:: ARTIKELS ::
DVDInfo.be >> Artikel >> Achtergrond >> THE SIMPSONS, EEN FENOMEEN
THE SIMPSONS, EEN FENOMEEN
Type: Achtergrond - Datum: 2007-07-23 - Geplaatst door: Werner
Het kan allerbelachelijkst klinken, maar ik kan zeggen dat ik één van de weinige mensen ben die zijn grootste wens in vervulling heeft zien gaan. Meer bepaald gebeurde dit op 28 oktober 2000 op Long Beach, Californië, waar ik dankzij een handigheidje van een medewerker van Fox die de beveiliging had omzeild, een handtekening kon gaan bedelen bij The One And Only Matt Groening. Ik was in uitstekend gezelschap: drieduizend fans van over de hele wereld waren op uitnodigen van 20th Century Fox naar Los Angeles afgereisd om het tienjarig bestaan van The Simpsons te vieren, en ik was de geluksvogel die - met een klein beetje hulp van VT4 - Vlaanderen mocht vertegenwoordigen op het Simpsons Global Fanfest. Een dag later, bij wat ik nog het best kan omschrijven als een grote Vlaamse kermis in het teken van de Simpsons (compleet met Krustyburgers "now actually with meat!" Duff-bier en Château Maison-wijn) gaf het orkest van Alf Clausen een mini-concert en animator David Silverman een 101 crash course Homer-tekenen. Hoogtepunt was echter het optreden van de stemmencast, die een one-time only publieke voorleesbeurt hield van het scenario van de aflevering The Cartridge Family, de omstreden aflevering waarin Homer Simpson een pistool koopt en dit onder meer gebruikt ter vervanging van een afstandsbediening en de lichtschakelaar. Net op dat moment werden de hemelsluizen opengezet, en werden wij, drieduizend nietige aardwormen, bijna weggespoeld. Maar toch, ondanks het feit dat we elkaar niet kenden, bleven we in een soort trance van mytische verbondenheid aan de lippen van de voice actors hangen. Zeiknat waren we, en het serpentine-kanon dat de festiviteiten afsloot zorgde ervoor dat we in één grote papier-maché veranderden.

Deze anekdote is misschien voor u beste lezer, niet belangrijk, maar het brengt een interessant punt naar voren. Hoe kan een onnozele tekenfilm met karikaturale gele mannetjes met vier vingers aan elke hand zó een impact hebben op een hele generatie? Hoe kan diezelfde tekenfilm in prime time het al achttien jaar volhouden, zij het met relatieve pieken en dalen, toch in die mate dat een wispelturige zender als Fox, die gelijk welke kwaliteitsreeks met hetzelfde gemak afschiet ten voordele van reality show waarin getoond wordt wie er de grootste wortel in zijn kont kan steken, die toch blijft ondersteunen? En vooral: waarom heeft het achttien jaar - feitelijk twintig als we de Tracey Ullman Show-periode van de proto-Simpsons meerekenen - geduurd vooraleer de makers van The Simpsons de stap naar het grote scherm waagden?

Achteraf bekeken was het misschien allemaal toeval, en kwamen The Simpsons er juist op het moment dat Amerika - en de rest van de wereld - er rijp voor was. Begin jaren '90 vielen de Amerikanen Irak een eerste keer binnen, en één van de psychologische tegenzetten van de Irakezen was een jammerlijk mislukte poging om de Amerikaanse strijdkrachten te demoraliseren, door om te roepen dat, terwijl ze in de woestijn aan het vechten waren tegen de Republikeinse Garde, intussen de Hollywoodsterren à la Brad Pitt en George Clooney hun echtgenoten op het thuisfront aan het binnendoen waren. Die boodschap verloor namelijk elke geloofwaardigheid toen de troepen te horen kregen dat ook niemand minder dan Bart Simpson met hun vrouw lag te rampetampen. Who the hell is Bart Simpson? Voor diegenen die toen al een beetje de recentste hypes volgden, was Bart Simpson een onopvoedbaar stukje crapuul van tien jaar, die zijn zussen en zijn ouders - en dan vooral zijn lichtgeraakte vader - tot de wanhoop dreef met zijn apestreken. En, een niet onbelangrijk detail, Bart Simpson was een tekenfilmfiguurtje.

Matt Groening, bedenker van de Simpson-familie, heeft volgens de overlevering de eerste ruwe schetsen in hoop en al tien minuten bij elkaar gekrabbeld, terwijl hij in de wachtzaal van de studio die The Tracey Ullman Show zat te wachten op een gesprek waarbij hem werd gevraagd cartoon-karakters te bedenken voor de bumpers van de show. Bumpers zijn kortfilmpjes die tussen een tv-programma en het reclameblok worden ingelast, om toch nog een klein beetje de aandacht van de kijker te trekken en hem niet massaal te laten wegzappen, op Europese schaal nog het best te vergelijken met de Mainzelmänchen in de reclameblokken van ZDF, of Loeki de Leeuw bij de STER in Nederland. In de gauwte gaf hij de figuurtjes de namen van zijn eigen familie mee - zijn zussen heten Lisa en Maggie, zijn ouders Homer en Marjorie - en kwatongen beweren dat het jochie Bart - een anagram voor "brat" - een sterk deel van zijn persoonlijkheid ontleend heeft aan zijn geestelijke vader. Die geestelijke vader is intussen ook fysiek vader geworden van twee zonen, Homer en Abe, en vooral die eerste is daar niet zo mee opgezet, zodanig dat hij zijn tweede voornaam (Will) gebruikt. Matt Groening kon ook niet voorzien dat Homer Simpson hét rolmodel zou worden voor de dikke, cultureel onderontwikkelde en veel trekjes van primaten vertonende blue collar-worker die elke dag zichzelf tegen zijn zin naar het werk sleept en daar een job uitvoert waar hij zelf de ballen van snapt - veiligheidsadviseur in een kerncentrale, tevens de man die bij klusjes in het huis meent dat je kortgesloten stopcontacten best ontwart met een vork. Na de werkuren transformeert diezelfde slome dikzak zich dan tot een in zijn natuurlijk biotoop van een sofa residerend, mentaal verward drankorgel dat, zoals de vele t-shirts die de merchandising heeft voortgebracht, belangrijke componenten van zijn hersens exclusief gereserveerd heeft voor bier, tv, sport en vrouwen, in dalende volgorde van belangrijkheid. Tussendoor probeert hij zó wanhopig om een goede vader te zijn, maar hij faalt daar keer op keer zo ongelofelijk miserabel in wegens zijn beperkte breincapaciteit, dat simpelweg het aandoenlijk wordt, alhoewel hij zichzelf in no time heeft opgewerkt tot hét cultuuricoon van de slechte smaak. De verkeerde tijdschriften, de verkeerde muziek, de héél verkeerde politieke opvattingen... als er iemand ooit minder geluk in het leven heeft verdiend dan is Homer het wel. Zoals zijn aartsvijand Frank Grimes, een diametraal tegengestelde self-made ondernemer die de éne tegenslag na de andere te verwerken krijgt, het zo cru stelt in Homer's Enemy: "Ik ben overmaats incompetent, maar geef me een opslag, want ik ben Homer Simpson". Waarna hij zich elektrocuteert aan een blote stroomleiding. En waarna Homer op zijn begrafenis ligt te snurken en aan Marge vraagt of ze de TV uit wil zetten...

Maar goed, de bumpers, dus. Drie seizoenen lang werden de reclameblokken gegarnierd met de dagelijkse belevenissen van de familie Simpson, allemaal in zeer huiselijke tafereeltjes gezet: De Simpsons gaan naar de zoo, eten, gaan in bad, de kinderen maken ruzie... Bart heeft op dat ogenblik nog een zusje, Lisa, al een even verwaand nest als hijzelf, alhoewel bij het begin van de reguliere reeks haar karakter is getransformeerd tot dat van de "overachiever". Een sticker van Bart Simpson met de eretitel "Underachiever Of The Year (and proud of it, man!)" had al voor heel wat controverse gezorgd - de geschiedenis van The Simpsons is één lange controverse - die zelfs zo ver ging dat scholen op gegeven ogenblik alle Simpsons-merchandise banden. De merchandising-afdeling van Fox had hun werk echter al goed voorbereid, en als de rel al iets opleverde, dan was het wel dat er nóg meer gratis publiceit en daardoor nog méér merchandising over de toonbank ging. Van een win-win-situatie gesproken! En natuurlijk waren er het jaar daarop in de winkels "Overachiever Of The Year"-bumperklevers te vinden met Lisa in plaats van Bart.

Voor de stemmen van de figuurtjes werden audities gehouden. Wel, voor een deel toch. Het stond al bij voorbaat vast dat Dan Castellaneta en Julie Kavner, beide vaste medewerkers die regelmatig figureerden in de sketches van de Tracey Ullman Show, de rollen van de ouders zouden inspreken, en voor de drie kinderen werden nog twee acteurs gezocht - het stond toen al vast dat baby Maggie niet zou spreken. Uit de selectie rolden Nancy Cartwright - ooit nog een kindsterretje uit The Twilight Zone en Yeardley Smith, te zien in een paar films zoals Barry Levinson's Toys. Vreemd genoeg kwamen de dames eigenlijk voor een ander personage auditie doen. Yeardley Smith kwam voor Bart - kinderstemmetjes worden nu eenmaal altijd door vrouwen ingesproken, want als de reeks te lang loopt, breken de stemmen van de kinderen en klinken jochies die al twintig jaar lang tien jaar oud zijn op de duur als ouwe sok - maar ze kon zich moeilijk met het karakter vereenzelvigen. Nancy Cartwright had hetzelfde probleem met Lisa, maar toen ze het jongetje zag, trok ze direct haar larynx achterover en kwam er het typische Bart-gekwetter uit dat we vandaag nog kennen. Blablabla, I'm Bart Simpson, who the hell are you? De oplossing van het probleem was simpel als pompwater: Nancy en Yeardley wisselden van personage, en de cast was compleet.

Euh... compleet? Niet helemaal: een hele resem nevenfiguren zou in de loop der tijd aan de cast worden toegevoegd. Soms slechts voor één aflevering (en dan liefst een celebrity), maar de andere inwoners van Springfield hadden ook vaste vertolkers nodig, en dan liefst nog voice actors die meerdere stemmen konden doen, om kosten te besparen. Hank Azaria en Harry Shearer vervoegden de cast aan de mannelijke kant, Russi Taylor, Pamela Hayden en Maggie Roswell aan de vrouwelijke. De eerste twee beschikten ook over een voldoende flexibele stem om een behoorlijk deel van Springfield mee te bevolken. Hank Azaria neemt onder meer de Indiase nachtwinkeleigenaar Apu Nahasapeemapetilon, barman Moe Szyslak, politiecommissaris Wiggum en nog een tiental anderen voor zijn rekening, terwijl Harry Shearer het onvergetelijke duo Monty Burns - Waylon Smithers neerzet, maar ook, om er maar een paar te noemen, Homers vervelend-christelijke buurman Ned Flanders, schooldirecteur Seymour Skinner, drugsverslaafgde buschauffeur Otto. Dan Castellaneta voicet onder meer ook Homers vader, Abe "Grampa" Simpson, zijn drinkebroer Barney Gumble, de hyperkinetische televisieclown Krusty, viezerik annex conciërge Willie, de Kennedy-achtige vrouwenloper burgemeester Quimby en nog een handjevol. Nancy Cartwright neemt verder nog een handjevol van de kinderen van Springfield Elementary voor haar rekening, variërend van pestkop Nelson Muntz tot dork Ralph Wiggum. Alleen Yeardley Smith beperkt zich met Lisa tot één karakter, alhoewel in dit soort van satire we al wel eens een parallelle wereld zien waarin de volwassen Lisa na een huwelijk met Ralph Wiggum tot een dik stuk trailer trash is gedegenereerd.

De rijke cast aan stemmen zorgt ervoor dat Springfield een rijk bevolkt stadje is, met voor elke denkbare situatie wel een geschikt personage dat de grap in kwestie kan aandragen. Er loopt onder meer een duidelijk Duitstalige (Oostenrijkse?) filmster rond, Rainier Wolfcastle, die het heeft gemaakt als actiester McBain in verschillende 200 kogels per minuut-films, wiens levensloop merkwaardige overeenkomsten vertoont met guveneetor Arnold Schwarzenegger. Voor elk soort medische situatie heeft de gemiddelde Springfieldenaar overigens de keuze tussen twee dokters: de zwarte dr. Hibbert, die zelfs bij de meest vreselijke ziekten zijn gepatenteerd giecheltje bovenhaalt, en de kwakzalver dr. Nick Riviera, die zijn medisch diploma heeft gehaald na het bekijken van instructievideo's, en voor wie niets beneden zijn waardigheid is, of het nu een willekeurige operatie uitvoeren voor 129,95 $ is, of op tv een exuberant dure fruitpers aanprijzen. Op twintig jaar tijd zijn er feitelijk maar heel weinig figuren van stem veranderd. Een paar van de acteurs zijn overleden, zoals Doris Gray, de stem achter Lunchlady Doris, de geweldige Ron Taylor als Lisa's saxofoonmentor Bleeding Gums Murphy, en ook de malafide advocaat Lionel Hutz die net als de C-acteur Troy McClure zijn stem toebedeeld kreeg van de onfortuinlijke acteur Phil Hartman, is verdwenen; Hartman werd na een echtelijke ruzie door zijn vrouw vermoord. Uit respect voor de bijdrage van Hartman besloten de scenaristen de rollen van Hutz en McClure te laten "uitdoven" zonder veel franje. Psycholoog Marvin Monroe was doodgebloed, en omdat zijn karakter essentieel gelijk is aan dat van Dr. Nick, werd hij uit de reeks geschreven, maar toch jaren later weer opgepikt. Maar op de kwisvraag welke populaire figuren er uit de reeks verdwenen waren werd in de retrospectieve vering 138 het antwoord "Dr. Monroe" fout gerekend - want die was toch nooit populair geweest zekers!

Voor twintig jaar te lopen zijn er ook merkwaardig weinig loondisputen geweest met de cast, op één keer na, waarin de zes hoofdacteurs (Castellaneta, Kavner, Smith, Cartwright, Azaria en Shearer) dreigden met een zwijgstaking. Fox ging uiteindelijk op de knieën voor hun eisen, want ze wisten even goed dat zonder hun bijdrage The Simpsons gedoemd zouden zijn te verdwijnen. Overschakelen naar andere acteurs was immers geen optie, en de acteurs wilden nu eindelijk ook eens een deel van de koek van de merchandising; onder meer op de videobanden met de afleveringen hadden ze tot dan nog geen cent rechten op ontvangen. Een algemeen akkoord kwam er, zij het met het mes op de keel van Fox, maar de loonsverhoging stak de ogen uit van de andere stemacteurs, en vooral voor Maggie Roswell, die tot seizoen 11 de stemmen verzorgde van Maude Flanders, Helen Lovejoy, Miss Hoover, Luann Van Houten en stripper Princess Kashmir werd het feit dat ze na veel gebedel nog net haar verplaatsingskosten terugbetaald kreeg, te veel, en ze kapte ermee. In seizoen 11 werd één van haar personages - Maude Flanders - daarom uit de reeks geschreven, waarna de schrijvers met het weduwnaarschap en alleenstaand vaderschap van Ned Flanders alweer een bron van inspiratie rijker waren. De andere stemmen werden door andere actrices overgenomen. Blijkbaar zijn The Simpsons dus immuun voor incidenten die andere televisiereeksen finaal zouden nekken. De acteurs kunnen, zo lang ze hun mond niet opendoen, bovendien gewoon over straat lopen zonder overstelpt te worden door honderden handtekeningenjagers. Voor een acteur als Dan Castellaneta is een dergelijk voordeel schijnbaar onverenigbaar met het voicen van één van de bekendste figuren uit de populaire cultuur; door het voltijds aan een reeks als The Simpsons te werken is zijn acteerpalmares natuurlijk flink ingekort, maar elk beetje acteur zou een dergelijke kans op beroemdheid met twee handen aanpakken.

Het wekt dan ook verwondering dat The Simpsons in sommige landen overdubd worden, en dat ook voor de Vlaamse en Nederlandse versie van de film versies werden in elkaar gedraaid met Nederlandse overdubs. Om te illustreren hoe een verlichte geest het moet geweest zijn die op dat idee is gekomen: De Nederlandse zender die The Simpsons voor het eerst op het kleine scherm bracht bij onze noorderburen had in het begin van de jaren '90 ook een soortgelijk idee, maar staakte de dubs ten voordele van ondertiteling na één seizoen, nadat het publiek hen had bekogeld met alle mogelijke vormen van rot fruit. En wie de dvd's bezit, of per satelliet de Duitstalige zender Pro Sieben kan ontvangen, moet het maar eens nachecken: de Franse of Duitse versie heeft geen enkele charme. Het siert de Vlaamse zender VT4 dat ze dit vanaf het begin hebben ingezien, en geen verkrampte pogingen hebben gedaan om The Simpsons een lokaal trekje te geven. Het heeft geloond, want sinds de lancering van de zender in 1995 is The Simpsons waarschijnlijk het enige programma dat nog steeds ononderbroken in hun programmatie zit, zij het dat de oudere afleveringen op continuous loop worden herhaald, jaarlijks aangevuld met een serie nieuwe afleveringen. Waar bij de eerste vertoning van seizoen 7 VT4 nog koos om die gewoon aan de reeks aan te sluiten, hebben ze het vanaf het achtste seizoen slimmer gespeeld, en gekozen voor herhalingen in de week en een nieuwe aflevering op zaterdag, waardoor ze ongeveer de helft van het jaar lang de kijkers kunnen binden met nieuwe afleveringen. Die strategie heeft ook in de Verenigde Staten succes; wij blijven gelukkig gevrijwaard van het systeem dat syndication heet, waarbij uit de heruitgezonden oude afleveringen stukjes worden geknipt om plaats te maken voor meer commercials.

De stemmencasting is een elementair basisingrediënt dat van The Simpsons ook internationaal een hit heeft gemaakt. Rusland, China (zij het in het illegale circuit), ... allemaal zijn ze plat gegaan voor de dagelijkse beslommeringen van de idiootste nuclear family uit televisieland. Alleen de Arabische versie, waarin Homer plots Omar heet, werd op gejouw onthaald. Gek, want zelfs wij "domme" westerlingen weten dat The Simpsons in het algemeen en Homer in het bijzonder geen goeie voorbeelden zijn om hun apestreken na te doen. Wat overigens in de afleveringen altijd getoond wordt: als Homer een klap voor zijn kop krijgt, herstelt hij daar niet onmiddellijk van zoals in andere reeksen, maar de volgende scène speelt zich dan eenvoudig af in een ziekenhuis. En wie vreemd genoeg ook nooit heeft kunnen lachen met The Simpsons is de familie Bush. De aanval werd geopend door George Bush sr., die ooit in een toespraak zei dat Amerika meer families nodig heeft als The Waltons, een braaf christelijke maar oersaaie soap, en minder families als The Simpsons. Zijn uitspraak was nog niet koud, of één van de nieuwe afleveringen werd uitgezonden met een aangepast stukje dialoog, waarin Bart Simpson zijn beklag doet dat ze toch eigenlijk wel genoeg op de Waltons lijken, want dat ze ook bidden voor het einde van de depressie. 1-0. Barbara Bush maakte ooit een snerende opmerking naar de levensstijl van The Simpsons, en ze kreeg prompt een zeer ernstige brief van Marge terug die pleitte dat zij, de Simpsons dus, toch ook maar hun best deden. 2-0. Mevrouw Bush was gecharmeerd en stuurde zelfs een vriendelijk briefje met excuses naar Marge terug. 2-1. Maar daar bleef het niet bij: als Lisa in het derde seizoen Washington bezoekt, kunnen The Simpsons dankzij een all-in pas Barbara Bush gaan bewonderen in haar bad. 3-1. Ook vice-president Dan Quayle moet eraan geloven wanneer blijkt dat hij de juiste spellingswijze van het woord potato niet kent. 4-1. De oorlog is sindsdien geëscaleerd tot een voorlopig hoogtepunt in seizoen 7, waarin George Bush senior himself naast de Simpsons komt wonen, en Bart zijn memoires tot confetti versnippert.

Clinton wordt nog met de zachte handschoen aangepakt, maar zoon George Bush moet het sinds zijn aantreden keer op keer verduren. Homer stelt openlijk de vraag wat na Irak het volgende moeras wordt waarin de president het Amerikaanse volk mee zal insleuren, en in seizoen 18 worden de scenaristen in de aflevering Treehouse Of Horror XVII zelfs een beetje bitter wanneer de aliens Kodos en Kang de Aarde hebben platgebombardeerd, en desondanks zichzelf nog altijd beschouwen als "de bevrijders", omdat de vermetele Aardlingen massavernietigingswapens zouden hebben gehad. Vreemder dan de constante commentaar op het Republikeinse kamp is het feit dat zender Fox, die in al haar onpartijdigheid (yeah right) de dag van de vorige presidentsverkiezingen nog uitriep als "the day we re-elect president Bush", zich niet meer kan permitteren om zich inhoudelijk met de reeks te bemoeien. Fox zelf krijgt ook geregeld een veeg uit de pan: Bart en Homer lachen hen uit omdat ze zich ooit valse beelden van een autopsie van een alien hebben laten aansmeren, de satelliet van Fox hangt nog hoogstens in de lucht met een paar ballonnetjes, en wanneer Homer publiek oproept om naar de zenders van de concurrentie te kijken, moet hij duidelijk onder bedreiging tijdens de eindaftiteling een verklaring voorlezen waarin hij wordt gedwongen te zeggen dat NBC zuigt.

Maar er zijn wel meer dingen die onbespreekbaar worden geacht op televisie, die dankzij The Simpsons toch onder de aandacht komen. Religie is zo'n onderwerp: de scenaristen van The Simpsons slaan en zalven tegelijkertijd. Eerwaarde Lovejoy merkt in zijn verbittering op wanneer hij van Homer en Marge af wil, dat alle religies eigenlijk hetzelfde zijn, dat volgens de bijbel zelfs naar het toilet gaan een zonde is, en wanneer alle Springfielders naar een sekte zijn verkast, heeft hij de bus benzine al bij de hand om zijn eigen kerk in de fik te steken. Daartegenover staan dan afleveringen met een diepere spirituele boodschap, zoals Bart Gets An F, waarin Bart bidt dat de scholen een dag langer gesloten zouden blijven omdat hij meer tijd zou hebben om de eerste keer in zijn leven eens echt te blokken; wanneer zijn wens verhoord wordt, moet hij de kelk van de sneeuwpret aan zich voorbij laten gaan onder het waakzame oog van Lisa, die hem heeft horen bidden, en zelf meent niet te weten wie of wat god is, maar alleszins "veel sterker dan pa en ma samen". Als Bart zijn ziel verkoopt voor vijf dollar aan Milhouse, die er Alf-flippo's voor koopt, moeten de dieren hem plots niet meer, en beseft hij dat zelfs een kwajongen als hij nood heeft aan spirituele reiniging af en toe. Onder de laag van satire wordt in The Simpsons een breed spectrum aan diepere levensvragen aangeboord met een verrassende ernst. Om Lisa te quoten: het is niet dat ze niet religieus is, maar ze heeft toch wel haar twijfels of het fossiel dat Homer in de garage heeft gehangen een échte engel is. Niet alleen het christelijke geloof moet delen in de klappen, ook de joden en de hindoes moeten er aan geloven. De joodse entertainer Krusty de Clown maakt in zijn programma's voortdurend reclame voor zijn fastfood-keten waar volcontinu varkensvlees op het menu staat - alhoewel het met het oog op winstbejag natuurlijk ook gewoon slachtafval kan zijn - en de Indische nachtwinkelbediende Apu vereert een olifant met acht armen, en laat zich onder meer met een gearrangeerd huwelijk rollen. De Simpsons worden zelfs door de Arabieren als de grote verdedigers van de islam opgevoerd wanneer Bart per ongeluk zijn blote kont heeft getoond voor een Amerikaanse vlag, en ze worden daar zowaar voor het land uitgeschopt. En merkwaardig genoeg moet de Scientology-sekte er in The Joy Of Sect ook een paar zware sneren weten te ontwijken, wat merkwaardig is, omdat Nancy Cartwright een aanhangster is, en Scientology ervoor bekend staat om alle slechte uitspraken over hen manifest te beantwoorden met een dagvaarding.

Censuur in tekenfilms staat overigens fundamenteel haaks op het ideeëngoed van The Simpsons: alles moet kunnen gezegd worden, zo lang het maar met smaak gebeurt. Ter bewijs leg ik graag de aflevering Itchy & Scratchy & Marge, toch daterend uit 1991, voor. In de tekenfilm worden de gewelddadige muis en kat Itchy en Scratchy, een parodie op Tom en Jerry, maar dan veel bloediger, door Marge geviseerd nadat baby Maggie een stunt uit de tekenfilm heeft herhaald en Homer op het hoofd heeft geslagen met een hamer. In haar persoonlijke kruistocht, en gesteund door alle moraalridders van Springfield kan ze uiteindelijk de cartoon in zijn huidige vorm verbieden, en enkel een compleet melig geworden versie kan de kinderen in Springfield niet meer bekoren. Wanneer dan alles weer peis en vree lijkt, wordt Marge gemobiliseerd om te voorkomen dat de David van Michelangelo niet tijdelijk tentoongesteld zou mogen worden in het uitgelezen Springfield, omdat die zijn blote dinges toont. "Je kan niet voorstander van censuur zijn in het éne geval, en tegenstander in het andere", leert Marge op de harde manier. De boodschap is bij de executives van Fox blijkbaar niet in dovemansoren gevallen. Maar desgewenst is elk maatschappelijk fenomeen voor de makers The Simpsons een potentieel mikpunt van spot, of het nu om de meest debiele strapatsen van de Amerikaanse president gaat, of over de meest hardlijnige buitenlandse politieke extremisten. En als er geen slachtoffers gevonden worden, verzinnen ze er wel een paar bij, zoals de commu-nazi's tegen wie actieheld McBain het opneemt in zijn strijd om UNICEF-badges op de goeie plaats te krijgen (in King Of The Hill). Maar over het algemeen komt het toch neer op alles schieten wat beweegt.

En elke minuut blijft lachen: de openingscredits worden elke aflevering opnieuw bewerkt zodat Bart een andere regel straf schrijft, de familie maakt weer wat anders surrealistisch mee als ze in de zetel plaatsnemen om naar hun eigen show te kijken, en elke keer dat Bart weer eens een plaagtelefoontje pleegt naar barman Moe om te vragen of er een zekere Al Coholieker in de zaak zit, hebben de creatieve geesten weer een nieuwe invalshoek gevonden om dezelfde grap op wéér een andere manier te presenteren. De combinatie van high brow-humor, doorspekt met referenties naar de populaire cultuur, en platte humor, zoals Homer die tijdens een hittegolf zijn bezweet voorhoofd afveegt met een doosje diepvriesgroenten, slaat aan bij alle leeftijden en bevolkingsgroepen tegelijk. En iedereen lacht om wat anders...

En Matt Groening keek ernaar en zag dat het goed was. Of toch bijna goed. Alhoewel hij als creative consultant uiteindelijk het laatste woord heeft over zijn geesteskinderen, heeft hij een paar keer moeten buigen voor zijn eigen staf. Een eerste keer was in seizoen 6, waarin hij zijn naam van de credits liet halen van de aflevering A Star Is Burns, omdat hij vond dat de aflevering te veel tot een cross-promotioneel vehikel was verworden voor de reeks The Critic, waar in de bewuste aflevering iets te nadrukkelijk reclame wordt gemaakt. Verder zit er in elk seizoen wel een stukje waarin de continuïteit van de reeks in wordt voortgeduwd. Lisa wordt vegetariër (seizoen 7) en boeddhist (seizoen 13), de ouders van Milhouse scheiden (seizoen 8), Apu trouwt (seizoen 9) en wordt vader van een achtling (seizoen 11), Maude Flanders sterft (seizoen 11), Patty out zich als lesbiënne (seizoen 16) ... zelfs gepatenteerde dronkelap Barney Gumble wisselt zijn periodes van pathetisch zuipen af met nuchtere episodes waarin hij duidelijk bij de AA is; kortom, het leven in Springfield gaat zijn gangetje. Maar bij seizoen 9 ging het naar de zin van Groening én van de meeste fans behoorlijk mis in de aflevering The Principal And The Pauper. Hierin blijkt schooldirecteur Seymour Skinner al die jaren een impostor, waardoor alle Viëtnamveteraan-grappen uit het verleden (én de toekomst) ineens zonder voorwerp werden. Op de dvd-set van seizoen 9 bekent Groening dat de aflevering hem zelf absoluut niet zint. Derde strike volgde in seizoen 12, met aflevering New Kids On The Blecch, waarin de intussen gelukkig alweer compleet in de marginaliteit verdwenen boysband N-Sync zich iets té onbeschaamd mag komen promoten. Ook sommige andere guest appearances die enkel maar schijnen te dienen om een artiest wat meer in de schijnwerpers te zetten (U2, Paul McCartney en zijn assortiment vegetarische snacks, om er maar een paar te noemen), doen toch hunkeren naar de periode waarin Michael Jackson tenminste optrad als de pianostemmer Leon Kompowski. Zo lang de bekende namen zichzelf maar blijven relativeren, zoals Alec Baldwin en Kim Basinger die een echtelijke twist uitvechten omdat zij een oscar heeft en hij niet, blijft het echter aanvaardbaar. En laten we vooral filmregisseur Ron Howard niet vergeten, die zich al in verschillende afleveringen zwaar heeft laten mishandelen door Homer, die hem per sé een filmscript wil verkopen over een maniakale killer-rijinstructeur die terugreist in de tijd om zijn beste vriend, een pratende taart, te redden! En als het dan toch eens nodig mocht geweest zijn om zonder de hulp van BA's (Bekende Amerikanen) de kijkcijfers op te krikken, organiseren de makers weer eens een originele stunt om hun geesteskindje onder de aandacht te brengen. Seizoen 6 eindigde met een kanjer van een cliffhanger, waarin de rijke Mr. Burns werd neergeschoten. De ontknoping volgde pas in de eerste aflevering van seizoen 7, maar intussen konden de kijkers wel een replica van het Simpsons-huis winnen. Pacific Data Images animeerde in Treehouse Of Horror VI een sequentie met computers, waarin een driedimensionale Homer, op de loop voor zijn schoonzussen, in een wiskundig-politiek correcte platonische wereld verzeilt. De firma noch de Simpsons-scenaristen konden zo'n artistiek primeurtje laten schieten, en voor PDI was het een mooi staaltje gratis reclame.

En op zo'n primeurtjes drijft de reeks al jaren voort, telkens weer de bakens van het mogelijke een beetje verder uitzettend. De ruwe animatie van weleer heeft plaats geruimd voor digitale inkleuring, en de ambachtelijke studio's van het Hongaarse Klasky-Czupo zijn al lang ingeruild voor de hippere Koreaanse studio's, waarvan de medewerkers in één aflevering uitgebeeld worden als slaven in een pre-oorlogs werkkamp. Na The Flintstones als langstlopende tekenfilmreeks in primetime te overtreffen en het overschrijden van Groenings ambitie om elke dag van het jaar een andere aflevering te kunnen tonen, ligt het record van langstlopende sitcom tout court binnen handbereik. Alleen: de bazen van het Fox-netwerk kunnen na al die jaren hoe langer hoe slechter tellen. De 200ste aflevering werd nog juist gelabeld, maar de aflevering die aan het publiek verkocht werd als nummer 300, Barting Over, was feitelijk nummer 302, omdat dat bij de afdeling marketing op een betere datum (lees: minder gehinderd door allerlei sportevenementen) gesitueerd was. Maar de samenstellers lasten er nog last minute een grapje in waarin Lisa zich erover beklaagt dat haar vader al 300 stommiteiten heeft uitgehaald, en Marge zweert dat het reeds de 302de keer was. Als lam excuus probeert Fox zulks nog goed te praten met al dan niet de oorspronkelijke kerstaflevering Simpsons Roasting On An Open Fire mee te rekenen, alhoewel die bij het bepalen van de andere mijlpalen én, niet onbelangrijk, de dvd's wél meetelde. Zelfs dan nog komen de makers reeds aan 301 en niet 300. Bij aflevering 400, een crossover met het waanzinnig populaire 24, de seizoensfinale van seizoen 18, was het overigens wéér prijs: de aflevering werd als 399ste uitgezonden, nadat het uitzendschema alweer eens grondig overhoop was gehaald na de schietpartij op Virginia Tech. Buiten de bijzonder lullige programmatie, waar reeksen als Harsh Realm, Firefly en Matt Groenings andere geesteskindje, Futurama, de vernieling in door zijn gereden, is de status van The Simpsons na al die jaren nog steeds incontournable. En zo lang het de kijkcijfergoden beschikt zal het in de nabije toekomst niet zo gauw veranderen.


UIT HET ARCHIEF

Andere artikels van hetzelfde type