CAÓTICA ANA
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2009-09-24
FILM
An
a (Manuela Vellés) is een vrije en vranke geest die opgegroeid is bij haar vader Klaus (Matthias Habich) op Ibiza, alwaar ze zich onder meer onledig houdt met dansen in de discotheken en in haar bloot gat de zee in duiken. Veel educatie heeft ze op het eiland niet mogen genieten, maar ze heeft wel een aanleg voor schilderen, iets wat de oudere toeriste Justine (Charlotte Rampling) opvalt. Die stelt voor dat Ana bij haar in Madrid in de leer komt, waar ze tussen de kunstenaars de kans krijgt om zich te ontplooien. Ze ontmoet er alleszins enkele verwante zielen zoals de videokunstenares Linda (Bebe Rebolledo) die alles wat ze ziet met de camera vastlegt. Maar het zijn vooral de charmes van de Berberse knappe jongen Said (Nicolas Cazalé) die haar het meest bevallen. Ze beginnen een relatie en Said vertelt haar dat hij een vluchteling is uit een politiek niet erkend deel van de Saharawoestijn. Dit maakt blijkbaar een zodanige indruk op haar dat ze, wanneer ze in een restaurant ziet hoe er kreeften uit het aquarium worden gevist, visioenen krijgt over hoe ze in de woestijn leeft en er een kind van haar wordt afgenomen. Anglo (Asier Newman), een hypnotiseur die het incident heeft gezien, beweert dat Ana visioenen krijgt uit vorige levens en hij wil haar begeleiden om uit te zoeken wat daarvan waar is. Tijdens haar hypnosesessie praat ze wel degelijk Arabisch, wat ze nooit geleerd heeft. Said heeft intussen de benen genomen zonder adres achter te laten. Wat Ana's vorige levens allemaal gemeen hebben is dat ze er telkens een gewelddadige dood is gestorven. Terwijl Anna probeert met zichzelf in het reine te komen, krijgt ze ook nog eens te horen dat haar vader aan kanker lijdt. Zelfs een vlucht naar New York met de vader van Linda kan Ana niet doen loskomen van haar verleden.

Julio Medém (Lucía Y El Sexo) brengt ons een redelijk surrealistisch verhaal over dood en wedergeboorte, geïnspireerd door het overlijden van zijn zus die ook Ana heette en die daags voor haar eerste grote expositie als schilderes het leven verloor in een auto-ongeluk. Medém heeft heel veel aandacht voor de psychoanalyse van zijn personages, maar helaas ook wat te weinig humor en relativeringsvermogen. De film staat waarschijnlijk bol met referenties over het leven en werk van zijn zus, maar dat maakt het voor de kijker zeker niet makkelijker om de aard te doorgronden. De film is opgebouwd als één hypnosesessie waarbij er van tien tot nul wordt geteld en waarin we dieper en dieper - als een ui die gepeld wordt - met de gelaagdheid van Ana's persoonlijkheid worden geconfronteerd. Ik sta zeker open voor films met een mystiek randje en Caotica Ana heeft op gebied van het zoeken naar een verbondenheid tussen verschillende levens erg veel weg van Krzystof Kieslowski's La Double Vie De Véronique, een film die bij mij hoog aangeschreven staat. Het leven van de Ana uit deze film is echter minder interessant en nog minder samenhangend. Het gegeven dat ze via regressietherapie op zoek gaat naar de zin van haar bestaan en de optelsom tracht te maken van haar leven(s), dit in tegenstelling tot haar vriend Said die liever de leegheid van zijn bestaan ontloopt en geen lessen trekt uit de nachtmerries die hem elke keer weer opnieuw plagen, is op zich een boeiend uitgangspunt en visueel is het opentrekken van haar geest als een wandeltocht door een donkere nachtmerrieachtige gang met vele deuren boeiend, maar wanneer het erop aankomt worden we ondergedompeld in een belerende lezing over Noordafrikaanse politiek, die snel ontaard in een "alle oorlogen zijn slecht"-retoriek. Medém perst er de subtielste boodschap uit dat Ana bij een Amerikaans vertegenwoordiger een potje schijtseks gaat afleveren omdat "mannen verantwoordelijk zijn voor alle oorlogen op de wereld", een uiting van naïef anti-Amerikanisme dat Medém in de rest van zijn film nergens onderbouwt... Als de film tot dan toe al enige ernst heeft kunnen opbouwen, lijkt het alsof de puber in Medém loskomt. Helaas speelt Medém daarmee de laatste troef uit en geeft hij blijk van de eigenlijke inhoudloosheid en ongefundeerdheid van zijn film.

Het is overigens typerend voor de kunstexpressie die in de "kunstenaarsschool" van Justine bedreven wordt: alle performance art waarbij de deelnemers een reden vinden om hun broek uit te trekken, is blijkbaar goeie kunst. Een veel grotere diepgang dan wat goedkope gemeenplaatsen over seks en politiek en seksistisch gewauwel over het feit of een man nu al dan niet een lul op poten is dan wel andere kwaliteiten heeft, zit er jammer genoeg niet in. De tekenstijl van Medéms overleden zus heeft in elk geval bij mij meer het gevoel gegeven van een kunstzinnige verzadiging dan de fragmentarische chaotisch gemonteerde flashes uit Ana's al even chaotische levens, waarbij ze de ene keer een spontane huilbui krijgt bij het bekijken van Saids schilderij van de Sahara, en ze dan weer zichzelf tijdens een bioscoopvoorstelling zit aan te staren wanneer haar vrienden haar bij een zoveelste hypnosesessie in beeld hebben gebracht alsof Satan himself tussen haar benen zit, terwijl ze een visioen heeft hoe ze als native American in de jaren stillekes voor de zoveelste keer een reïncarnatie beleeft waarbij ze niet ouder wordt dan 22 doordat haar schedel in twee is gekliefd. En er is ook zoiets als te veel symboliek: wat essentieel liefdevolle vrijscènes hadden kunnen zijn, ziet er nu uit als platte porno met camerastandpunten die niets aan de verbeelding overlaten. De orale seksuele daad verrichten op iets onschuldigs (?) als een asperge is dan nog onschuldig in verhouding tot de paardenlul. Van metaforen gesproken. Tussen het kunstzinnige koren zit er echter iets te veel pretentieus kaf en de onverschilligheid van Ana, de toch wel niet onknappe Manuela Vellés, tegenover het geheel maakt dat je ook niet dadelijk een sympathiek gevoel overhoudt.
Medém kan wel degelijk cinematografisch mooie films afleveren en hij heeft duidelijk smaak voor een goeie compositie. Als het scenario echter niet méér is dan een reeks loshangende goedkope hallucinaties, onsympathieke kromme dialogen en natte dromen van een puber, dan kan zelfs het prachtigste schilderij de tentoonstelling niet redden.
BEELD EN GELUID
De transfer van A-Film is aanvaardbaar, maar de belichting van de dvd is erg matig. Zo fluctueert rond bijvoorbeeld de tiende minuut het nachtelijke landschap tussen verschillende blauwtinten en eenzelfde fenomeen doet zich bijvoorbeeld voor in het segment tussen de 66ste en de 70ste minuut. Andere scènes pakken dan weer uit met een aangenaam en zacht kleurenpalet, zoals de droomsequenties waarin Ana door een gang met schilderijen wandelt. Een pak scènes is echt zeer donker en grauw. De 5.1-geluidstrack voldoet ruim voor een film waarin actiegewijs niet echt veel te beleven valt.
EXTRA'S
De enige extra is een bioscooptrailer.
CONCLUSIE
Caocita Ana heeft zeker visueel zijn momenten, maar de film is een redelijk zwaar uitgevallen druilerig drama dat zwaar op de maag ligt. De dvd-transfer is oké zonder potten te breken.
Studio:
A-Film
Regie:
Julio Medém
Met:
Manuela Velles, Charlotte Rampling, Bebe Rebolledo, Asier Newman, Nicolas Calazé, Raul Peńa, Gerrit Graham, Matthias Habich, Lluis Homar
Beeldformaat:
1.85:1 anamorfisch PAL
Geluid:
Spaans Dolby Digital 5.1
Ondertitels:
Nederlands, Frans
Extra's:
• Trailer