroorlogsfilm, speelt niet al zijn kaarten tegelijk uit. Slechts bij mondjesmaat kom je te weten hoe het met de rest van de wereld is gesteld. In de beginmontage zie je een atoomontploffing waarin New York in de as werd gelegd, en te oordelen aan de golf Afrikaanse vluchtelingen en een snel getoond krantenknipsel is daar ook iets wat te klasseren valt als fall-out, wat het continent onleefbaar heeft gemaakt. De scènes in het vluchtelingenkamp van Bexhill zien er mogelijk nog realistischer uit: het straatbeeld heeft wat weg van het belegerde Palestina, d'r staan gevangen in onvervalste Abu Ghraib-stijl in een kooi, onderworpen aan een uitgelezen selectie martelingen, en nog geen paar meter verder worden er geen doekjes (of juist wel?) om gewonden en liggen de lijken netjes op een rijtje op de grond. Curaón weet te shockeren door een veelheid van dit soort brutaliteiten in sneltempo op de kijker af te voeren, maar helaas wordt de film daardoor een klein beetje te moraliserend en te simplistisch. Er wordt wat te vluchtig gedaan over de onverklaarbare onvruchtbaarheidsgolf, alsof er een causaal verband zou zijn tussen deze en het Sodom en Gomorrah dat we blijkbaar op twintig jaar tijd ervan gemaakt hebben; en terwijl de wetenschap met zijn broek op zijn enkels staat en het antwoord schuldig moet blijven, is één kleine indiscretie van een illegaal meisje voldoende om de fertiliteitsmolen weer aan te zwengelen. Om ermee de spot te drijven zegt Kee op gegeven moment dat ze nog maagd is en dat het een onbevlekte ontvangenis. Waarna ze lachend toegeeft dat het een grapje was, en ze zich gewoon niet meer herinnert wie er precies de vader zou kunnen zijn. Héél even sloeg de schrik me rond het hart dat Curaón het meende.

BEELD EN GELUID
De gebruikte manier van beeldvoeren doet eerder aan een oorlogsverslaggeving denken, en kan je nog het best vergelijken met Saving Private Ryan; tijdens één van de beschietingen spatten er bloeddruppels op de lens, en niemand getroost zich de moeite om die eraf te vegen zo lang de camera draait. De high definition-transfer zorgt er wel voor dat het groezelig uitziende universum van 2027, zonder ook maar de minste hint van intense kleuren, met een diepe laag vet zwart die niet zou misstaan in een realistische film over de Tweede Wereldoorlog, oogt als een in erg moeilijke omstandigheden geschoten documentaire. De filmstijl is in meerdere opzichten opmerkelijk. Zo is het Hitchcockiaans openingsshot van de aanslag op een sigarettenwinkel één langgerekt shot dat van de eerste keer juist moest gefilmd worden. De enige kleuren die er nog een beetje geprononceerd uitkomen zijn het grijs en kaki van de legeruniformen. De grote hoeveelheid ruis is puur intentioneel, wat onder meer te merken is aan het feit dat de scherpte, zoals in de scène waarin Theo in de modder ploetert om de auto gestart te krijgen, baadt in details. Ook alle vuile graffiti en de inhoud van de al maanden niet meer opgehaalde vuilnisemmers is in alle detail te bewonderen, en we mogen blij zijn dat de technologie nog niet zo ver gevorderd is dat Blu-rays naast een beeld- en een geluidsspoor ook een reukspoor hebben. De edge enhancement wordt bovendien nog redelijk binnen de perken gehouden, en als u het aangekoekte bloed en haar even niet meerekent is de prent vrij van artefacts voor de lens. De transfer is optimaal zodat de jachtige camerabewegingen er zonder noemenswaardige compressieproblemen uitkomen. De geluidstrack van de disk is een beetje een rare: de actie wordt bijvoorbeeld maar heel sporadisch uitgemeten; er zijn stukken dialoog waarin surroundgewijs niks te beleven is, maar wanneer er dan zeg maar een aanslag op een boekhandel wordt gepleegd, of onze gepijnigde held per abuis in een hot war zone terecht komt, gaan alle registers en dan vooral die van de subwoofer wijd open. Qua muziekkeuze is de film ook opmerkelijk: d'r wordt regelmatig gerefereerd naar "oldies", en die omvatten dan zowel tracks van onder meer the Beatles als neo-punknummers die misschien wel kans hebben om binnen twintig jaar als classics bestempeld te worden, maar misschien ook niet. Net als de film zelf is het een harde botsing van verschillende stijlen, en op gebied van audio wordt er blijkbaar naar gestreefd om die botsing zo hard mogelijk over te brengen. Zo luistert Jasper, het personage dat Michael Caine speelt, naar de één of andere industriële jazz-fusion dat nog het beste te vergelijken valt met Einstürzende Neubauten. Jasper heeft echter een zelfde soort bandje aan de alarminstallatie van zijn villa hangen, dus als plots na een periode van stilte er ineens tientallen decibels uit alle speakers tegelijk knallen, is dat nog geen voorteken dat uw installatie naar de knoppen is - maar wat niet is kan nog komen natuurlijk. Onevenwichtig, dat is het woord. De audiotrack van Children Of Men is ongeveer zo subtiel als de doortocht van de Voil Jeanetten op de begrafenis van de paus. De audiotrack is zeker kwalitatief niet slecht, maar de ordewoorden zijn ruw en ongepolijst

EXTRA'S
Children Of Men verscheen eerder in een extraloze UK-versie en in een 2-disk dvd met een handjevol bonusmateriaal. Dit laatste is gelukkig allemaal weerhouden voor de Blu-ray, en er is nog een schepje bovenop gedaan. We beginnen met 3 verwijderde scènes (2 min.) die geen van allen iets relevants aan de prent hadden kunnen bijdragen. The Possibility Of Hope (27 min.) is een behoorlijk zware dobber waarin nog wat nagekaart wordt over de de vele maatschappelijke problemen die in de films allemaal tegelijkertijd en met ongekende intentie boven komen drijven - overbevolking, moslimfundamentalisme, de instorting van de kapitalistische markt, illegaliteit. Om één en ander te kunnen kaderen wordt ene Slavoj Zizek een Sloveense cultuurfilosoof die duidelijk zijn sympathie voor het (extreem-)linkse gedachtengoed niet onder stoelen of banken steekt. Jammer is de man niet echt een redenaar en struikelt vaak over zijn eigen woorden. In Children Of Men - Comments By Slavoj Zizek (6 min.) mag de man nog eens een bisnummertje komen opvoeren. Weg van de politieke boodschapperij en terug naar het filmische aspect komen we terecht bij de documentaire Men Under Attack (8 min.) waarin wordt getoond hoe Curaón zijn voorliefde kan botvieren voor lange, ononderbroken actiescènes uit één take, die bijhoorlijk wat goede voorbereiding en een stalen arm van de regisseur vereisen. In Theo and Julian (5 min.) leren we echter niet méér dat Clive Owens personage een archetype van een antiheld is: verbitterd, alcoholisch en met een heel laag zelfbeeld. Naar mijn mening te kort is de documentaire Futuristic Design (9 min.) waarin we onder meer de afgetakelde maatschappij zien die kreunt onder elektronische billboards vol endoctrinatiepropaganda, maar toch nog té veel op onze eigen maatschappij lijkt om de overeenkomsten niet te zien. Netjes is dat men niet geprobeerd heeft om de boel té hard te restylen zoals bijvoorbeeld in Blade Runner. Een korte maar krachtige featurette Visual Effects: Creating the Baby (3 min.) toont ons tenslotte hoe de geboorte van de baby werd in beeld gebracht als verstandig huwelijk tussen traditioneel filmwerk en CGI. Extra op deze disc is een U-controlspoor met onder meer behind the scenes-materiaal bij ondermeer de ontploffing van de koffieshop, maar ook een betere kijk op de propaganda-boodschappen die voortdurend in beeld verschijnen.

CONCLUSIE
Children Of Men is een behoorlijke nachtmerrie over een niet al te fraaie toekomstvisie, maar wordt ondanks de unieke visie toch uiteindelijk gewoon een klassieke actiefilm, die zich echter leent tot meerdere kijkbeurten. De Blu-raykwaliteit is zeer goed.